Onderhoud kapitaalgoederen

In deze paragraaf worden de onderhoudsvoornemens voor de kapitaalgoederen van de Gemeente Middelburg beschreven. Hierbij zijn de vastgestelde beleidsplannen en/of beheerplannen leidend. Ook is er aandacht voor de financiële consequenties die uit deze plannen voortkomen. Bovendien wordt per kapitaalgoed ingegaan op de ontwikkelingen binnen het beleidsterrein en de verwachtingen voor komende jaren. Hierbij wordt in het bijzonder aandacht geschonken aan de speerpunten van het begrotingsjaar 2023.

Beleidskader

De gemeenteraad en het college hebben in het verleden verschillende beleids- en beheerplannen vastgesteld. In onderstaande tabel worden de plannen benoemd waarbij een koppeling met de programma’s is gemaakt. De plannen hebben een meerjarig karakter. In de toelichtende tekst zal worden beschreven op welke termijn een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en met welke zaken rekening zal worden gehouden.

Beleids- en beheerplannen

Programma’s:

Begraafplaatsen en crematorium

Begraafplaatsen

Het beleidsplan is vastgesteld in de raadsvergadering van 24 september 2001.

Actualisatie en toetsing van prognoses is voorzien per 10 jaar. Deze actualisatie heeft nog geen prioriteit gekregen. In 2023 wordt het beleidsplan geactualiseerd. Onder andere zal worden onderzocht hoe er genoeg begraafplaatsen kunnen worden gegarandeerd voor de toekomst.

In het bestemmingsplan voor Sint Laurens fase 1 is een stuk grond gereserveerd voor het uitbreiden van de begraafplaats in Sint Laurens. Via de kadernota is hier geld voor gereserveerd. Planvorming wordt in 2022 geconcretiseerd. Het plan moet uiterlijk in 2026 gerealiseerd zijn.

Crematorium

De nota is vastgesteld in de raadsvergadering van 24 september 2001.

Actualisatie en toetsing van prognoses is voorzien per 10 jaar. Deze actualisatie heeft nog geen prioriteit gekregen. In 2016 is voor onderdelen de toekomstverkenning intern uitgevoerd. In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken is de prognose voor het crematorium geactualiseerd. Voorjaar 2021 zijn de financiele prognoses bijgesteld ten behoeve van het Toekomstplan inclusief financiële paragraaf, en vastgesteld door de gemeenteraad in april 2021.

Het plan richt zich op de technische, financiële, organisatorische en ruimtelijke maatregelen met als uitgangspunt de omvang van dienstverlening in het verleden en een gefundeerde prognose voor de toekomst.

Het beleidsplan heeft samenhang met de uitbreiding van de accommodatie (inmiddels gereed) en de milieutechnische aanpassing van de crematie-installaties (2013 gereed gekomen).

In april 2021 heeft de raad besloten om de begraafplaatsen en het crematorium in eigen beheer te houden. Bij de vaststelling van het raadsvoorstel over de toekomst van het crematorium in april 2021 is het voorstel geamendeerd. De tekst van het eerste beslispunt werd daarmee: Het crematorium te behouden en het college te verzoeken spoedig te onderzoeken welke rechtspersoon daartoe het meest passend is. Om dit goed in kaart te brengen is externe expertise op fiscaal-juridisch-economisch gebied nodig. Hiermee kan een gedegen schets worden gemaakt van de voors en tegens van de verschillende mogelijke rechtsvormen voor het crematorium. In januari 2022 heeft de raad besloten van dit onderzoek af te zien en daarmee de bedrijfsvoering in de huidige vorm voort te zetten

Het crematorium gebruikt veel gas, dit maakt het interessant om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen. Enerzijds is dit beter voor het milieu, anderzijds maken de hoge gasprijzen een reductie in gas steeds meer noodzakelijk. Daarom wordt in 2022 en 2023 onderzocht hoe het verbrandingsproces optimaler kan door bijsturing tijdens de verbranding. Met het oog op de toekomst, waar we van het gas af willen, worden de mogelijkheden van elektrisch cremeren verkend.

Gebouwen en civieltechnische kunstwerken

De nota ‘Onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ (januari 2017) richt zich op het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen en civieltechnische kunstwerken op conditieniveau 3 (redelijke conditie).

Op 20 maart 2017 heeft de raad de kaders vastgesteld voor onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen voor de periode 2018 tot en met 2027.

Voor de uitvoering van het onderhoud gebouwen en civiele technische kunstwerken zijn de beleidsplannen vertaald in beheerplannen. Daarin staan per jaar de uit te voeren onderhoudsmaatregelen en de daaraan verbonden kosten.

Voor de kapitaalgoederen gebouwen en civiel technische kunstwerken zijn onderhoudsvoorzieningen gevormd. Jaarlijks komt een vast bedrag ten laste van de exploitatie.

Gebouwen

Op 18 april 2017 heeft de raad de ‘Eindrapportage verkenning ‘Vastgoed’ in het kader van de heroriëntatie gemeentelijke taken’ vastgesteld en gekozen voor scenario 2 uit de verkenningsopdracht. Dat wil zeggen dat het ingezette beleid om bezit en beheer van vastgoed af te bouwen, wordt voortgezet.

Er is samenhang met het huisvestingsbeleid, onderwijsbeleid, sportbeleid, wijkaanpak, parkeerbeleid, monumentenbeleid en arbobeleid.

Civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen

In 2020 is het areaal bijna geheel visueel geïnspecteerd. Uit de inspecties kwam naar voren dat het merendeel van de objecten in een redelijke tot goede staat van onderhoud verkeert. Een deel van de objecten moet eerst nader geïnspecteerd worden om een nauwkeurig beeld te krijgen van de daadwerkelijke onderhoudsconditie. Van een aantal objecten is het conditieniveau al dermate slecht dat deze voor algehele renovatie of vervanging in aanmerkingen komen. Hiervan zijn vijf objecten aangemeld bij de kadernota 2022-2025.

In 2022 was voorbereidend werk gepland voor de restauratie van de kademuren Turfkaai, Londensekaai en deels ook van de Kinderdijk. Gezien de omvang en impact van de werkzaamheden wordt prioriteit gegeven aan de Turfkaai. Beide andere projecten zijn voorlopig aangehouden. Het op de markt zetten en het uitvoeren van de Turfkaai zal naar verwachting in 2023 plaatsvinden, zodra de financiën hiervoor beschikbaar zijn gesteld.

In 2023 wordt gekeken naar de mogelijkheden om de gegevens (meerjarenonderhoudsplanning) van civiele kunstwerken in het nieuwe plannings-/onderhoudsprogramma verder te professionaliseren. Grotendeels zijn de objecten in het nieuwe beheerprogramma gezet. Actualisatie is een continu proces en zal naar verwachting in 2023 worden afgerond. Qua uitvoering van onderhoud gaat de aandacht naar de bouwdelen van objecten waar de conditiescore slechter is dan het gewenste niveau.

Openbaar groen

In de raad van 30 januari 2017 zijn de kaders voor het groenbeleidsplan 2016–2026 vastgesteld. Daarbij is besloten het huidige kwaliteitsniveau (CROW schaallat 2013) van het openbaar groen te handhaven, te weten:

• kwaliteit A op begraafplaatsen en in het stads- en winkelcentrum;

• kwaliteit B voor wijkgroen en groen bij sportcomplexen, speelterreinen, en verkeersgroen;

• kwaliteit C op industrieterreinen, recreatieparken, groene longen & stadsranden, waterhuishouding en parken/bolwerken (praktijk nu is beheer op kwaliteit B).

Vervolgens heeft het college op 30 mei 2017 het Groenbeleidsplan Middelburg 2016–2026 vastgesteld.

Het plan heeft samenhang met (sociale) veiligheid, waterbeheer en uitbreidingsontwikkeling.

Relevant in het beheer en onderhoud van openbaar groen is een integrale afstemming met wijkaanpak en de overgang naar een burgermaatschappij.

Voor de omgevingsvisie is een onderzoek naar de kansen en actuele waarden van biodiversiteit in Middelburg uitgevoerd. Dit onderzoek is afgerond op 11 mei 2022. In het onderzoek staat per beheergebied aangegeven welke waarden er zijn op het gebied van biodiversiteit, hoe deze beheerd kunnen worden en waar er nog kansen liggen. Onderzocht wordt welke adviezen kunnen worden overgenomen in beheer en onderhoud. Tevens wordt geïnventariseerd welke kansen uitgevoerd kunnen worden. Dit wordt vervolgens verwerkt in kanskaarten. De adviezen op gebied van beheer en onderhoud worden vanaf 2023 waar mogelijk geïmplementeerd en op steeds meer locaties toegepast.

Openbare verlichting

Op 18 januari 2010 heeft de raad het beleidsplan Openbare verlichting 2010–2020 vastgesteld. We willen het beleidsplan Openbare verlichting actualiseren.

In de actualisatie van het vierjaarlijkse beheerplan wordt rekening gehouden met een vervangingsperiode van 20 jaar voor de armaturen en 40 jaar voor de lichtmasten.

Voor het beheer en onderhoud van de openbare verlichting is in Zeeland de Samenwerking Openbare Verlichting Zeeland (SOVZ) opgericht. Aan deze samenwerking nemen de volgende partijen deel: Enduris, de Provincie Zeeland, het Waterschap Scheldestromen, havenbedrijf North Sea Port, en 11 gemeenten (Vlissingen en Schouwen Duiveland nemen geen deel).

De uitvoering van het beheer en het contractmanagement op het onderhoud is ondergebracht bij het Bureau Openbare Verlichting Zeeland (BOVZ). De aanbestedingsprocedure voor het onderhoud en de vervanging van de openbare verlichting voor de periode 2020-2024 is ingegaan op 1 april 2021.

Het beheer en onderhoud wordt afgestemd met de overige samenwerkende partijen. Binnen de Gemeente Middelburg worden de werkzaamheden afgestemd met overige onderhoudswerkzaamheden in de buitenruimte.

Riolering

Het Stedelijk Waterprogramma Middelburg 2021-2030 is vastgesteld op 11 maart 2021 en een loopt tot en met 2030.

Hierbij zijn nieuwe, wettelijk verplicht gestelde watertaken toegevoegd waardoor een zogenaamd Stedelijk Waterprogramma (SWP) is ontstaan. Het SWP zal ook als input dienen voor de omgevingsvisie.

In het programma wordt weergegeven hoe de Gemeente Middelburg omgaat met haar gemeentelijke zorgplicht voor hemelwater, afvalwater, grondwater en stedelijk oppervlaktewater. In het programma staat omschreven hoe zo doeltreffend mogelijk en tegen zo laag mogelijke kosten het rioolbeheer kan worden uitgevoerd.

Het Stedelijk waterplan is in het SWP geïntegreerd, en komt daarmee te vervallen. Het SWP is in overeenstemming met de Middelburgse Visie Milieu. De uitvoering van werkzaamheden aan de rioleringen wordt zoveel mogelijk afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte zoals herstructurerings­werkzaamheden van stadsdelen, onderhoud en reconstructies van wegen et cetera. Daarnaast vindt afstemming plaats met de Provincie Zeeland en het Waterschap Scheldestromen.

Naar aanleiding van het Bestuursakkoord Water werken alle Zeeuwse gemeenten, waterbedrijf Evides en Waterschap Scheldestromen samen in het project ‘Samenwerking (Afval)waterketen Zeeland’ (SAZ+). De samenwerking moet leiden tot kostenbesparing in de afvalwaterketen, tot het vergroten van de kwaliteit en efficiëntie van de uitvoering van de beheertaken en het innovatievermogen, en tot vermindering van de personele kwetsbaarheid. De SAZ+ heeft een Visie Waterketen Zeeland opgesteld en deze is in 2018 Zeeuws breed bestuurlijk vastgesteld.Eind 2022 / begin 2023 zal een nieuwe Samenwerkingsovereenkomst (SOK SAZ+) worden ondertekend door alle Zeeuwse gemeenten, waterschap Scheldestromen en Drinkwaterbedrijf Evides.

In 2023 is conform het SWP de vervanging of renovatie gepland van 3,4 km riolering, en het afkoppelen van circa 3,3 ha verhard oppervlak. Hiervoor zijn in het SWP middelen beschikbaar.

Gemeente Middelburg laat het onderhoud van de rioolgemalen en pompinstallaties per 2022 uitvoeren door het waterschap Scheldestromen. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tot en met 2031.

Speelplaatsen

Wij vinden het belangrijk dat kinderen kunnen spelen en bewegen. Onze doelstelling is voldoende sport- en speelplekken in de woonomgeving die aansluiten bij de actuele behoefte. Er wordt gestart met de herziening van de visie op de speel- en sportplekken. Het vorige speelruimteplan dateert uit 2000 en de evaluatie hierop in 2006. Dit nieuwe beleid gaat ter besluitvorming naar de gemeenteraad. De focus zal liggen op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Mogelijk verdwijnen er speelplekken en dit ligt vaak gevoelig bij omwonenden met kinderen. Hierna volgt een wijkgerichte aanpak

De beleidsnota richt zich op de technische, financiële, organisatorische en ruimtelijke maatregelen voor beheer van speelvoorzieningen met als uitgangspunt veilige en op de doelgroep gerichte voorzieningen te bieden.

Relevante ontwikkeling in het beleidsterrein is het grotere accent op sociale veiligheid, speelveiligheid, ravotgroen en het inspelen op wijkinitiatieven.

Sportvelden

In 2020 is als uitwerking op het provinciaal sportakkoord het lokaal sport akkoord Middelburg ontworpen waarin de belangrijkste thema’s op het gebied van sporten en bewegen voor de gemeente Middelburg zijn uitgewerkt.

De thema’s uit het akkoord tonen waar wij als gemeente Middelburg de komende jaren op willen inzetten. Voor de uitwerking van de thema’s uit het akkoord ontvangen wij 3 jaar lang een uitvoeringsbudget van het Rijk.

Het uiteindelijke doel is om de resultaten uit het sportakkoord te gaan gebruiken om de beleidskaders op het gebied van sport opnieuw tegen het licht te houden en daar waar nodig aan te passen. Voor nu houden wij ons nog vast aan de beleidskaders zoals deze in de sportnota Middelburg in Beweging 2013-2016 zijn opgenomen.

In de nota wordt onder andere gesteld dat het groot onderhoud van de sportvelden een gemeentelijke verantwoordelijkheid blijft. Het afbreukrisico wordt te groot wanneer deze specialistische werkzaamheden bij vrijwilligersorganisaties worden neergelegd. Bij klein onderhoud bestaat dat risico minder en zal zoveel mogelijk aan de gebruikers worden overgedragen.

Het groot onderhoud van de kleedaccommodaties en tribunes blijft, met uitzondering van de Veerse Poort waar de situatie sinds 1 januari 2021 aangepast is, een verantwoordelijkheid van de sportverenigingen.

In 2023 wordt voorafgaand aan het groot onderhoud bij veld 3 van voetbalvereniging Arnemuiden onderzocht of een toplaagrenovatie nodig is op dit veld en in welke mate. Dit veld is hier in theorie aan toe, de vereniging houdt er rekening mee dat dit veld eerder in het seizoen beschikbaar kan worden gesteld voor eventuele werkzaamheden.

Verkeerregelinstallaties

In het beheerplan verkeerslichten 2015–2025 is beschreven wat het doel is van het beheer van verkeersregelinstallaties (VRI’s), namelijk het waarborgen van de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid in Middelburg. VRI-beheer in de gemeente Middelburg omvat:

• preventief technisch beheer, dus instandhouding van bestaande apparatuur zoals masten, lampen en lantaarns;

• correctief technisch beheer, zoals het verhelpen van storingen en schades;

• vervangingen, dus het plaatsen van volledig nieuwe of delen van VRI’s na afloop van de afschrijvingstermijn.

Vanaf 2012 vinden studies plaats naar de mogelijkheden om VRI-geregelde kruispunten om te bouwen naar duurzame oplossingen waarbij geen VRI noodzakelijk is. Het doel hiervan is beperking van het verkeerslichtenareaal en zodoende meer duurzame (kruispunt)oplossingen te bereiken.

Sinds 2021 worden afgeschreven VRI’s vervangen door de nieuwe standaard: de iVRI’s. Deze intelligente verkeersregelinstallaties worden vooralsnog iVRI-ready opgeleverd, maar bieden in de toekomst mogelijkheden om de verkeersafwikkeling op het kruispunt te optimaliseren en in te spelen op het actuele verkeersaanbod en/of vooraf aangegeven prioriteiten.

Bij vervanging van VRI’s wordt rekening gehouden met de criteria voor duurzaam inkopen van VRI’s. Verder vindt afstemming plaats met onderhoud en herinrichting van wegen en riolering.

Eerste- en tweedelijnsonderhoud van de VRI’s wordt jaarlijks uitbesteed. Per jaar worden nieuwe onderhoudscontacten afgesloten.

Het beheerplan verkeerslichten voorziet naast preventief en correctief technisch beheer en vervangingen ook in een uitbreiding met verkeerskundig (functioneel) beheer. Daaronder wordt verstaan dat de regelingen periodiek worden aangepast aan de actuele verkeerssituatie.

Voor 2023 staat vervanging van de VRI’s op de kruispunten Laan der Verenigde Naties / Breeweg en Stromenweg / Grevelingenstraat geprogrammeerd. Voorafgaand hieraan wordt een nut-en-noodzaak-VRI’s-onderzoek uitgevoerd.

Uit het onderzoek dat naar aanleiding van een motie is uitgevoerd, is gebleken dat de kruising Sandberglaan / President Rooseveltlaan / Laan der Verenigde Naties ook kan functioneren als rotonde. Een definitief voorstel voor sanering van de VRI en realisatie van een rotonde wordt in samenhang met de ontwikkeling en ontsluiting van de kavel op de hoek Laan der Verenigde Naties / Sandberglaan (‘Morgensterlocatie’) aan college en raad voorgelegd.

De voorbereiding voor automatische storingsmelding zoals toegepast op de nieuwe VRI’s op de Schroeweg en het Groene Woud, wordt ook toegepast op de nog te vervangen installaties. Hiervoor wordt aangesloten op een zogenoemde verkeersmanagementsysteem (VMS). Naast storingsmeldingen biedt dit de mogelijkheid om op eenvoudige wijze verkeerskundig onderhoud (optimaliseren verkeerslichtenregeling) uit te voeren, verkeerstellingen op te vragen en foutmeldingen die niet direct leiden tot storingen eerder te ontdekken. Sinds 2020 overleggen de Zeeuwse VRI-beheerders om tot een gezamenlijk aanbesteding van een Verkeersmanagmentsysteem (VMS) te komen. De aanbestedingsprocedure is gestart in 2022. Realisatie en de koppeling van de VRI’s hieraan is gepland in 2023.

Waterwegen

Het Stedelijk Waterplan Middelburg (vastgesteld op 20 december 2004) is in 2021 geïntegreerd in het Stedelijk Waterprogramma Middelburg 2021-2030 (SWP, zie Riolering) en komt daarmee als losstaand document te vervallen.

De actualisatie van het waterplan is afgerond in 2020 en de resultaten zijn opgenomen in het SWP.

In het SWP staat aangegeven hoe de gemeentelijke waterhuishouding op orde moet worden gebracht en gehouden. Het is een integraal plan, gericht op zowel de kwantiteit als de kwaliteit (ecologisch en chemisch).

Het programma is leidend voor gemeentelijke plannen op het gebied van waterbehandeling. Het programma wordt afgestemd met de baggerplannen, en geeft richtlijnen voor de aanleg van ecologische oevers en uitbreiding voor de stedelijke waterberging.

Speerpunten zijn het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, het afkoppelen van verhard oppervlak van de vuilwaterriolering en het anticiperen op de Kaderrichtlijn Water (KRW) en het Bestuursakkoord Water. De maatregelen uit het oorspronkelijke Stedelijk Waterplan Middelburg zijn inmiddels gerealiseerd.

Op basis van de overeenkomst Beheer Openbaar water Bebouwd gebied (BOB) van 2017–2025 dragen we samen met het waterschap Scheldestromen zorg voor het onderhoud van de waterlopen. In 2018 is het Plan Water Opgave Walcheren (PWO Walcheren) vastgesteld. Dit betreft een watersysteemmodel voor heel Walcheren. De maatregelen die genomen moeten worden naar aanleiding van de uitkomsten, kunnen van invloed zijn op het watersysteem van Middelburg. De resultaten van de stresstest worden verwerkt in het nieuw stedelijk waterplan.

Wegen

Het Beheerplan wegen is vastgesteld op 18 juli 2016.

Het plan heeft een looptijd van 2017 tot en met 2021. Na overleg met bewoners en wijkteams heeft de raad de kaders vastgesteld. De gewenste actualisatie is momenteel nog niet ingepland en zal naar verwachting in 2023 worden gerealiseerd.

In het plan staat aangegeven hoe de gemeente het onderhoud van het wegenareaal wil uitvoeren, hoeveel financiële middelen er voor benodigd zijn en hoe de planning van de uit te voeren werkzaamheden opgesteld en uitgevoerd zal worden. Met het besluit van de raad werd er vanaf 2017, stapsgewijs, meer budget beschikbaar gesteld om vanaf 2021 te voldoen aan de minimale eisen van verantwoord wegonderhoud. Hierdoor kon een eerste aanzet worden gegeven om achterstallig onderhoud en direct overlast gevende schades weg te nemen.

Het wegenonderhoud wordt afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte zoals bijvoorbeeld het onderhoud aan rioleringen en de kabel- en leidingnetwerken van de nutsbedrijven, maar ook maatregelen op het gebied van verkeer. Daarnaast wordt het wegenonderhoud via de wijkteams afgestemd met de bewoners en vastgelegd in de wijkplannen. Naar verwachting zal aan het eind van het jaar ongeveer de helft van de ingeplande projecten niet zijn gerealiseerd en doorschuiven naar andere jaren.

Speerpunt is wijkgericht werken.

In 2023 wordt, in samenspraak, het kader voor de nieuwe beleidsperiode vastgesteld en een nieuw beheerplan opgesteld.

Financiën kapitaalgoederen