Volksgezondheid en milieu

De Walcherse gemeenten willen de gezondheid van de inwoners beschermen en bevorderen. Elke burger moet een gelijke kans hebben op een gezond leven. Daarnaast is een duurzame en energieneutrale maatschappij één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Ook de gemeente levert haar bijdrage hieraan. Sterker nog, de gemeente heeft een voorbeeldfunctie.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Lokaal preventie akkoord "Samen naar een gezonder Middelburg 2021-2023"

• Middelburgs model "Inhoudelijk kader transformatieproces ‘Beweging naar voren’ "

• Middelburgse Visie Milieu 2019-2025

• Klimaatbestendige Middelburgse samenleving 2018-2050

• Uitwerking afvalbeleid Middelburg na pilotfase (2020 t/m 2027)

• Regionale Energie Strategie Zeeland 1.0 (2021 vastgesteld)

• Transitievisie Warmte (vastgesteld in 2021)

• Regionale Structuur Warmte Zeeland (vastgesteld in 2021)

• Groenbeleidsplan Gemeente Middelburg 2016–2026

• Stedelijk Waterprogramma 2021-2030

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect - Volksgezondheid

Inwoners van Middelburg hebben het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren op sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het dagelijks leven. Het streven is ervoor te zorgen dat alle inwoners van gemeente Middelburg gezond en gelukkig leven. Gezondheid is meer dan ‘niet ziek zijn’. Gezondheid gaat ook over veerkracht, over meedoen in de maatschappij.

Maatschappelijk effect - Milieu

Een gezonde, duurzame samenleving en leefomgeving en een duurzame ontwikkeling van de gemeente.

Doelstellingen - Volksgezondheid

De gezonde keuze wordt de aantrekkelijke keuze, zowel op school/opleiding, als op werk of in de vrije tijd. Dit doen wij door ook naar de onderliggende factoren van gezondheid te kijken, aandacht te hebben voor de meer kwetsbare inwoners en integraal samen te werken. Hierbij zijn 3 kernwaarden essentieel:

1. Positieve gezondheid

2. Toegankelijk voor alle inwoners

3. Samenwerken

Doelstellingen - Milieu

1. Voorzien in de behoeften van de huidige generaties, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties te beperken om gezond en goed te kunnen leven.

2. Energieneutraal en klimaatadaptief in 2050.

3. Minder afval en meer hergebruik van grondstoffen.

Wat gaan we daarvoor doen?

Volksgezondheid

Positieve gezondheid: een brede blik op gezondheid

Als uitwerking op het Lokaal preventie akkoord "Samen naar een gezonder Middelburg 2021-2023" kijken we met een brede blik naar gezondheid. Positieve Gezondheid is het concept dat wij volgen. Hierin wordt gezondheid uitgelegd in zes dimensies:

1. lichaamsfuncties

2. mentaal welbevinden

3. zingeving

4. kwaliteit van leven

5. meedoen

6. dagelijks functioneren

Met die bredere benadering draag je bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Én om zo veel mogelijk eigen regie te voeren.

Hierbij ligt een duidelijke link naar het programma Sociaal Domein.

Toegankelijk voor alle inwoners

Gezondheidsverschillen tussen bevolkingsgroepen zijn in Nederland groot. Ook in Middelburg. Mensen met een lage opleiding en laag inkomen zijn in onze samenleving veel slechter af. Ze roken meer, hebben vaker overgewicht, bewegen te weinig en eten ongezonder. De gezondheidsproblemen staan vaak niet op zichzelf, maar maken onderdeel uit van bredere problematiek. We richten onze acties op alle inwoners.

Samenwerken in wijknetwerken

Integrale aanpak vraagt om samenwerken. Om het zelf organiserend vermogen van inwoners beter te benutten. En om de samenwerkingsverbanden te verbeteren worden in Middelburg wijknetwerken ontwikkeld. De wijknetwerken bestaan uit vrijwillige en professionele partijen in het voorliggend veld en anderen die in de wijk een signalerende rol spelen.

Werkagenda

1. Roken: Bijdragen aan de doelstelling van de rookvrije generatie:

   Kinderen kunnen opgroeien in een rook- en tabakvrije omgeving;

   Inzetten op het terugdringen van het aantal zwangere vrouwen dat rookt, daarom ook inzetten op het motiveren dat aanstaande ouders stoppen met roken;

   Inzetten op een daling van het percentage rokende volwassenen met specifiek aandacht voor ‘meeroken in een jong gezin’.

2. Alcohol: Het gebruik van alcohol tegengaan.

   Voor jongeren is alcohol en andere genotsmiddelen extra schadelijk. Inzetten op bewustwording, kennis, toegang en toezicht. Bijdragen aan de bewustwording van de risico’s van alcoholgebruik binnen de eigen organisaties. Ook zorgen dat er voldoende alternatieven zijn voor jongeren. Het aantal jongeren onder de 18 jaar dat alcohol drinkt terugdringen. En het alcoholgebruik onder ouderen niet verder laten stijgen.

3. Gezond gewicht:

   Overgewicht en obesitas zijn in Nederland na roken de belangrijkste oorzaak van ziekten. Zo leiden overgewicht en obesitas tot onder andere een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, op diabetes mellitus maar ook op psychische – en sociale problemen. Bijna de helft van de volwassen inwoners van de gemeente Middelburg heeft overgewicht. We willen het aantal kinderen en jongeren met overgewicht laten dalen. En het aantal volwassenen en ouderen met overgewicht niet verder laten stijgen.

4. Mentale gezondheid:

   Mentale gezondheid is een breed onderwerp dat invloed heeft op alle andere thema’s. In de huidige tijd met corona is het een nog urgenter onderwerp om aandacht aan te besteden. Specifieke aandacht voor:

   - Eenzaamheid:

   In Middelburg is relatief veel eenzaamheid onder volwassenen/ouderen. Ongeveer 45% voelt zich namelijk wel eens eenzaam. Onder jongeren speelt eenzaamheid ook een rol. Dit komt vaak door een gebrek aan ‘echte’ contacten en door het vele gebruik van sociale media. Dit wordt nog niet altijd gesignaleerd en opgepakt. Inwoners komen bij de huisarts met klachten als vermoeidheid, pijn in de nek, maar ook stress, angst en somberheid. Vaak spelen onderliggende sociaal maatschappelijke problemen een rol. Denk aan het overlijden van een partner, verlies van werk of eenzaamheid. Wij willen zorgen dat dit soort klachten eerder gesignaleerd en opgepakt worden via een sterkere verbinding van het sociaal met het medisch domein.
   Middelburg doet mee met het project 'samen tegen eenzaamheid’.

   - Stress onder jongeren:

   Onder jongeren is een toename van ervaren stress te zien. Ook ervaren de jongeren in Middelburg meer stress dan jongeren elders in het land. Sociale media doen soms vermoeden dat elke dag een fantastisch dag hoort te zijn. Wij zullen meer aandacht creëren voor leren praten over gevoelens en leren wat normaal is. Daarbij vinden we het belangrijk om te leren herkennen wanneer het niet goed is, en behoeften aan te geven. Bovendien zullen we achterhalen wat ouders daarin nodig hebben en daarin ondersteunen.

5. Gezonde Leefomgeving:

   Wij zien de gezondheid niet als pure verantwoordelijkheid van het individu. Juist de omgeving kan de gezonde keuze van inwoners vergemakkelijken. Een gezonde leefomgeving is een veelomvattend thema. Dit wordt in de Omgevingsvisie 2050 opgenomen. Gezondheid vormt een uitgangspunt bij alle maatschappelijke opgaven. En dat gezondheid wordt gekoppeld met andere niet-gezondheidsthema’s. Wij moedigen aan dat de omgeving de gezonde keuze de gemakkelijke en aantrekkelijke keuze is of wordt. Dit geldt op iedere locatie in de gemeente. Denk aan (sport)verenigingen, op school of opleiding, op werk en op andere plekken waar inwoners hun vrije tijd doorbrengen. De omgeving is tevens een plek waar ontmoetingen worden gestimuleerd. Het is belangrijk voor mensen om voorzieningen te kunnen bereiken, boodschappen, zorg, elkaar ontmoeten, netwerk onderhouden, mantelzorg verlenen om vereenzaming te voorkomen. Ook voor mensen die laaggeletterd zijn of om een andere reden meer kwetsbaar zijn. Mensen worden verleid en gestimuleerd om gebruik te maken van de voorzieningen. We richten ons vooral op de gezondheidsbevorderende kant van de gezonde leefomgeving.

Uitvoeren wettelijke taken WPG

Tevens heeft de gemeente een aantal wettelijke taken vanuit de Wet publieke gezondheid (WPG). Deze taken heeft de gemeente Middelburg grotendeels belegt bij de GGD Zeeland.

Milieu

Middelburgse Visie Milieu

“Duurzaamheid” loopt door alle portefeuilles en beleidsvelden heen. De meest effectieve manier is integraal meenemen, waarbij in voorstellen de bijdrage aan het behalen van de doelstellingen op duurzaamheid wordt meegenomen.

Thema - Klimaat en Energie

Klimaat en Energie - Gedeelde opgave

Klimaat en Energie is één van de vier gedeelde opgaven van college en gemeenteraad.

Ons beleid “Op weg naar Energieneutraal Middelburg” is een integraal onderdeel van de milieuvisie. Het doel is om in 2050 volledig energieneutraal te zijn en te streven naar een duurzaam gebouwde omgeving. Een omgeving die voorziet in de huidige behoefte, maar ook (economische) waarde heeft in de toekomst.

In het nationaal Klimaatakkoord (KA) staat hoe we in Nederland de mondiale klimaatafspraken van Parijs vertalen naar beleid en uitvoering. Zeeland draagt, net als de andere Nederlandse regio’s, zijn steentje bij aan het Klimaatakkoord. Zeeland is als gehele provincie één van de 30 RES-regio’s. Inmiddels is de RES 1.0 (Regionale Energie Strategie) voor Zeeland vastgesteld door de raad. Zowel het Klimaatakkoord als de RES geven de richting en wettelijke verplichtingen aan om in 2050 CO2 neutraal te zijn. Met name op het gebied van de verduurzaming van de gebouwde omgeving, mobiliteit, de bedrijven, de eigen organisatie en de opwekking van duurzame energie heeft de gemeente veel taken en verantwoordelijkheden. De aanpak vindt plaats per thema.

Als het gaat om de verduurzaming van de gebouwde omgeving is vooral de Transitie Visie Warmte (TVW) belangrijk. Hierin wordt aangeven op welke manier de wijken van het aardgas af gaan. Dit wordt voor een groot deel gezamenlijk met de andere Zeeuwse gemeenten opgepakt. Vanaf 2022 worden (wijk)uitvoeringsplannen opgesteld. Dit om samen de concrete stappen richting aardgasvrij te bepalen.

Het Europese project SHIFFT richt zich hier ook op. Onderzocht wordt of door middel van co-creatie stappen gezet kunnen worden in de route naar een aardgasvrije woonomgeving. Daarnaast wordt sportcomplex De Blikken in Arnemuiden verduurzaamd en aardgasvrij gemaakt. Ook de proeftuin “aardgasvrije wijken” in Dauwendaele sluit hierbij aan. Deze proeftuin is om een deel van de wijk van een warmtenet met restwarmte te voorzien. De raad heeft in februari 2022 haar goedkeuring gegeven om het onderzoek naar de haalbaarheid en de uitwerking van het warmtenet voort te zetten. Om snel te beginnen met de uitvoering zijn twee externe partijen ingeschakeld die inwoners op verschillende manieren aanzetten tot verduurzaming van hun woningen: Winst uit je woning en Buurkracht. Hun methodes worden uitgetest en de ervaringen en resultaten worden gedeeld met andere Zeeuwse gemeenten.

Voor het opwekken van duurzame energie zetten we in eerste instantie in op zonne-energie op daken. Vanuit het Europese project Solarise is een solar roadmap opgesteld. Daarnaast kijken we of we via de Omgevingsvisie beleid kunnen ontwikkelen over al dan niet toepassen van zonne-energie op land.

Het is belangrijk de bewustwording onder bewoners en bedrijven te vergroten zodat zij zelf maatregelen treffen in hun eigen (leef)omgeving, waar energie kan worden bespaard en duurzaam energie kan worden opgewekt. Vanuit de RES worden hier Zeeuws breed campagnes voor opgezet. Gemeentelijk wordt een communicatieplan uitgevoerd en delen we via persberichten, de Bode, social media en op onze website berichten om inwoners te motiveren om actie te ondernemen. Voor technische informatie Binnen Zeeland blijven we gebruik maken van het energieloket, het Duurzaam Bouwloket om de particuliere woning eigenaar te informeren over de energietransitie en de mogelijkheden die een particulier heeft om zelf aan de slag te gaan. Tevens is sinds 2020 het Platform Energiek Zeeland actief, een digitaal platform, waarbij woningbezitters onafhankelijk advies aan huis kunnen krijgen. De samenwerking met Energiek Zeeland wordt in elk geval tot 1 september 2023 voortgezet.

In deze maatschappelijke opgave werken we samen met inwoners, gemeenten, provincie, waterschap, woningcorporaties en overige partijen. Bijvoorbeeld door het maken van prestatieafspraken met woningcorporaties.

In 2023 worden bedrijven via verschillende acties gemotiveerd om energiebesparende maatregelen te treffen. Kantoren zijn vanaf 2023 verplicht een label C te hebben.

Aan de verduurzaming van onze monumenten wordt veel aandacht besteed. Het verduurzamen van monumenten en het beschermen van de monumentale waarden is een complexe opgave. Binnen de versnellingsaanpak van de VNG en de twee Europese projecten (Violet en Solarise) zijn afgelopen jaren diverse acties verricht. Denk aan het maken van warmtefoto’s van voorgevels voor bewustwording, informatiebijeenkomsten voor kennisoverdracht, duurzame monumentenroute, Duurzame Monumenten (DuMo) paspoorten (energiescans), de DuMo Coach, flitsvergunningen voor zonnepanelen en isolatieglas en een pilot met warmte opwekken onder de leien van (een aanbouw van) het oude stadhuis. In 2021 is de Koepoort voorzien van zonnepanelen en de aanbouw van het Zeeuws Archief voorzien van zonnepanelen en in 2022 is de Oostkerk verduurzaamd enkreeg de entree van de Schouwburg verticale zonnepanelen in de vorm van “toneelgordijnen” langs de entree. In 2023 zullen deze pilots worden ingezet als voorbeelden voor de combinatie van verduurzaming en behoud. Monumenteneigenaren worden enerzijds geïnformeerd, ontzorgd, begeleid om hun monument te verduurzamen en anderzijds wordt waar mogelijk de regelgeving versoepeld om de verduurzaming mogelijk te maken.

Verder worden in regionaal verband startprojecten uitgevoerd die in de RES zijn benoemd. Middelburg is trekker van o.a. het DuMo project, de Proeftuin Aardgasvrije Wijken en duurzaamheidsscans voor bedrijven. En we zijn betrokken bij o.a. het project voor het verduurzamen van VVE’s (VVE=Vereniging Van Eigenaren), waarvoor een aanmoedigingsbudget voor de eerste stappen (voor advies en bijeenkomsten) beschikbaar is gemaakt.

In de Regionale Energiestrategie Zeeland is opgenomen om 750 megawatt in Zeeland op daken op te wekken. Samen met de provincie Zeeland en de Zeeuwse gemeenten hebben we om te stimuleren dat bedrijfsdaken beter benut worden voor de opwek van energie een gezamenlijk een loket opgericht. Tot nu toe heeft dit geleid tot 14 aanmeldingen. Of deze bedrijven daadwerkelijk overgaan tot het plaatsen van zonnepanelen is nog niet bekend. Het is de bedoeling, mits Stedin de gegevens aan kan leveren om dit jaar in 1 keer de rest van alle relevante Middelburgse bedrijven aan te gaan schrijven. In de hoop dat vanaf 2023 overgegaan kan worden tot aanleg.

Daarnaast zal gekeken worden of via de Omgevingsvisie beleid ontwikkeld kan worden over al dan niet toepassen van zonne-energie op land.

In 2022/2023 wordt onderzocht of beleid mogelijk is voor langzaam draaiende nagenoeg geluidsstille windmolens.

Thema - Duurzame Gemeentelijke Organisatie

Het doel is om de milieubelasting van de eigen organisatie zo laag mogelijk te houden en het goede voorbeeld te geven aan inwoners, bedrijven en instellingen via inkoopbeleid en bedrijfsvoering.

• Belangrijk speerpunt is de verdere borging van de rechtmatigheid van inkoop en aanbesteden binnen de organisatie. Daarnaast wordt intern extra aandacht gegeven aan het vergroten van de kennis en het bewustzijn met betrekking tot de inkoopdoelstellingen.

• Het doelmatigheidsonderzoek inkoop- en aanbestedingsproces is afgerond.

• Hierdoor staat de komende periode grotendeels in het teken van de uitwerking van de aanbevelingen.

• De Zeeuwse inkoop netwerksamenwerking wordt gecontinueerd en waar mogelijk geïntensiveerd.

Bij al deze punten wordt klimaatbewust, biobased en circulair inkopen meegenomen.

Energiebesparing Openbare Verlichting

De landelijke doelstelling is een besparing van 50% in 2030 ten opzichte van 2013. Bij regulier onderhoud wordt het energieverbruik verder teruggebracht via investeringen die binnen de levensduur terug te verdienen zijn. Volgens het ‘Fit for 55’ – pakket van de Europese Commissie moet de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55% omlaag ten opzichte van het niveau van 1990. Inmiddels heeft de gemeente Middelburg ten opzichte van 1994 55,9% energie bespaard voor openbare verlichting. Hiermee is al voldaan aan de doelstelling ‘Fit for 55’. 

Energieneutraal Middelburg – Gemeente als voorbeeld

De gemeente kan naast het faciliteren en stimuleren vooral een rol spelen door het goede voorbeeld te zijn. Bij uitvoering werkzaamheden vanuit gebouwbeheerplan worden energiebesparende maatregelen zoveel mogelijk meegenomen. Waar van toepassing wordt onderzocht of bij de uitvoering een combinatie mogelijk is met Europese projecten.

In 2022 zal aan de raad de Verduurzamingsstrategie en bijbehorende Routekaart voor gemeentelijk vastgoed worden aangeboden. Deze routekaart wordt vanaf 2022/2023 uitgevoerd. Gepland is om te starten met het (bijna) energieneutraal maken van twee gemeentelijke gebouwen. Verder wordt bij een eigen gebouw de cv-installatie waterzijdig ingeregeld. Deze trajecten worden goed gemonitord om de geleerde lessen bij de volgende projecten/gebouwen in de praktijk toe te passen.

Voor het verduurzamen van het wagenpark is een plan van aanpak opgesteld. Waar mogelijk worden elektrische voertuigen gekocht.

Circulaire Economie – Gemeente als voorbeeld

In 2022/2023 zoeken we samenwerking met andere Zeeuwse gemeenten om te onderzoeken op welke manier de gemeente aan de slag kan gaan met het onderdeel circulaire economie.

Thema – Bodem

De bodem is de basis voor de meeste menselijke activiteiten. Om ontwikkelingen uit te kunnen blijven voeren is het doel de kansen en kwaliteiten van de bodem duurzaam benutten.

Omgevingswet - onderdeel bodem

Vanuit het Zeeuws Platform Bodembeheer (samenwerking tussen de 13 Zeeuwse gemeenten, het Waterschap en Provincie Zeeland) wordt het vervallen van de Wet Bodembescherming in de nieuwe Omgevingswet verder voorbereid. De bevoegdheid die nu nog bij de Provincie ligt, komt bij de gemeente te liggen. Vanuit de Rijksoverheid is nog geen duidelijkheid of er financiële middelen worden toegekend om deze taken vanaf inwerkingtreding Omgevingswet uit te voeren. Indien er geen middelen beschikbaar komen, beraad Middelburg zich, in overleg met de andere overheden, nader op de ontstane situatie.

In Middelburg komt vooral binnen de stadsveste in het centrum, in de oude dorpskernen en langs de oude doorgaande wegen, zoals de Noordweg, historische bodemverontreiniging voor. Onderzocht wordt op welke manier dit meegenomen kan worden bij de uitvoering van de Omgevingswet.

Thema - Klimaatadaptatie en duurzaam watersysteem

Door klimaatverandering neemt de kans op wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen toe. Dat levert risico’s op voor de economie, gezondheid en veiligheid. Het is van groot belang dat Middelburg zich aanpast aan deze veranderingen. Hitte en verdroging moet bijvoorbeeld worden tegengegaan door het opener maken en verwijderen van verhardingen en het vergoenen van de openbare ruimte. Dit heeft ook effect op bijvoorbeeld onderhoud, onkruidbestrijding en bergingscapaciteit van water om wateroverlast te voorkomen. Uiteindelijk levert het een fijner leefklimaat op.

In het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie staat hoe gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk het proces van ruimtelijke adaptatie willen versnellen en intensiveren. Voor de uitvoering van het Deltaplan is binnen Zeeland gezocht naar samenwerking. De gemeente is één van de deelnemers van het Zeeuws Kernteam Klimaatadaptatie. Het Kernteam is bewaker van de uitvoering van de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ).

Aanpassen aan het klimaat raakt veel facetten. Kwetsbare groepen zijn bijvoorbeeld extra kwetsbaar voor hitte. Woningcorporaties zullen hun woningvoorraad klimaatbestendig moeten maken voor hitte. Daarnaast kunnen zij hun bijdrage leveren door regenwater van de daken ter plaatse te bergen of af te laten voeren via het schoonwaterriool.

In 2023 is conform het Stedelijk Water Programma Middelburg 2021-2030 (SWP) de vervanging of renovatie gepland van 3,4 km riolering, en het afkoppelen van ca. 3,3 ha verhard oppervlak. Hiervoor zijn in het SWP middelen beschikbaar. De gemeente Middelburg laat het onderhoud van de rioolgemalen en pompinstallaties per 2022 uitvoeren door het waterschap Scheldestromen. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tot en met 2031.

Thema – Klimaatbestendig groen in de Woonomgeving

Een klimaatbestendig openbaar groen draagt bij aan de volksgezondheid door o.a. het verminderen of voorkomen van hittestress. Daarnaast kan dit openbaar groen (extra) regenwater opvangen dat niet via het riool kan worden afgevoerd. Daarmee wordt overlast voorkomen of verminderd. In 2023 wordt biodiversiteit versterkt door dit, waar mogelijk, te implementeren in het huidige onderhoud, beheer en inrichting. Daarnaast wordt beleid voor natuur inclusief bouwen verkend.

Thema – Geluid en Lucht

In de Middelburgse Visie Milieu is als doel gesteld dat de kwaliteit op het gebied van geluidshinder en luchtverontreiniging niet verslechterd. En waar mogelijk verbeterend gericht op een duurzame samenleving en leefomgeving.

Op een landelijke lijst staan woningen die aan hoge geluidsniveaus door weg- en/of railverkeer worden blootgesteld. Al jaren wordt aan deze lijst gewerkt door middel van het uitvoering van geluidssaneringen. De projecten welke in 2022 nog lopen voor het saneren van geluid van woningen worden in 2023 zo veel mogelijk afgerond.

Als de Omgevingswet in werking treedt, moet de Basis Geluid Emissie (BGE) van alle gemeentelijke wegen met meer dan 4500 motorvoertuigen per etmaal worden onderzocht en worden aangemeld bij het centraal register van het rijk CGGV.

De gemeente Middelburg ondersteunt net als de andere Zeeuwse gemeenten de uitvoering van het Schone Luchtakkoord van de Provincie Zeeland.

Thema - Afval

Uitvoering afvalbeleidsplan

De landelijke doelen zijn:

• 2020: 100 kilo restafval

• 2020-2025: 100 kilo restafval én focus op kwaliteit

• 2050: Nederland Circulair: zo veel mogelijk recycling

In de loop van 2022 zal een nadere analyse en evaluatie opgesteld worden. Aan de hand hiervan zal in 2023 met de gemeenteraad worden overlegd of er verdere maatregelen getroffen gaan worden om het scheidingspercentage verder omhoog te brengen en de hoeveelheid restafval te verminderen.

Project Schoon Zeeland

De uitvoering is gericht op Natuur- en Milieueducatie van (basis)scholieren. Het blijkt namelijk dat er een verband is tussen gerichte educatie op school en kennis, houding en gedrag op latere leeftijd.

Vanuit de extra aanpak zwerfafval vragen we jaarlijks scholen aandacht te schenken aan educatie. De middelen zijn in 2022 nog beschikbaar maar in 2023 niet meer. De verwachting is dat er nieuwe afspraken komen en dat er ook financiën middelen komen. Op dit moment is hier geen duidelijkheid over. 

Thema – Verkeer en Vervoer

Energieneutraal Middelburg – Mobiliteit

Bij mobiliteit geldt eerst inzetten op energie besparen en dan hernieuwbare energie toepassen om de mobiliteit te verduurzamen.

De fiets staat in het mobiliteitsbeleid op nummer één. In een (continu) participatief proces worden (gezamenlijk met maatschappelijke organisaties) fiets stimulerende en/of verkeersveiligheid verhogende maatregelen voorgesteld. Afhankelijk van de beschikbare financiële middelen worden deze op korte of langere termijn uitgevoerd.

Om in 2025 in de laadbehoefte van elektrische personenauto’s en bestelauto’s te voorzien zijn ongeveer 600 publieke laadpunten nodig. In 2030 zijn ongeveer 1700 publieke laadpunten nodig voor deze gebruikersgroep (een laadpaal heeft doorgaans twee laadpunten).

Thema – Een leefbare fysieke ruimte

Naar verwachting wordt per 1 januari 2023 de Omgevingswet van kracht. De inzet is om in de nieuwe Omgevingsvisie Middelburg 2050 ook de ambities op het gebied van milieu op te nemen. Deze worden verder uitgewerkt in de omgevingsplannen en andere instrumenten die bij deze wet horen.

Thema - Bedrijven

Doel is te komen tot een duurzame groene economie. Door duurzame oplossingen vergroten bedrijven hun rendement en versterken ze hun concurrentiepositie.

Milieuhandhaving

Middelburg heeft ongeveer 1.100 inrichtingen (bedrijven) in de zin van de Wet milieubeheer (Wm). De gemeente is voor deze inrichtingen het bevoegd gezag. En heeft daardoor onder andere als taak de naleving van de milieuvoorschriften te controleren. De uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) van de hoogste categorie inrichtingen (totaal zo’n 150 bedrijven) is ondergebracht bij de Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland (RUD). De provincie Zeeland is bevoegd gezag voor vier inrichtingen binnen de grenzen van de gemeente Middelburg. De provincie heeft de uitvoering van de VTH-taken ondergebracht bij de DCMR milieudienst Rijnmond. De gemeente voert wel de BRIKS-taken (Bouwen, Reclame, Inrit, Kappen en Slopen) bij deze inrichtingen uit in opdracht van DCMR. Zodoende werlen dus een aantal overheidsorganen samen aan een schoon en veilig Middelburg. De gemeente voert voor 850 milieubedrijven alle VTH-taken zelf uit.

Vooralsnog is de planning dat de Omgevingswet op 1 januari 2023 in werking treedt. Deze wet is al een aantal keren uitgesteld en op dit moment is ook nog niet zeker of er opnieuw uitstel volgt. Dit is echter van grote invloed op de planning van de collega’s die uitvoering geven aan de milieutoezicht en -handhaving bij de gemeente, bijvoorbeeld:

1. Wat komt precies in de bruidschat mee van rijksoverheid en in hoeverre moeten daar keuzes in worden gemaakt en moet dit in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) worden ingeregeld.

2. Wat verandert aan het basistakenpakket. De registratie van bedrijven in ons software pakket moet worden bijgewerkt omdat de definitie ‘milieu inrichting’ verdwijnt en mba’s (milieu belastende activiteiten) voor in de plaats komen. Meer activiteiten zullen onder het basistakenpakket vallen en alsnog moeten worden overgedragen aan de RUD Zeeland. Bovendien moet nog in kaart worden gebracht hoeveel/welke bedrijven dat zijn.

3. Vanaf 2019 heeft degemeente Middelburg voortvarend invulling gegeven aan de nieuwe taak informatieplicht energiebesparing. De spelregels voor de nieuwe ronde informatieplicht vanaf 2023 veranderen rigoureus. Er zijn ook geluiden dat deze taak in 2023 mogelijk onder de basistaken zou komen te vallen.

Een gedeelte van de milieutaken is vraag gestuurd, zoals: advies aanvragen voor evenementen, bodem, externe veiligheid, geluid etc. of het behandelen van milieumeldingen. Ook de klachten vallen hieronder. Voor de planbare milieuactiviteiten stellen we als doelen in 2023:

• Energiebesparingsplicht: Bij 50% van de bedrijven waarbij overtredingen energiebesparing zijn geconstateerd zal een eerste hercontrole worden uitgevoerd. Ook zal er gestart worden met het in kaart brengen of alle bedrijven aan de nieuwe ronde informatieplicht hebben voldaan. De gemeente dient er op toe te zien dat alle ondernemers (die onder de plicht vallen) in 2023 een rapportage energiebesparing bij het Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hebben ingediend.

• Controle ondermijning: In het vervolg op het project Arnestein (ondermijning), dat van 2018 t/m 2021 heeft geduurd, nemen de toezichthouders milieu ook in 2023 deel aan ‘ondermijning’ controles. De succesvolle samenwerking met de collega’s van openbare orde en veiligheid, de RUD Zeeland, politie, Belastingdienst etc. wordt voortgezet en zal breder (in de gehele gemeente) plaatsvinden.

• Inkoop en inrichten van nieuwe VTH-software i.v.m. met de Omgevingswet. De juiste gegevens van de ‘oude’ software moeten over gezet worden naar de nieuwe software. Het gaat om documenten, procedures en inrichting gebonden gegevens, zoals: SBI-codering, van toepassing zijnde regelgeving maar ook telefoonnummers waarop personen bereikbaar zijn. Niet alle informatie zal automatisch overgezet kunnen worden. Hier zullen ook de nodige uren aan besteed moeten worden. Ook zal inzet plaatsvinden op het overdragen van de bedrijven die alsnog onder het basistakenpakket zijn komen te vallen.

• We voeren 40 integrale milieucontroles bij bedrijven uit.

• Per 2023 moeten kantoren minimaal energielabel C hebben om nog als kantoor gebruikt te mogen worden. In samenwerking met de andere Zeeuwse gemeenten worden de kantoren (nogmaals) aangeschreven. Over handhaving zal ook Zeeuws breed gesprekken gevoerd worden. Mogelijk kan hiervoor ook samen opgetrokken worden.

Invulling van de financiële ruimte/keuzes nieuw beleid

1. Uitvoering Klimaatadaptatiestrategie Zeeland

Gezamenlijk met 13 gemeenten, het Waterschap en de provincie is een uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie opgesteld met ondermeer aandacht voor onderzoek, Zeeuws brede communicatie naar inwoners, vergroenen van schoolpleinen en samenwerking in de Zuidwestelijke Delta.

2. Wettelijke bodemtaken die overkomen naar de gemeente door de komst van de Omgevingswet

De bevoegd gezag bodemtaken (op grond van de Wet Bodembescherming) worden nu uitgevoerd door de Provincie. Met de komst van de Omgevingswet worden de gemeenten voor een groot deel bevoegd gezag. Deze bodemtaken moeten (waarschijnlijk) wettelijk uitgevoerd gaan worden door de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD).

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?