Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

We richten ons op het planmatig inrichten van de leefruimte. Hierbij houden wij rekening met individuele en gemeenschappelijke belangen. We zetten in op het realiseren van een passend woningbestand, afgestemd op de vraag van de verschillende doelgroepen.

Actueel: Middelburg biedt een gevarieerd aanbod van woningen in verschillende woonmilieus. Het doel is om in 2040 tot een optimale match van vraag en aanbod te komen. Om dit te bereiken plant de gemeente ook in 2021 nieuwbouw en werkt de gemeente samen met Woongoed en Woningbouwvereniging Arnemuiden bij renovatie, nieuwbouw en verduurzaming van woningen. We stimuleren de bewoners om hun huis levensloopbestendig te maken en te verduurzamen.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Kwaliteitsatlas 2030 (herzien)

• Stec-rapporten Walcherse woningmarkt (2019)

• Rigo-rapport woningmarktonderzoek

• Masterplan Mortiere 1998

• Woonvisie 2016-2020

• Actieplan grondbedrijf 2015

• Nota grondbeleid 2016

• Vigerende bestemmingsplannen

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect - Ruimtelijke ordening

Een stad met een goed woonklimaat, met passende woonruimte voor alle doelgroepen en leeftijdscategorieën.

Doelstellingen

• Zowel kwalitatief als kwantitatief monitoren van de woningmarkt ten einde te kunnen inspelen op vraag en behoefte, resulterend in vraaggericht (ver-)bouwen, - ontwikkelen en indien nodig sloop.

• Bestemmingsplannen tijdig herzien zodat (nieuw) beleid ten uitvoer kan worden gebracht en voorbereidingen treffen voor het omzetten van de bestemmingsplannen naar een omgevingsplan, in verband met het per 1 juli 2022 van kracht worden van de Omgevingswet.

Maatschappelijk effect - Grondexploitatie

Grondbeleid en grondexploitatie is dienstbaar aan beleid voor wonen, werken en recreëren en is een middel om doelstellingen op deze terreinen te realiseren.

Doelstellingen

Het gaat de gemeente om maatschappelijk gewenst ruimtegebruik, het maatschappelijk effect en de meest optimale prijs/kwaliteitsverhouding. Meer informatie over grondbeleid en grondexploitatie staat in de paragraaf Grondbeleid in deze begroting.

Maatschappelijk effect - Wonen

Aanwezigheid van voldoende woningen en verschillende woonmilieus om de huidige en toekomstige huishoudens van Middelburg te huisvesten.

Doelstellingen

1. Middelburg ziet kans om door middel van bijzondere en aantrekkelijke woonmilieus inwoners van buiten te trekken en om bewoners te behouden voor de gemeente.

2. Het behouden van gelijke kansen in de huursector voor de doelgroepen waaronder jongeren, senioren en gezinnen

3. Voorzien in voldoende huisvesting voor (toekomstige) studenten en voor andere bijzondere doelgroepen zoals statushouders, arbeidsmigranten en de uitstroom uit Beschermd Wonen en Maatsschappelijke Opvang (zie programma Sociaal Domein).

4. Het verkleinen van de stap naar de koopwoningmarkt met de regeling starterslening.

5. Middelburg wil voor jong en oud een levensloopvriendelijke gemeente zijn. We willen zorgen dat iedere bewoner van Middelburg zo lang mogelijk optimaal kan blijven functioneren in een zelfgekozen woning en woonomgeving. 

6. Een kwalitatieve en energetische verbetering van de woningvoorraad. Zowel in de huur- als koopsector.

7. Het zoveel mogelijk wegnemen van belemmeringen voor energiebesparende maatregelen bij monumenten en hierbij de monumentale en architectonisch waarden te respecteren.

8. Voldoen aan de taakstelling huisvesting statushouders.

Wat gaan we daarvoor doen?

Maatschappelijk effect Woonomgeving/ leefbaarheid

Leefbaarheid hangt onder andere samen met de woningvoorraad in een buurt of wijk. Door concentraties van kwetsbare inwoners staat de leefbaarheid onder druk. Waar mogelijk brengen we meer diversiteit aan in de woningvoorraad, bijvoorbeeld bij sloop/nieuwbouwprojecten. In de prestatieafspraken met de woningcorporaties wordt aandacht besteed aan de bijdrage die de woonruimteverdeling en het wijkbeheer kan leveren aan de leefbaarheid.

In de Leefbaarometer (zie prestaties) scoort Middelburg als gemeente zeer goed. De scores zijn op 5 elementen gebaseerd, nl. woningen, bewoners, voorzieningen, veiligheid en fysiek omgeving. Op wijkniveau zijn er grote verschillen. Ter indicatie: Brigdamme scoort uitstekend en Dauwendaele scoort ruim voldoende. Maatregelen op wijkniveau kunnen aan deze scores gerelateerd worden.

Het vergroten van betrokkenheid van bewoners bij hun woonomgeving en buurt staan in het programma van Bestuur en Ondersteuning (participatie en wijkmanagement, aanpak overlast) en bij het programma Sociaal Domein (wijknetwerken).

Gevarieerd woonaanbod

Middelburg biedt een gevarieerd aanbod van woningen. Het doel is om in 2040 tot een optimale match van vraag en aanbod te komen. Daarbij is uitgegaan van de bevolkingsontwikkeling, het aantal starters, doorstromers, ouderen etc. Om dit te bereiken plant de gemeente ook in 2022 nieuwbouw. En werkt de gemeente samen met Woongoed en Woningbouwvereniging Arnemuiden bij renovatie, nieuwbouw en verduurzaming van woningen. Ook stimuleert de gemeente bewoners om hun huis levensloopbestendig te maken en te verduurzamen.

Omgevingswet

Op 1 juli 2022 wordt de nieuwe Omgevingswet van kracht. Voorsorterend daarop, zet het college in op het maken van een Omgevingsvisie in deze collegeperiode. In december 2018 is de Omgevingswet door de raad tot strategisch project benoemd. En in januari 2019 zijn de volgende vier projecten gestart: Omgevingsvisie, Omgevingsplan, Wet- en regelgeving en Digitaal stelsel. Later is daar het project Processen bij gekomen. Bij zowel de Omgevingsvisie (dat de Kwaliteitsatlas vervangt) als het Omgevingsplan (dat alle bestemmingsplannen op termijn vervangt), staat de burger centraal. Visie en plan worden in co-creatie met andere overheden, maatschappelijke organisaties, inwoners en bedrijven opgesteld. In het voorjaar van 2022 is het voorontwerp-omgevingsvisie Middelburg 2050 klaar.

De verkoop van bouwrijpe gronden

Voor 2022 zijn verkopen geraamd in de plannen Rittenburg fase III, Veersepoort fase V, Essenvelt, Mortiere, Nieuwland zuid, Hazenburg noord, Sint Laurens zuid en Sint Laurens noord.

Bouw- en woonrijp maken van gronden

In 2022 wordt er (verder) bouwrijp gemaakt in de plannen Veersepoort fase V, Essenvelt, Hazenburg noord, Churchilllaan en Sint Laurens. Een en ander is ook afhankelijk van hoe de verdere planvorming en trajecten via de Raad van State verlopen. Het plan Nieuwland zuid en delen van Hazenburg noord worden in 2022 naar verwachting woonrijp gemaakt.

Nieuwbouw sociale woningvoorraad

Middelburg wil een goede mix in de wijken van goedkope en duurdere woningen en appartementen, zowel koop als huur. Het hebben van voldoende sociale huurwoningen is belangrijk. Met de corporaties kijken we naar mogelijkheden voor sociale woningbouw. Plannen die in 2022 in de realisatiefase en voor een deel nog in de ontwerpfase zitten: Ritttenburg fase III, Sportlaan, Churchilllaan, Essenvelt en Sint Laurens. Daarnaast ontwikkelt Woongoed op eigen grond huurwoningen aan de Sardijngeulstraat, de vroegere locatie van Loontjens in de Stromenwijk.

Walcherse woningmarktafspraken

In 2019 zijn de Walcherse woningmarktafspraken door de provincie goedgekeurd en vastgesteld. Deze gelden tot en met 2025. Begin 2022 komt de provincie met een nieuwe bevolkings- en huishoudensprognose. Dit kan aanleiding zijn om de afspraken van een update te voorzien. Of nieuwe afspraken te maken.

Energiebesparende maatregelen

In bestaande en nieuwbouw, in huur- en koopsector worden energiebesparende maatregelen getroffen in samenwerking met de partners. Met de woningcorporaties zijn prestatieafspraken gemaakt over woningen die energiezuiniger worden gemaakt met als uiteindelijk resultaat dat de kernvoorraad in 2020 gemiddeld een energielabel van B had. In 2030 is het streven naar een gemiddeld energielabel A.

In de nieuwbouw zijn energieneutrale woningen het uitgangspunt. Particuliere bouwers worden gestimuleerd om energieneutrale woningen te bouwen. Bij de keuze van ontwikkelaars is het aspect duurzaamheid een belangrijke afwegingsfactor.

Levensloopbestendig wonen: nieuwbouw 

In een levensloopbestendige woning moeten alle belangrijke vertrekken zich op één verdieping bevinden. Err wordt ook wel gesproken over een nultredenwoning. Vooral op de locaties in de nabijheid van de voorzieningen zijn levensloopbestendige woningen gepland. Maar ook in plannen als Essenvelt en Sint Laurens. In vrijwel alle nieuwbouwplannen worden inmiddels levensloopbestendige woning gerealiseerd. In sommige plannen (Veersepoort fase 5, Zuidsingel, Sportlaan) zelfs het merendeel van het aanbod. Vanuit de markt blijkt dat de vraag naar dergelijke woningen sterk toeneemt, in de grondgebonden variant ook van jongere doelgroepen.

Levensloopbestendig wonen: bestaande voorraad

Mensen willen en moeten langer zelfstandig blijven wonen. Een aantal van hen zal naar een nultredenwoning verhuizen. De meeste mensen blijven wonen waar ze nu ook wonen. Veelal zijn (kleine) aanpassingen nodig om prettig te kunnen blijven wonen in de woning. Bewoners in huur- en koopwoningen worden gestimuleerd om zelf maatregelen te nemen om hun woning meer levensloopbestendig te maken. Woningeigenaren kunnen gebruik maken van de Blijverslening.

Huisvesting statushouders

Asielzoekers met een verblijfsvergunning mogen verhuizen naar eigen woonruimte. De taak om deze vergunninghouders te huisvesten ligt bij de gemeenten. Elke gemeente is verplicht naar verhouding van het aantal inwoners een aantal vergunninghouders te huisvesten. Het Rijk legt hen hiervoor halfjaarlijks een taakstelling op. Met de woningcorporaties worden prestatieafspraken gemaakt over hun aandeel in de huisvesting van statushouders. De provincie denkt in haar rol als toezichthouder mee met de gemeenten om te zoeken naar (creatieve) oplossingen om dit grote aantal vluchtelingen met een verblijfsstatus te huisvesten. In 2022 voldoet de gemeente wederom aan haar taakstelling.

Strategisch project Mortiere (wonen)

In Mortiere zijn en worden voorzieningen gerealiseerd voor wonen, werken, winkelen en vrije tijd. Een groot deel van deze ontwikkeling vindt plaats binnen het kader van de in 2000 gesloten samenwerkingsovereenkomst met het Consortium Mortiere. Daarin participeren de projectontwikkelaars Heijmans en AM. In dit programma beschrijven we het onderdeel wonen. Het overige leest u in programma Economie.

In Mortiere zien we de volgende ontwikkelingen:

• In 2022 bouwt het Consortium verder in fase 5C, 10 en mogelijk in fase 9.

• Woongoed is bezig met een plan om zelf woningen en appartementen te bouwen in fase 6B.

• Verder is het Consortium ver gevorderd met het plan voor de bouw van een appartementencomplex op Het Eiland (fase 14).

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?

Specificatie kadernota

Overzicht wensen Kadernota 2022-2025

Effecten maatregelen financieel herstelplan

Geen bezuinigingen binnen dit programma