Verbonden partijen

Inleiding

De gemeente is bestuurlijk en financieel betrokken bij vele partijen, de zogenaamde verbonden partijen. Onder verbonden partijen wordt verstaan Gemeenschappelijke regelingen (GR-en), stichtingen en deelnemingen in vennootschappen. In de meeste gevallen voeren deze partijen taken uit voor de gemeente.

Het begrip verbonden partij is vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is als volgt gedefinieerd:

“Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft”.

Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Deze paragraaf dient volgens het Besluit Begroting en Verantwoording ten minste te bevatten de visie op de verbonden partij in relatie tot de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen en de beleidsvoornemens van de verbonden partij.

In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de Verbonden Partijen waarin de gemeente participeert. Het cijfermatig overzicht, zoals hieronder gepresenteerd, is gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekening 2020. Bij het opstellen van deze paragraaf zijn de gegevens van onze gelieerde partijen over 2021 nog niet voorhanden.

1. ¹ Bijdrage is excl. Jeugdhulpkosten
2. ² Betreft de Exploitatiebijdrage (dus niet de extra bijdrage, doorbet WSW, BUIG etc)

1. ¹ Uitbetaling dividend over 2019 en 2020 voorlopig opgeschort (ECB) tot 30 september 2021

Gemeenschappelijke regelingen

De gemeenschappelijke regelingen voeren in de meeste gevallen een gemeentelijke taak uit, soms op het gebied van beleid, soms op het gebied van beheer en in een aantal gevallen zowel op het gebied van beleid en beheer. Er is dus sprake van verlengd lokaal bestuur. Het onderbrengen van gemeentelijke taken in een gemeenschappelijke regeling gebeurt meestal als de gemeente die taak niet alleen kan uitvoeren of als het niet doelmatig of doeltreffend is om deze taak alleen uit te voeren. In onderstaand overzicht worden de gemeenschappelijke regelingen weergegeven waarin de gemeente Middelburg participeert.

De betrokkenheid bij de regelingen varieert sterk. Middelburg heeft wel in alle bovengenoemde regelingen een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Bij een aantal regelingen is de Middelburgse vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur tevens lid van het Dagelijks Bestuur. De financiële betrokkenheid bij de gemeenschappelijke regelingen bestaat meestal uit een jaarlijkse bijdrage.

Deelname aan een gemeenschappelijke regeling brengt ook risico’s met zich mee. Behalve de in de begroting opgenomen jaarlijkse bijdrage is de gemeente naar rato verantwoordelijk voor eventuele tekorten. Het is daarom belangrijk om de gang van zaken bij een gemeenschappelijke regeling goed te volgen om zo nodig tijdig te kunnen anticiperen op ongewenste ontwikkelingen. Risico’s bij de gemeenschappelijke regelingen kunnen zich uiteindelijk vertalen naar (financiële) risico’s bij de deelnemende gemeenten. Vaak openbaren deze risico’s zich in financiële zin, namelijk in de vorm van een extra financiële bijdrage aan de betreffende GR, maar daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met politieke risico’s. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt op basis van de aanwezige informatie een vertaalslag gemaakt van deze risico’s.

Veiligheidsregio

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: het openbaar lichaam heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in het samenwerkingsgebied op de terreinen van (a) Brandweerzorg, (b) Geneeskundig hulpverlening bij ongevallen en rampen, (c) Rampenbestrijding en crisisbeheersing en (d) het beheer van een centrale gemeenschappelijke meldkamer voor politie, brandweer en ambulancezorg.

Programma: Veiligheid

Partijen: alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Dagelijks bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: het proces om te komen tot een beleidsplan voor de nieuwe beleidsperiode 2022-2025 is, na herprioritering in verband met de covid-pandemie, in 2021 weer opgepakt. Het plan wordt naar verwachting eind 2021, nadat het is voorgelegd aan de gemeenteraden, definitief vastgesteld. Vanaf 2022 wordt uitvoering gegeven aan dit beleidsplan.

In de nieuwe beleidsperiode zet VRZ in op de diverse ontwikkelingen. Voor de brandweerzorg staan we aan de vooravond van veranderingen. Deze zijn mede ingegeven doordat het huidige brandweerstelsel in Nederland, dat is gebaseerd op een combinatie van vrijwillige en beroeps brandweer, als gevolg van Europese en internationale regelgeving, niet langer houdbaar is. Daarom hebben in juni 2019 het Veiligheidsberaad en de minister van JenV aan de denktank taakdifferentie brandweer de opdracht gegeven om hier een nadere uitwerking aan te geven. Deze denktank is gekomen tot een vorm van (taak)differentiatie, die is opgebouwd uit vier bouwstenen: (1) verplichte beschikbaarheid, (2) aantal repressieve taken, (3) type taken en (4) vakbekwaam worden en blijven. Mede naar aanleiding van het Commissiedebat van de Tweede Kamer, waarbij werd geconstateerd dat de Tweede Kamer zeer grote waarde hecht aan het stelsel van vrijwilligheid, hebben het Veiligheidsberaad en de minister van JenV op 21 juni 2021 het besluit genomen de denktank taakdifferentiatie op te heffen en een nieuwe stuurgroep ‘toekomstbestendig brandweerstelsel’ in te richten. Deze stuurgroep heeft als opdracht om een plan uit te werken voor implementatie van de eerste bouwsteen van de denkrichting en als aanvullende opdracht om te onderzoeken wat andere wenselijke thema’s zijn om mee aan de slag te gaan, om toe te werken naar een toekomstbestendig brandweerstelsel. Het is de bedoeling dat de uitgewerkte onderzoeksopdracht in het voorjaar 2022 wordt besproken in een gezamenlijke vergadering van het Veiligheidsberaad en de minister van JenV.

Naast de hierboven genoemde gevolgen van de Europese deelrichtlijn heeft de Brandweer Zeeland te maken met een lagere beschikbaarheid van vrijwilligers (met name overdag), een verhoogde opleidingsvraag, de uitstroom van vrijwilligers vanwege hun leeftijd en de invoering van gebiedsgerichter opkomsttijden. Daarom is in het eerste kwartaal van 2021 besloten te starten met het programma Brandweer 2030. Dit betreft een programmatische aanpak om zorgvuldig, met de brandweerposten en de gemeenten, de eerste stappen te zetten om de brandweerzorg in Zeeland te verbeteren richting de toekomst.

Op het gebied van Crisisbeheersing speelt onder andere de verstoring van de continuïteit van de samenleving door cybercriminaliteit en terrorismegevolgbestrijding. De nieuwe Omgevingswet vraagt een andere opgave van Risicobeheersing. De verbinding tussen de dertien Zeeuwse gemeenten en VRZ groeit gestaag. VRZ heeft een lijn ingezet om zichtbaarder te worden voor gemeente. Deze lijn wordt voortgezet, met duidelijke informatie over wat VRZ voor haar inwoners doet. In 2021 is een verkenning naar de samenwerking tussen de GGD Zeeland, RUD Zeeland en Veiligheidsregio Zeeland uitgevoerd. Hierin wordt een aantal scenario’s van samenwerking benoemd. Naar verwachting wordt gekozen voor de uitwerking van het scenario dat de GGD, RUD en VRZ op onderdelen meer gaan samenwerken. Dit zal in 2022 verder vorm krijgen.

Risico's: de VRZ vermeldt in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de begroting 2022 dat de beschikbare weerstandscapaciteit (reserves) onvoldoende is om de impact van gesignaleerde risico's op te kunnen vangen. Met name de invoering van de WnRa en de consequenties die dit heeft voor de rechtspositie van de vrijwilligers, kan op termijn leiden tot aanzienlijke meerkosten bij de VRZ. Daarnaast is in de begroting 2022 een taakstelling opgenomen oplopend tot 0.2 mln in 2025. Het later of niet invullen van de opgenomen taakstelling 2022 in de VRZ begroting kan (op termijn) leiden tot aanvullende gemeentelijke bijdragen.

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland

Vestigingsplaas: Goes

Doel: de Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland voert taken uit conform bepalingen in de Wet publieke gezondheidszorg (WPG).

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: in 2019 heeft GGD een nieuwe visie vastgesteld en hebben gemeenten ingestemd met het wijzigen van de Gemeenschappelijke regeling. Deze zijn ook in 2020 van kracht.

De nadruk bij GGD lag de afgelopen jaren vooral op het goed uitvoeren van de taken zelf. Met de programmabegroting 2020 is een begin gemaakt met een omslag naar het opnieuw formuleren van de te behalen doelen, het benoemen van resultaten en prestatie-indicatoren. Hierdoor zou voor gemeenten meer grip en sturing mogelijk worden. Het scherp stellen van doelen en indicatoren zal komende tijd nog worden doorontwikkeld.

Verder is in navolging van Inkoop Jeugdhulp ook Veilig Thuis toegevoegd aan de GR GGD Zeeland. Door de aanscherping van de Wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zijn aanpassingen gedaan in de werkprocessen van Veilig Thuis. Door de aanscherping van de Meldcode die op 1 januari 2019 is ingegaan is het aantal meldingen en adviesvragen toegenomen. De vraag is hoe het aantal adviesvragen en meldingen aan Veilig Thuis zich hierdoor zal ontwikkelen. Volgens de landelijke analyse wordt een jaarlijkse toename in het aantal adviesvragen en meldingen verwacht tussen de vijf en vijfentwintig procent. Hiervoor zijn structurele middelen beschikbaar gesteld vanuit het Rijk. Deze lijken evenwel onvoldoende om de werkelijke stijging van het aantal meldingen in Zeeland in behandeling te nemen. Voor 2020 is dan ook een beroep gedaan op aanvullende gemeentelijke middelen.

Risico’s: Vanaf 2023 is in de GGD begroting een taakstelling opgenomen van € 372.000. Het niet (of gedeeltelijk) invullen van deze taakstelling leidt tot extra structurele bijdragen van de deelnemers.

De Zeeuwse muziekschool

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: de Gemeenschappelijke Regeling Zeeuwse Muziekschool heeft tot doel bestuurlijke en organisatorische samenwerking waarbinnen het geven van instrumentaal en vocaal muziekonderwijs en van muzikale vorming in de ruimste zin ten behoeve leerlingen woonachtig in de deelnemende gemeenten.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: alle Zeeuwse gemeenten met uitzondering van Sluis, Terneuzen en Vlissingen.

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: de gemeente heeft aangegeven om waar mogelijk mede gebruik te willen maken van accommodaties van derden. Bijvoorbeeld scholen, welzijnsruimten of accommodaties van culturele instellingen. Daar waar mogelijk wordt hier actief op ingezet. De Zeeuwse Muziekschool is een GR van 10 Zeeuwse gemeenten. Terneuzen heeft er nooit deel van uitgemaakt en de gemeenten Sluis en Vlissingen hebben de GR met ingang van 2018 verlaten. Er is overeenstemming bereikt over de hoogte van de uittreedsommen. Met de uittreedsommen koopt de Zeeuwse Muziekschool tijd om zich organisatorisch en financieel aan te passen aan de nieuwe situatie met 10 gemeenten.

Risico’s: besloten is om met de uittreedsommen van de gemeente Sluis en Vlissingen investeringen te doen om de gevolgen van het uittreden van de deelnemers op te vangen en de organisatie robuust en toekomstbestendig te maken. Het risico bestaat dat deze investeringen niet het gewenste effect sorteren. Dit zou eventueel kunnen resulteren in het (alsnog) saneren van uren met de daarmee gepaarde kosten. De muziekschool zou vervolgens moeten overgaan tot bezuinigingen en/of de deelnemersbijdrage laten stijgen.

Stadsgewestelijke Brandweer Vlissingen/Middelburg

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: het beheer, onderhoud en instandhouding van de brandweerkazernes binnen het stadsgewest.

Programma: Veiligheid

Partijen: Gemeente Vlissingen en Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: per 1 januari 2014 is de Stadsgewestelijke Brandweer (SGB) overgegaan naar de VRZ, inclusief alle personeel, voertuigen en materieel. Alleen het beheer en onderhoud van de gebouwen (kazernes) en brandkranen en de financiering van de FLO-regeling van de oud-medewerkers (nu VRZ) vallen nog onder de verantwoordelijkheid van de SGB. Vanuit de deelnemende gemeenten worden met betrekking tot de SGB de volgende taken uitgevoerd:

1. Financieel beheer (gemeente Middelburg),

2. Bestuursondersteuning (gemeente Middelburg),

3. echnisch beheer (gemeente Vlissingen) en

4. Archiefvoering (gemeente Vlissingen).

Risico's: op dit moment zijn binnen de SGB geen risico’s aanwezig waarvan wordt verwacht dat de impact uitstijgt boven de aanwezige reserves.

Zeeuws Archief

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: het Zeeuws Archief beheert en bewaart belangrijke bronnen over de Zeeuwse geschiedenis in het algemeen en Middelburg in het bijzonder. Het ZA maakt dit cultureel erfgoed zichtbaar en toegankelijk voor iedereen die in het verleden van Zeeland en haar bewoners is geïnteresseerd. Onderdeel van het programma Sport, Cultuur en Recreatie van de programmabegroting is het vergroten van de aandacht voor het cultureel erfgoed en de historie van Middelburg. Het ZA speelt hierin een belangrijke rol.

Kerntaken: (1) Beheer en behoud: het op een geordende en toegankelijke manier bewaren en beheren van de collectie en (2) Beschikbaarstelling: het bevorderen van een zo groot mogelijk publieksbereik en een zo groot mogelijk gebruik van de collectie.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie.

Partijen: Rijk (min VWS), gemeenten Middelburg en Veere, Provincie (in de vorm van DVO)

Bestuurlijk belang: veregenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen:

De situatie ten aanzien van de uiteenlopende indexering van de rijksbijdragen en de indexering van de huur blijft onveranderd. Gelet op de in verhouding grote huurcomponent vormt dit een risico op uitputting van de reserve (egalisatiefonds). Het Rijk heeft tot nu toe het verschil aangevuld. In maart 2021 heeft het Rijk in een conceptnotitie laten weten het voornemen te hebben uit te willen treden uit de gemeenschappelijke regelingen van de RHC’s, waaronder het Zeeuws Archief. In de conceptnotitie is er sprake van dat OCW de financiële bijdrage na uittreden (beoogde datum 1 januari 2024) wil blijven voortzetten via een delegatiebepaling in de Archiefwet 2021 en de specifieke uitkering per RHC.

Bij uittreding van het rijk uit de GR blijven de gemeenten Veere en Middelburg over als partners. Technisch gezien is het mogelijk om in die vorm door te gaan. Het Zeeuws Archief onderzoekt samen met het OZO hoe de GR in de toekomst verstevigd kan worden.

Risico's:

Op dit moment is nog niet precies duidelijk wat exact de financiële en juridische consequenties van de uittreding zijn. Vanuit de RHC’s is hier gezamenlijk aandacht voor gevraagd bij OCW, net als voor het tijdpad. Een definitieve notitie vanuit het ministerie volgt naar aanleiding daarvan.

Orionis

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Orionis Walcheren geeft uitvoering aan de Participatiewet (inclusief de Wsw-wetgeving). Daarnaast voert Orionis Walcheren ook bijzondere bijstand, minimabeleid en gemeentelijke schuldhulpverlening uit. Het uitvoering geven aan de Participatiewet betreft meer dan alleen het verstrekken van de bijstandsuitkering. Deelnemen aan de samenleving staat centraal. Zoveel mogelijk door een reguliere baan bij een werkgever. En als dit niet mogelijk is door maatschappelijke participatie.

Orionis Walcheren ondersteunt en start activiteiten op het gebied van scholing en werkervaring die leiden tot herintreding van mensen op de arbeidsmarkt dan wel het aanbieden van passend werk of passende activiteiten in het kader van de Participatiewet.

Uitgangspunt is dat werk boven inkomen gaat. Alle inspanningen zijn gericht op arbeidsinschakeling, waarbij iedereen naar vermogen participeert. Als inwoners niet zelf voldoende inkomsten genereren, wordt dit door Orionis Walcheren aangevuld met een inkomensvoorziening volgens de Participatiewet. Daarnaast voert Orionis Walcheren wettelijk verplichte taken voor de schuldhulpverlening integraal uit.

Aan verbonden partij zijn alle taken en bevoegdheden die bij of krachtens de wet – regelgeving van de WWB en de Wsw en de daarbij behorende/aanverwante algemeen verbindende voorschriften aan de raad, het college of de burgemeester zijn opgedragen inclusief het vaststellen van verordeningen aan de raden en colleges, voor zover bovengenoemde wetgeving toelaat, overgedragen aan Orionis Walcheren. Uitzondering hierop is het gemeentelijk armoedebeleid (inclusief individuele en categoriale bijzondere bijstand). De deelnemende gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het beleid, maar de uitvoering hiervan en kinderopvang is opgedragen aan Orionis Walcheren.

Programma: Sociaal Domein

Partijen: Gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Na 5 jaar Plan van Aanpak bereiken we eind 2021 een klantenaantal wat past binnen de rijksvergoeding. In 2022 ontstaat een overschot. Voorwaarde om dit in stand te houden is dat we ieder jaar vol blijven inzetten op maximale re-integratie van klanten, binnen de daarvoor beschikbare budgetten. Voor de komende jaren doen wij daarbij weer een beroep op beschikbare ESF-middelen en andere subsidieregelingen.

Het Werkleerbedrijf verandert. Meer gericht op passend beschut en beschermd rendabel werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zowel binnen het Werkleerbedrijf en bij externe klanten. Financieel ligt de focus op een sterke verbetering van het rendement.

De in 2019 vastgestelde Kadernota Orionis Walcheren heeft zijn beleidsmatige en financiële doorvertaling gekregen in de begroting van 2021. Deze nieuwe vorm van de begroting wordt de komende jaren gehanteerd.

De uitkomsten van het rapport Quickscan Adlasz hebben geleid tot een verdiepend onderzoek naar het Werkleerbedrijf. Dit onderzoek is in februari 2021 gestart en het eindrapport is in juni 2021 gepubliceerd. Naar aanleiding van dit rapport is Orionis Walcheren de opdracht gegeven om de uitkomsten van het rapport in een implementatieplan te verwerken. Dit plan wordt in Q4 2021 aan de gemeenteraden ter besluitvorming voorgelegd.

Risico’s: Orionis beschikt niet over toereikende weerstandscapaciteit. Dat impliceert dat de financiële consequenties van bijvoorbeeld een ongunstigere cliëntenontwikkeling op Walcheren dan het landelijk gemiddelde of een tegenvallende productie- en/of detacheringsomzet direct voor rekening komen van de deelnemende gemeenten. Daarnaast moet het genoemde implementatieplan o.a. leiden tot een sterke verbetering van het rendement van het werkleerbedrijf en daarmee ook tot invulling van de door Middelburg en Vlissingen opgelegde taakstellingen. Indien de voorgestelde maatregelen niet het verwachte effect sorteren, zullen de bijdragen van de deelnemers niet naar het gewenste niveau dalen.

Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: primair richt de RUD zich op het verlenen van milieuvergunningen en behandeling van meldingen in het kader van de Wabo, de Wet milieubeheer en het activiteiten-besluit. Tevens worden vergunningen, meldingen en ontheffingen behandeld in het kader van Vuurwerkbesluit, de Wet luchtvaart, de Wet bodembescherming, de Ontgrondingen-wet en de Waterwet. Daarnaast is ook het toezicht op en de handhaving van alle andere binnen de RUD Zeeland ondergebrachte wetgevingen georganiseerd, zoals het toezicht op bodemsaneringen, grondstromen en ontgrondingen alsmede het toezicht op de natuurwetgeving, zwembaden en zwemplaatsen, luchtvaarten vuurwerktaken en op provinciale verordeningen.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Provincie Zeeland; alle 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Vanaf 2014 heeft de gemeente Middelburg het basistakenpakket (milieu) van vergunningverlening, toezicht en handhaving bij de RUD Zeeland onder gebracht.

Op 1 juli 2017 is het Besluit tot wijziging van het Besluit omgevingsrecht (verbetering Vergunning/Toezicht/Handhaving) in werking getreden. Dit had onder andere tot gevolg dat Gedeputeerde Staten de Brzo-taken (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) per 1 oktober 2019 onder verantwoordelijkheid van de DCMR (Milieudienst Rijnmond) heeft moeten brengen. Dit heeft geleid tot onder andere tot onttrekking van 17 fte aan de RUD Zeeland en het ontstaan van incidentele en structurele frictiekosten: de schaalgrootte-nadelen bedraagt € 595.000. De provincie Zeeland betaalt gedurende 5 jaar een afbouwende vergoeding welke de RUD Zeeland in staat stelt zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Inmiddels is er voor circa 9 fte aan nieuwe en/of extra taken gerealiseerd.

Implementatie van PxQ op stuksniveau (uurtje factuurtje) staat nog steeds onder druk. De evaluatie PxQ is uitgevoerd en de PDC is aangepast. Er wordt nu begroot met de PxQ systematiek, en aan het eind van het jaar afgerekend op basis van het werkelijk aantal besteedde uren per deelnemer.

Ook de komende jaren worden intensief en dynamisch door allerlei zaken die de RUD Zeeland in meer of mindere maten gaan beïnvloeden:

• het contract voor huisvesting en PIOFAC- taken kent een einddatum van 31 december 2023;

• Het AB zal een keuze moeten maken om het beleid (Zeeuwse kwaliteit) en de hiervoor benodigde middelen met elkaar in lijn te brengen. Dit heeft een wezenlijke invloed op de bijdrage van de deelnemers en het weerstandsvermogen van de RUD Zeeland;

• De komst van de Omgevingswet: dit vergt een substantiële inzet van de organisatie en zal de nodige veranderingen voor de organisatie met zich meebrengen;

• Een verkennend onderzoek naar de samenwerking GGD, VRZ en RUD Zeeland;

• Een verkennend onderzoek in opdracht van de provincie Zeeland naar de robuustheid van de RUD Zeeland. De verkenning heeft als doel om antwoord te krijgen op de vraag op welke wijze een goede, inhoudelijk robuuste en toekomstbestendige samenwerking bereikt en geborgd kan worden. Vooral voor de uitvoering van de milieutaken;

• Rapport commissie Van Aartsen in opdracht van ministerie IenW: kort samengevat stelt het rapport ‘Om de leefomgeving’ dat het de omgevingsdiensten ontbreekt aan kennis en doorzettingsmacht.

Risico’s: Alhoewel het risico op frictiekosten gereduceerd is, blijft het risico aanwezig dat aanpassingen van de organisatie na overdracht van de Brzo-taken niet, onvoldoende of te langzaam van de grond komen waardoor de deelnemers geconfronteerd worden met extra bijdragen. Een tweede risico is de overgang van “lumpsum” financiering naar financiering gebaseerd op prestatieafspraken (PxQ). Als Q (aantallen) afwijkt van begroting leidt dit tot tekorten bij de RUD. Tenslotte kan de zorgvuldige en correcte uitvoering van de Omgevingswet mogelijk meer capaciteit vergen dan op dit moment wordt voorzien.

Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland

Vestigingsplaats: Kapelle

Doel: het openbaar lichaam heeft tot doel de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van de afvalstoffenverwijdering.

Ter uitvoering van het hierboven omschreven doel heeft het openbaar lichaam de volgende taken: (a) de zorg voor de verwijdering van afvalstoffen, (b) het desgevraagd adviseren van de deelnemers over het uitvoeren van relevante bepalingen van de Wet milieubeheer en de daaruit voortvloeiende voorschriften, (c) het vaststellen van de tarieven voor de verwijdering van afvalstoffen, (d) het uitvoeren of doen uitvoeren van andere taken op het gebied van de afvalstoffenverwijdering, zo het algemeen bestuur daartoe besluit, met dien verstande dat aldus aan deelnemers zonder hun instemming geen andere verplichtingen kunnen worden opgelegd dan die voort­ vloeien uit deze regeling, (e) het geven van voorlichting op het gebied van afvalpreventie en -verwijdering en (f) het op verzoek van een of meerdere deelnemers uitvoeren of doen uitvoeren van een andere taak op het gebied van afvalstoffenverwijdering.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: per 1 januari 2016 is de Zeeuwse Reinigingsdienst door OLAZ overgenomen van Indaver. In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken is in onderzoek of het interessant is voor de gemeente Middelburg om dienstverleningsovereenkomsten met de ZRD te sluiten. Het college heeft op basis van de onderzoeken en de interactie hierover tussen gemeente en ZRD besloten om eerst het afvalbeleid in Middelburg volledig uit te rollen en dan pas de afweging tot het sluiten van een DVO te maken.

Het Algemeen Bestuur van OLAZ heeft op basis van een onafhankelijk onderzoek ‘Toekomstige milieustraten Zeeland’ besloten nader onderzoek te doen naar het invoeren van een toegangscontrole systeem voor de Zeeuwse milieustraten. Bedoeling is dat de ZRD hiervoor in de loop van 2021 voorstellen zal presenteren die ter besluitvorming aan het Algemeen Bestuur van OLAZ zullen worden voorgelegd. Uitgangspunt daarbij zal zijn het behouden van de hoge service aan inwoners van Zeeland en het waar mogelijk beperken van het illegaal gebruik van de Zeeuwse milieustraten.

Daarnaast zal worden onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor het inrichten van een zogenaamd Circulair Ambachtscentrum. In een Circulair Ambachtscentrum wordt een moderne milieustraat gecombineerd met een kringloopwinkel en eventueel demontagebedrijf, met aandacht voor onderwijs en educatie en mogelijk inschakeling van medewerkers met een achterstand tot de arbeidsmarkt. Zo wordt geprobeerd goederen langer in de kringloop te houden en afval zoveel als mogelijk te voorkomen in combinatie met het creëren van werkgelegenheid.

Risico's: geen bijzondere risco's.

Vennootschappen

Hieronder volgen de deelnemingen in vennootschappen waarin de gemeente een bestuurlijk (of stemrecht) en financieel belang heeft. De aan de gemeente gelieerde BV’s/NV’s zijn:

BV Monumentenbeheer Middelburg

Vestigingsplaats:

Middelburg

Doel:

Het doel van de vennootschap is restauratie, onderhoud en beheer van monumenten of gebouwen die vanwege hun historie of architectuur belangrijk zijn of voor het stadsbeeld karakteristiek zijn. Speciale aandacht gaat uit naar gebouwen die verloren dreigen te gaan. Het werkgebied van de BV is de gemeente Middelburg. Een BV kan sneller opereren dan een gemeente en kan bovendien vaak meer subsidie krijgen. Mede door de activiteiten van de BV MM weet de gemeente haar positie als een aantrekkelijke woon-, werk- en verblijfsgemeente te versterken.

Programma:

Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen:

Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang:

lid van de Raad van Commissarissen

Ontwikkelingen:

De activiteiten in het verslagjaar gaan zich vooralsnog beperken tot de beheerstaken ten aanzien van het eigen onroerend goed zoals onderhoud en verhuur. De ontwikkelingen rondom het monumentale onroerend goed in de gemeente worden doorlopend gemonitord ten behoeve van nieuwe projecten of uitdagingen waarin de B.V. Monumentenbeheer kan participeren ter versterking en behoud van het monumentenbestand van de gemeente. Zo is in het verslagjaar besloten tot de verkenning van een potentieel nieuw project in de binnenstad.

Risico's:

geen bijzondere risico's.

NV Economische Impuls Zeeland

Vestigingsplaats:

Vlissingen

Doel:

Impuls stimuleert en faciliteert (kennis)economische ontwikkelingen in de meest brede zin van het woord.

Programma:

Economie

Partijen:

Gemeente Middelburg, overige Zeeuwse gemeenten, provincie Zeeland en Stichting SER Zeeland

Bestuurlijk belang:

vertegenwoordiging in AVA

Ontwikkelingen:

Ook in 2021 richt Impuls Zeeland zich op het versterken van de Zeeuwse economie. De werkzaamheden richten zich met name op verkenning naar kansrijke ontwikkelingen, acquisitie activiteiten om bedrijven aan te trekken en zich te vestigen in Zeeland en zullen innovatieve startende en groeiende bedrijven begeleid en gefaciliteerd worden op het gebied van financiering.

Risico's:

Geen risico's.

Beheers- en Exploitatiemaatschappij Middelburg B.V

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: BEM BV is oorspronkelijk opgericht ter realisatie van museum 13-IX, later is de doelstelling verbreed: beheren en exploiteren van onroerend goed in de ruimste zin des woords.

Programma: BEM BV kan aan alle programma’s een bijdrage leveren, zolang het vastgoed betreft.

Partijen: Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: de portefeuillehouder Economische Zaken is namens de aandeelhouder enig commissaris in de AvA. Een beleidsmedewerker Economische Zaken is directeur/bestuurder van de BV

Ontwikkelingen: op dit moment geen. De bezittingen zijn overgedragen aan de Gemeente Middelburg, BEM BV is daarmee slapend geworden.

Risico's: geen risico's.

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed B.V.

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: de vennootschap heeft ten doel het beheren en (doen) exploiteren van het Vrijburgbad (Stadsgewestelijk Zwembad). Insteek is dat alle inwoners tegen betaalbare tarieven moeten kunnen deelnemen aan activiteiten in het Stadsgewestelijk Zwembad. Fitness, verenigingen, schoolzwemmen en instructiezwemmen zijn de belangrijkste vormen van activiteiten die momenteel in het Vrijburgbad tot uitvoering worden gebracht. De gemeente ondersteunt op deze wijze het Middelburgs sportbeleid.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Gemeente Middelburg en Vlissingen beide voor 50% aandeelhouder, Optisport Exploitaties BV (exploitant).

Bestuurlijk belang: aandeelhouder, lid van directie

Ontwikkelingen: de werkzaamheden in 2022 zullen met name in het teken staan van de uitvoering van het onderhouds- en investeringsplan 2022.

Risico's: de verruiming van de BTW-vrijstelling op sportactiviteiten kan mogelijk consequenties hebben voor de exploitatie van de BV. Dit betreft een landelijk spelend probleem. Exploitant Optisport is in gesprek met de Belastingdienst. Een termijn waarop duidelijkheid kan worden verwacht op dit dossier is niet in te schatten.

Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland B.V.

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: de Gemeentelijke Vervoerscentrale verzorgt de planning en regie van voertuigen voor doelgroepenvervoer dat onder verantwoording van de gemeente valt.

Programma: Sociaal Domein / Onderwijs

Partijen: de gemeenten in de regio Zeeuws Vlaanderen, Oosterschelderegio, Walcheren en de Provincie Zeeland zijn aandeelhouder

Bestuurlijk belang: iedere zes weken vindt een bestuurlijk overleg plaats. Hierin zijn de Walcherse gemeenten niet vertegenwoordigd. Er is sprake van een toezichthoudende rol. Jaarlijks wordt in de aandeelhoudersvergadering de begroting vastgesteld.

Ontwikkelingen: In 2021 is de aanbestedingsprocedure voor het grootschalig leerlingenvervoer afgerond. De opdracht is gegund aan de huidige vervoerder van het grootschalig vervoer. De looptijd van de nieuwe overeenkomst is voor de periode 1 augustus tot en met 31 juli 2023. Hiermee is de continuïteit van het leerlingenvervoer geborgd.

Risico's: Op dit moment worden de dienstverleningsovereenkomsten geharmoniseerd. Dit heeft mogelijk consequenties voor de hoogte van de bijdrage.

PZEM

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: PZEM richt zich op productie, handel en levering van energieproducten en diensten aan de zakelijke markt.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: alle Zeeuwse gemeenten, gemeente Bergen op Zoom, Woensdrecht, Dirksland, Goedereede, Middelharnis, Oostflakkee en de Provincies Zeeland, Noord Brabant en Zuid Holland.

Bestuurlijk belang: de gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,78%).

Ontwikkelingen: na verkoop van de onderdelen Indaver, Delta Retail en Enduris (netwerkbedrijf) blijft de gemeente aandeelhouder van de overblijvende activiteiten op het gebied van productie, handel en levering van energie (inclusief de kerncentrale) en het aandelenbelang in waterbedrijf Evides. In 2018 is gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden om het aandeel Evides direct onder te brengen bij de huidige aandeelhouders van PZEM. Dit omdat drinkwater een publiek belang is en geen onderdeel uit zou moeten maken van een commercieel bedrijf. Het "verhangen" van het Evides aandelenbezit direct onder de huidige aandeelhouders van PZEM is opgenomen als één van de speerpuntunten in het compensatiepakket Marinierskazerne. Begin 2021 zijn in overleg met het Rijk scenario's bekeken hoe de verhanging geeffectueerd kan worden. Momenteel (medio 2021) loopt het politieke besluitvormingsproces om tot definitieve verhanging van de aandelen te komen. Afronding van dit proces is voorzien eind 2021/begin 2022. Naast het evides-traject loopt tevens eens onderzoek naar de mogelijkheden om op termijn tot verkoop van de overige commerciele activiteiten van PZEM over te gaan (Wholesale). Op termijn betekent dit dat alleen het belang in EPZ (kerncentrale) onderdeel uit zou blijven maken van PZEM.

Risico's: De verkoop van de hierboven genoemde bedrijfsonderdelen in combinatie met stijgende energieprijzen heeft PZEM in staat gesteld de verliezen in afgelopen jaren te doen reduceren. Daarnaast is de liquiditeitspositie van PZEM na verkoop van de verschillende bedrijfsonderdelen zeer sterk te noemen. Het risico op een snel en ongecontroleerd faillisement van PZEM met als gevolg afwaardering van ons aandelenbezit is hierdoor sterk is afgenomen.

Bank Nederlandse Gemeenten

Vestigingsplaats: Den Haag

Doel: BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is deze bank essentieel voor de publieke taak.

Kerntaak van de BNG is om tegen lage tarieven te voorzien in lange kredietverlening aan decentrale overheden en in kredietverlening onder garantie van overheden. BNG vertaalt haar missie in de volgende doelstellingen, (1) het behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en het semi-publieke domein en (2) het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Gemeenten en andere publiekrechtelijke lichamen in Nederland.

Bestuurlijk belang: de gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (€ 0.1 mln)

Ontwikkelingen: reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's: geen.

Stichtingen

Hieronder de stichting waarmee de gemeente zowel bestuurlijk als financieel verbonden is.

Stichting Roosevelt Academy Fonds

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: genereren van rendement op belegd vermogen ten behoeve van UCR.

Programma: Onderwijs

Partijen: de gemeente Middelburg / Provincie Zeeland / PZEM

Bestuurlijk belang: ambtelijke vertegenwoordiging in stichtingsbestuur.

Ontwikkelingen: beleggen en beheer hoofdsom met als doel het behaalde rendement aan te wenden voor de exploitatie UCR.

Risico's: geen bijzondere risico's.