Sociaal Domein

Iedere Middelburger moet kunnen rekenen op passende zorg en ondersteuning. Nu en in de toekomst. In deze bestuursperiode kiest het college er voor om meer nadruk te leggen op het toegankelijker maken van de zorg en ondersteuning. Daarbij zijn twee uitgangspunten leidend: de menselijke maat en vertrouwen in mensen. We willen onze hulp dicht bij inwoners organiseren, onderlinge samenwerking stimuleren en goed aansluiting zoeken bij de leefwereld van (kwetsbare) inwoners.

Middelburgse kinderen moeten gezond en veilig kunnen opgroeien en ruimte hebben om zich te ontplooien en te ontwikkelen. Kinderen zijn daarbij in de eerste plaats gebaat bij een stabiel en stimulerend opgroeiklimaat in hun directe leefomgeving: het gezin, de kinderopvang, de school, de buurt, hun familie- en vriendenkring. Juist die omgeving willen we als gemeente helpen versterken. Daarmee werken we aan het normaliseren van opgroei- en opvoedvragen. Want hoewel de enorme groei in de jeugdzorg¹ anders doet vermoeden, is de beste hulp niet altijd jeugdzorg. Vaak is ondersteuning gericht op het weer zelfstandig kunnen organiseren van het dagelijks leven, dicht bij huis in de vertrouwde sociale omgeving veel prettiger dan een verwijzing naar specialistische jeugdzorg. Dat neemt niet weg dat er jeugdigen zijn die jeugdzorg nodig hebben. Voor die kinderen willen we dat deze snel inzetbaar is, van goede kwaliteit is en zo veel mogelijk geboden wordt in de thuissituatie.

De bestaanszekerheid van steeds grotere groepen inwoners staat onder druk. Onzekere inkomsten, stijgende vaste lasten, gecombineerd met een complex belastingstelsel en een flexibele arbeidsmarkt maken dat niet alleen huishoudens met een minimum inkomen, maar ook mensen met een hoger inkomen vaker in de problemen komen. Bestaanszekerheid is een noodzakelijke voorwaarde om je als mens te ontwikkelen en mee te kunnen doen aan de samenleving. Het is daarom essentieel om als gemeente ons in te spannen om de bestaanszekerheid van onze inwoners te vergroten.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Middelburgs Model voor zorg en ondersteuning (2021)

• Beleidsplan Sociaal Domein (2022)

Wat willen we bereiken?

A. Preventie & normaliseren

Door preventief te werken bevorderen we het welzijn en welbevinden van onze inwoners en voorkomen de ontwikkeling van (zwaardere) zorg of ondersteuningsvragen. We investeren daarom in vroegsignalering, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van zorg en ondersteuning en zorgen voor laagdrempelige informatie en advies. We zoeken samen met onze inwoners naar oplossingen in of zo dicht mogelijk bij het gewone leven. We bieden ondersteuning dicht bij de leefwereld van kinderen en gezinnen; in de thuissituatie, de kinderopvang en op school. Normaliseren levert voor ouders/opvoeders en jeugdigen op dat ze tijdig de goede ondersteuning en hulp krijgen die hen helpt om zelfstandig hun leven vorm te geven.

B. Kwaliteit van dienstverlening

Kwaliteit van dienstverlening is de kurk waar het stelsel van zorg- en ondersteuning op drijft. Want kwalitatief goede dienstverlening komt direct ten goede aan onze inwoners. Dat betekent onder andere werken met goed opgeleide medewerkers, die luisteren naar en kijken vanuit het perspectief van de inwoner. Zij worden ondersteund door de juiste werkprocessen in organisaties waarin voldoende ruimte is voor leren en verbeteren in de uitvoeringspraktijk. Dit geldt voor de dienstverlening die direct onder gemeentelijk aansturing valt, als ook voor dienstverlening die we subsidiëren of inkopen.

C. Passende zorg

Iedere Middelburger moet kunnen rekenen op passende zorg. Onder passend verstaan we kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar. De veiligheid van onze jeugdigen is voor ons een belangrijk uitgangspunt. De zorg die we bieden is waardegedreven. Dat wil zeggen dat de zorg in samenspraak met de inwoner wordt ingevuld, en uitgaat van postieve gezondheid.

D. Bijdragen aan bestaanszekerheid

Bestaanszekerheid is niet alleen de zekerheid van voldoende en voorspelbaar inkomen. Ook zekerheid om betaalbaar te wonen, toegang tot betaalbare zorg en het vrij zijn van schulden zijn noodzakelijke voorwaarden om de rust en ruimte te vinden die nodig is om je als mens te ontwikkelen en mee te doen in de samenleving. We willen ons de komende jaren inspannen om de bestaanszekerheid van onze inwoners waar mogelijk te vergroten.

E. Meedoen naar vermogen

We willen dat inwoners zich kunnen ontplooien en naar vermogen kunnen meedoen aan de samenleving. Inwoners zijn aan het werk, gaan naar school, zorgen voor hun gezin of naasten, doen mee via vrijwilligerswerk, beschut werk of dagbesteding. Middelburgers zorgen voor zichzelf en voor elkaar. De gemeente helpt waar nodig.

Wat gaan we daar voor doen?

Sociaal Domein - Gedeelde opgave

Sociaal Domein is één van de vier gedeelde opgaven van college en gemeenteraad. In 2023 wordt vanuit de geformuleerde doelstellingen in het bijzonder aandacht gegeven aan onderstaande onderwerpen.

Doelstelling A: Preventie & Normaliseren

1. We investeren in de inrichting van het sociaal team Middelburg

We richten een laagdrempelig en toegankelijk sociaal team in waar inwoners terecht kunnen met hun brede ondersteuningsvragen (Wet maatschappelijke ondersteuning, Jeugdwet, Participatiewet, Wet gemeentelijke schuldhulpverlening).

2. We versterken en vernieuwen onze algemene voorzieningen sociaal domein

We lichten in 2023 onze subsidies voor de algemene voorzieningen in het sociaal domein door. Middels dit proces bepalen we of gesubsidieerde activiteiten bijdragen aan onze doelstellingen. We creëren ruimte om een verschuiving van maatwerkvoorzieningen naar algemene voorzieningen mogelijk te maken.

3. We voeren het verbeterplan onafhankelijke cliëntondersteuning uit

Het in 2022 samen met netwerkpartners opgestelde verbeterplan voor onafhankelijke cliëntondersteuning wordt in 2023 verder uitgevoerd. We voeren daartoe onder andere een communicatiecampagne gericht op inwoners uit.

4. We versterken samenwerking sociaal-medisch domein

We investeren in de aanpak ‘Welzijn op recept’ om niet-somatische problematiek, zoals schulden of eenzaamheid, eerder te kunnen signaleren en aan te pakken.

5. We versterken de ondersteuning voor jongeren in het onderwijs

Een goed werkende ondersteuningsstructuur in en om het onderwijs is van belang om problemen van leerlingen tijdig te signaleren en aan te pakken. De komende jaren (2022-2025) investeren we hierin via de extra Rijksmiddelen uit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). In 2023 geven we samen met partijen uitvoering aan de eerste initiatieven die we subsidiëren.

6. We onderzoeken waar we ons preventieve jeugdbeleid kunnen versterken

We willen de laagdrempelige opvoed- en opgroeiondersteuning aan kinderen, jongeren en gezinnen in onze stad verbeteren. We hebben specifieke aandacht voor de weerbaarheid en veiligheid van jeugdigen.

Doelstelling B: Kwaliteit van dienstverlening

1. We investeren in toegankelijkheid en bereikbaarheid TIM en sociaal team

Het sociaal team wordt straks dé plek waar inwoners terecht kunnen voor al hun vragen over het sociaal domein. Dit moet een substantiële bijdrage leveren aan de bereikbaarheid en toegankelijkheid van hulp (of dat nu geïndiceerde of niet- geïndiceerde hulp betreft). Het sociaal team heeft tijd nodig om zich te ontwikkelen tot een volwaardig, sociaal domein breed loket. In 2023 start de implementatie van het sociaal team, en vergroten we onze toegankelijkheid en bereikbaarheid van onze toegang (TIM). Daarnaast investeren we in het ontwikkelen van een gezamenlijke communicatiestrategie en campagne.

2. We investeren in het terugbrengen van wachttijden bij TIM voor de Wmo en Jeugd

Wanneer inwoners bij TIM een aanvraag doen in het kader van Wmo of Jeugdwet is er momenteel een ongewenste situatie van wachttijden voor het onderzoek start. We investeren in het terugbrengen van de wachttijden.

3. We zetten extra in op het meten van de klanttevredenheid voor de Wmo en Jeugd

We intensiveren het meten van de klanttevredenheid voor Jeugd en Wmo de komende jaren.

Doelstelling C: Passende zorg

1. We sluiten nieuwe contracten af voor de inkoop van het Wmo maatwerk

In 2023 vindt de nieuwe inkoop van de Wmo plaats. Door heldere kwaliteitseisen te stellen aan zorgproducten, waarborgen we de kwaliteit van de zorg. Om dit te waarborgen zetten we in op contractmanagement Wmo. De vrijheid voor mensen om zelf hun zorgaanbieder te kiezen blijft bestaan, mits de aanbieder voldoet aan de eisen.

2. We sluiten nieuw contracten Beschermd Wonen (BW) af

De nieuwe aanbesteding Beschermd Wonen wordt uitgevoerd, zodat per 1 januari 2024 de nieuwe contracten kunnen ingaan. Dit doen we met alle 13 Zeeuwse gemeenten.

3. We bereiden nieuwe contracten Jeugd voor

In 2023 treffen we de voorbereidingen voor het sluiten van nieuwe Zeeuwse jeugdcontracten, die per 1 januari 2025 ingaan. Dit doen we met alle 13 Zeeuwse gemeenten samen. Hierin verwerken we de effecten van de landelijke hervormingsagenda Jeugd.

Doelstelling D: Bijdragen aan bestaanszekerheid

1. We houden vast aan een ruimhartig minimabeleid en onderzoeken waar we dit verder kunnen versterken of verruimen

De bestaanszekerheid van onze inwoners is in belangrijke mate afhankelijk van het Rijk en sociale partners. Als gemeente hebben we wel een rol als vangnet voor inwoners met een laag inkomen. Voor hen zetten we via ons gemeentelijk minimabeleid diverse (inkomens)ondersteunende maatregelen in. Denk aan bijzondere bijstand en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. We houden vast aan een ruimhartig minimabeleid en onderzoeken waar we dit verder kunnen versterken. We verhogen in ieder geval de gemeentelijke bijdrage aan de premie van de collectieve zorgverzekering voor minima.

2. We ontwikkelen een nieuw beleidsplan of programma bestaanszekerheid

Uitgangspunt hierbinnen is het neerzetten van een integraal beleidskader waarbij ingezet wordt op het voorkomen en aanpakken van armoede en schulden. Gezinnen met kinderen hebben hierbij extra aandacht.

3. We voeren een onderzoek uit naar de effecten van onze huidige minimaregelingen

Ter voorbereiding op het nieuwe beleidskader wordt een nulmeting uitgevoerd.

4. We werken samen om kinderarmoede zo veel mogelijk te verzachten

Om kinderarmoede zo veel mogelijk te verzachten houden we de bestaande maatregelen, zoals Jeugdfonds sport en cultuur in stand en werken we samen met partijen zoals de Speelgoedbank en Stichting Leergeld. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden om de bijdrage voor zwemmen voor minima te verhogen.

5. We zetten in op het voorkomen en oplossen van schulden

Daartoe continueren en optimaliseren we de aanpak vroegsignalering schulden.

Doelstelling E: Meedoen naar vermogen

1. We geven uitvoering aan het implementatieplan toekomstbestendig werkleerbedrijf

We werken toe naar een Werkleerbedrijf dat maatschappelijk rendement heeft en betaalbaar is. Daarbij is een koppeling/samenwerking van dagbesteding, beschut werk en participatie banen wenselijk om overgangen zo soepel mogelijk te maken. We onderzoeken of het ontwikkelen van basisbanen een impactvolle bijdrage kan leveren aan de (re)-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

2. We zetten in op de aanpak “Werken naar vermogen” van Orionis

De mogelijkheden en beperkingen van de inwoner zijn bepalend voor de wijze waarop hij/zij kan participeren en werken. Bijstandsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt kunnen dankzij een gerichte aanpak stappen naar regulier werk maken. Deze aanpak zet in op het verkleinen van de mismatch tussen de arbeidsvraag bij werkgevers, en het arbeidspotentieel van deze klanten.

3. We zetten in op de re-integratie en activering van jongeren

We werken hieraan samen met jongerenwerk, scholen, RBL en TIM. Ook leveren we een bijdrage aan het door Orionis te ontwikkelen plan om te komen tot dienstverlening voor niet-uitkeringsgerechtigde jongeren.

4. We ontwikkelen een Zeeuws Plan tegen laaggeletterdheid

Dit plan wordt in 2023 ontwikkeld. De uitvoering start ook in 2023.

5. We continueren de uitvoering van de Wet inburgering 

De gemeente Middelburg heeft de wettelijke taken statushouders te huisvesten en maatschappelijk te begeleiden ingevolge de huisvestingstaakstelling en de nieuwe Wet Inburgering 2021 (WIN) die per 2022 in werking is getreden. De WIN staat primair voor het leren van de Nederlandse taal en aansluiting vinden op de arbeidsmarkt.

Invulling van de financiële ruimte/keuzes nieuw beleid

1. Formatie projectorganisatie Vluchtelingen

Dit betreft de noodzakelijke formatie voor de coördinatie en opvang van vluchtelingen en ontheemden.

2. Extra inzet Integratie Nieuwkomers

We zetten extra in op een goede uitvoering van de Wet inburgering. Dit omdat we ook de komende jaren een groeiend aantal nieuwkomers in onze gemeente verwachten.

3. Formatie Verbeteren toegang Zorg en ondersteuning (TIM)

In 2023 start de implementatie van het sociaalteam, en vergroten we onze toegankelijkheid en bereikbaarheid van onze toegang (TIM).

4. Formatie Juridisch kwaliteitsmedewerker TIM

We gaan verder met het op orde brengen van de werkprocessen (kwaliteit en rechtmatigheid).

5. Wegwerken achterstanden bij TIM

Dit betreft extra tijdelijke formatie bij TIM.

6. Communicatie Sociaal Team / TIM

We investeren in het ontwikkelen van een gezamenlijke communicatiestrategie en campagne voor TIM en het sociaal Team.

7. Kwartiermaker/projectleider Sociaal Team

Voor de inrichting van het sociaal team is een eenmalige investering nodig.

8. Verhoging subsidie Voedselbank en Kledingbank

We dragen bij aan de kosten voor de nieuwbouw.

9. Verruiming armoedebeleid

We houden vast aan een ruimhartig minimabeleid en onderzoeken waar we dit verder kunnen versterken. We zoeken naar een pakket maatregelen dat ten goede komt aan kwetsbare inwoners/groepen. We verhogen in ieder geval de gemeentelijke bijdrage aan de premie van de collectieve zorgverzekering voor minima.

10. Formatie armoedebeleid

Onze aanpak op armoede wordt verzwaard. Dit vraagt extra capaciteit.

11. Banenafspraak niet-uitkeringsgerechtigde jongeren

We werken hieraan samen met jongerenwerk, scholen, RBL en TIM. Ook leveren we een bijdrage aan het door Orionis te ontwikkelen plan om te komen tot dienstverlening voor niet-uitkeringsgerechtigde jongeren.

12. Onderzoek mogelijkheid basisbanen

We onderzoeken of het ontwikkelen van basisbanen een impactvolle bijdrage kan leveren aan de (re)-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

13. Formatie contractmanager

In 2023 vindt de nieuwe inkoop van de Wmo plaats. Door heldere kwaliteitseisen te stellen aan zorgproducten, waarborgen we de kwaliteit van de zorg. Om dit te waarborgen zetten we in op contractmanagement Wmo.

14. Formatie Preventief Jeugdbeleid

We willen investeren in ons lokale, preventieve jeugdbeleid.

15. Formatie Projectleider sociaal domein

We gaan werken aan het verbeteren van de integraliteit tussen de verschillende taken en wetten. Denk aan combinatie Wmo, Jeugd en Participatiewet binnen het sociale team. Dit vraagt sturing en afstemming waarvoor we extra formatie inzetten.

16. Tevredenheidsonderzoeken Jeugdzorg

Voor uitbreiding van monitoring en klanttevredenheidsonderzoeken.

17. Formatie Jongerenwelzijnswerk (Nieuw Perspectief)

De investering is bedoeld voor een kwartiermaker/ coördinator "Persoonsgerichte Aanpak".

18. Jongerenwelzijnswerk (Nieuw Perspectief)

Voor het project om jeugdcriminaliteit tegen te gaan en de aanpak van steekwapengebruik door jongeren investeren we in ambulant jongerenwerk.

19. Welzijn op recept

We investeren in de aanpak ‘Welzijn op recept’ om niet-somatische problematiek zoals schulden of eenzaamheid eerder te kunnen signaleren en aan te pakken.

20. Formatie meer inzet op mensenrechten

Extra formatie is noodzakelijk Voor het ontwikkelen en uitvoeren van plannen op het gebied van mensenrechten.

21. Amendement 4.a.8 mantelzorgwaardering

zie link

22. Amendement 4.a.11 jeugdcentrabudget

zie link

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?

.

.

1. Waar in 1989 één op de 27 kinderen jeugdzorg kreeg, is dit aantal gestegen naar één op de 8 in 2021 (NJI, 2021).