Inleiding

Voor uw ligt het voorstel voor de begroting 2026 van de gemeente Middelburg. Een bijzonder begroting, omdat het de laatste begroting is van de bestuursperiode 2022-2026. Bij het aantreden van dit college in 2022 was de financiële situatie van Middelburg ten opzichte van de perioden ervoor sterk verbeterd. Dit is vooral het gevolg van de structureel hogere uitkering uit het Gemeentefonds van het Rijk aan onze gemeente. Daarnaast hebben we kunnen profiteren van grote eenmalige financiële meevallers in de vorm van het dividend uit de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij (ZEH, voorheen PZEM geheten) die het bezit van de kerncentrale in Borsele namens de Zeeuwse overheden beheerd. 

Om ook in de toekomst de vruchten te kunnen plukken van deze meevallers, heeft de gemeenteraad begin 2025 besloten om het dividend uit ZEH niet langer structureel op te nemen in de gemeentebegroting. We bouwen de structurele inzet van het dividend gedurende de komende jaren langzaam af. Dit doen we omdat we weten dat in 2033 de bestaande kerncentrale moet sluiten en het op dit moment onzeker is of (en zo ja onder welke voorwaarden) de exploitatie ervan door ZEH voort zal duren. Daarmee is het ontvangen van dividendgelden voor de verdere toekomst onzeker. Op deze manier houden we ook voor de langere termijn een goede balans tussen de gemeentelijke inkomsten en uitgaven.

Zo lang we deze dividendgelden wel ontvangen, worden deze gestort in het Investeringsfonds dat hoort bij de Uitvoeringsagenda Omgevingsvisie Middelburg 2050. Uit dit fonds betalen we de grote investeringen op het gebied van woningbouw, infrastructuur, energie en klimaatadoptie die we de komende jaren ook in de fysieke leefomgeving moeten doen. U herkent natuurlijk de vier gedeelde opgaven in, die de gemeenteraad heeft benoemd in 2022 bij de start van deze bestuursperiode. Ook het komende jaar wordt daar door de gemeentelijke organisatie weer hard aan gewerkt. De contouren voor het project ‘Hart van Dauwendale’ tekenen zich steeds meer af. Een project waarbij een koppeling wordt gemaakt tussen een nieuwe brede school en betaalbare woningen tegenover het Winkelcentrum Dauwendale. Ook het ontwerp van het stedenbouwkundig plan voor het project Hart van Griffioen is inmiddels in ontwerp gereed en zal eind van 2025 ter besluitvorming aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Hiermee worden twee mooie integrale plannen voor nieuwe ‘harten’ in deze twee wijken voorbereid waarmee de volgende bestuursperiode een verdere invulling aan gegeven kan worden.

2026 wordt ook het jaar waarin we verder stappen zetten in de realisatie van onze ambitie in het kader van Zeeland 2050. Met deze begroting ondersteunt de gemeente in financiële zin deze ambitie en blijft Middelburg investeren in sterke, toekomstbestendige voorzieningen. In Zeeland 2050 profileert Middelburg zich als bestuursstad met veel aandacht voor de welvaart van onze inwoners door specifiek aandacht te geven aan cultuur, onderwijs, mensenrechten en sport.

Bij de realisering van de in deze begroting opgenomen plannen en activiteiten spelen participatie en verbetering van de leefkwaliteit een belangrijke rol. Zo gaan we in 2026 op basis van het visiedocument vervolgonderwijs werken aan de uitvoeringsagenda vervolgonderwijs en wordt gewerkt aan de (noodzakelijke) versterking van Middelburg als culturele hoofdstad. Sport is hierbij een verlengstuk van onze profilering als onderwijs-, cultuur- en bestuursstad. Immers, sport bevordert de gezondheid, talentontwikkeling en sociale verbinding, en versterkt daarmee de impact van ons onderwijs- en cultuurbeleid.

Als mensenrechtenstad blijven we ons inzetten door aandacht te geven aan bestaanszekerheid, inburgering en gelijke kansen. Zo blijven we ons inzetten voor humane opvang van vluchtelingen en Oekraïners. In 2026 zetten we dan ook belangrijke stappen in de vergunningsprocedure voor het bouwrijp maken van het terrein voor het AZC Cleene Hooge. Ook blijft de focus gericht op het zorgen voor vitale wijken, betaalbare woningen en wordt er gewerkt aan het kansrijk en veilig opgroeien van de jeugd. Tevens continueren we onze inzet om de verschuiving van zwaardere en individuele zorg naar lichtere en collectieve vormen van zorg en ondersteuning mogelijk te maken. Dit doen we door de doorontwikkeling van het sociaal team naar een Stevig lokaal team, dat dicht bij de inwoners staat. Dit vergroot de toegankelijkheid en versterkt de eigen kracht van inwoners en voortkomt het ontstaan van een zwaardere hulpvraag, met behoud van kwaliteit en maatwerk.

Vanuit de VN Sustainable Development Goals werken we aan vergroening en duurzaamheid, zodat we een toekomstbestendige leefomgeving creëren voor huidige en toekomstige generaties. Om dit te realiseren blijven we in 2026 actief bezig met het strategische project KEC. In het kader hiervan gaan we verder met de realisatie van Smart Grid in Arnestein, het energielandschap aan de Sloerand en wordt de Transitievisie Warmte in 2026 opgevolgd door het Warmteprogramma.

Waar mogelijk doen we dit alles samen met andere gemeenten, overheden en maatschappelijke partners.

Het college is best trots dat we na jaren van financiële krapte voor de komende jaren een begroting en meerjarenraming kunnen overdragen voor de volgende bestuursperiode die niet alleen sluiten is, maar zelfs nog financiële ruimte biedt voor het maken van nieuwe keuzes. Natuurlijk zitten daar een aantal aandachtspunten bij. De Rijksoverheid heeft de gevolgen van “het ravijnjaar 2026” in de Voorjaarsnota 2025 enigszins gematigd, maar helaas is voor de periode vanaf 2028 nog steeds geen duidelijkheid verkregen over de structurele uitkering uit het Gemeentefonds. Ook de financiële vertaling van de Hervormingsagenda Jeugd houdt voor de gemeente Middelburg een bezuinigingsopgave. Daarnaast blijkt de restauratie van de gevels van het stadhuis fors duurder uit te vallen dan een aantal jaren geleden was begroot. Gelukkig was voor dit project de afgelopen jaren al geld opzij gezet op de begroting, maar het laat wel de kwetsbaarheid van de gemeentelijke financiën zien.

Financiële positie

Bij het opstellen van de programmabegroting 2025 was het de verwachting dat gemeenten vanaf 2026 minder middelen vanuit het Gemeentefonds toebedeeld zouden krijgen. In het voorjaar 2025 zijn na intensief overleg tussen het Rijk en de VNG extra middelen beschikbaar gekomen. Het kabinet stelt voor 2025–2027 circa 3 miljard euro beschikbaar, onder meer om een terugval in het Gemeentefonds in 2026 op te vangen. Hoewel dit een positieve stap is, blijven de middelen grotendeels incidenteel en zijn de verwachtingen van het Rijk ambitieus.

In de Meicirculaire 2025 is een nieuwe raming van het Gemeentefonds opgenomen voor de jaren vanaf 2026. Voor Middelburg lopen deze bedragen op tot ruim € 1,6 miljoen op structurele basis. Daarbij wordt opgemerkt dat deze bedragen in toekomstige circulaires mogelijk nog worden bijgesteld.

Ondanks bovenstaande positieve ontwikkelingen blijkt dat een substantieel deel van deze extra middelen incidenteel van aard zijn, waardoor nog steeds onzekerheid bestaat hoe gemeenten vanaf 2028 een sluitende begroting kunnen presenteren. Voor Middelburg specifiek geldt dat uit de meerjarenbegroting blijkt dat Middelburg over alle jaren positieve begrotingssaldo's kan presenteren. Opgemerkt moet worden dat gemeenten invulling moeten gaan geven aan de hervormingsagenda jeugd. Voor Middelburg is hiervoor vanaf 2028 een taakstelling van 1 miljoen oplopend naar 2,1 miljoen in 2029 en verder opgenomen. De transitie binnen de Jeugdzorg vereist een aanpak vanuit meerdere perspectieven.

• Lokaal: door het organiseren van laagdrempelige basiszorg, gericht op het voorkomen van geïndiceerde jeugdzorg.

• Regionaal: door gezamenlijke inkoop van jeugdzorg en het vormgeven van contracteringsmodellen waarin zorgaanbieders actief bijdragen aan een toekomstbestendige en betaalbare jeugdzorg.

• Landelijk (Rijksoverheid): Op dit moment ondersteunt de transitie met stevige maatregelen en extra investeringen, waaronder bijna €3 miljard tussen 2025 en 2027. Waarin ook een duurzame bekostiging na deze periode noodzakelijk is.

Gebeurtenissen na vaststelling Kadernota 2026 - 2029

Uw raad heeft de kadernota 2026-2029 op 2 juli 2025 vastgesteld. Daarnaast heeft uw raad een memo actieve informatie ontvangen over de uitkomsten van de meicirculaire en een prognose gegeven over de financiële ruimte voor de komende jaren. Met het Amendement 25-089 / 26.a.1 Wensen formatie uitbreiding heeft uw raad aan een gedeelte van de vrije ruimte als gevolg van de uitkomsten van de Meicirculaire 2025 invulling gegeven.

1. ¹ Voor 2026 is deze eenmalig verwerkt in de KN 2026 - 2029

Verderop in de begroting worden bij de verschillende programma's bovenstaande ontwikkelingen en de benodige beschikbare middelen inzichtelijk gemaakt. Voor het totaaloverzicht worden ze hieronder per onderdeel nader toegelicht.

1. Uitkomsten Meicirculaire 2025¹

De uitkomsten van de meicirculaire zijn middels een memo actieve informatie aan uw raad te verstrekt. De cijfers die in de Kadernota zijn gepresenteerd, waren gebaseerd op een voorlopige inschatting van de meicirculaire 2025. Dit op basis van de Voorjaarsnota 2025 van het Rijk. Met name de prijs- en volumeontwikkelingen nog niet waren verwerkt in de Kadernota 2026–2029. Daarnaast zijn in de meicirculaire ook de ontwikkeling binnen de uitkeringsbasis en hoeveelheidsverschillen aangepast wat structureel een voordeel oplevert.

2. Bestuurlijke tussenrapportage 2025

De structurele effecten zoals die zijn gemeld in de bestuurlijke tussenrapportage 2025 zijn verwerkt in deze Programmabegroting 2026 en de meerjarenraming 2027-2029. Op 25 september 2025 is de bestuurlijke tussenrapportage door uw raad vastgesteld.

3. Begrotingen Gemeenschappelijk Regelingen irt VZG-norm

In de Kadernota is rekening gehouden met een ‘stelpost financiële tegenvallers’ om financiële risico’s en onvoorziene tegenvallers binnen de bestaande begroting op verantwoorde wijze op te vangen. Deze stelpost fungeert als vangnet voor onderdelen van de kostenraming die bij de totstandkoming van de Kadernota nog onzeker waren en waarvan de exacte omvang op dat moment moeilijk waren in te schatten op te vangen.

Het VNG-advies over de bezuinigingsrichtlijn van -2,2% voor de begroting 2026, zoals vastgesteld door de VZG voor Gemeenschappelijke Regelingen (GR-en), werd beschouwd als een potentiële risicopost. Inmiddels zijn alle begrotingen van de GR-en ter zienswijze voorgelegd en definitief vastgesteld en verwerkt binnen de meerjarenbegroting. In de Kadernota was onder meer voor deze ontwikkeling een stelpost opgenomen, die hierdoor gedeeltelijk kan komen te vervallen.

4. Kademuren nieuwe Haven-Turfkaai

De raad heeft besloten om krediet beschikbaar te stellen voor de algehele voorbereiding en uitvoering van constructief herstelwerk aan de kademuur Nieuwe Haven- Turfkaai. De jaarlijkse kosten hiervan zijn in de meerjarenbegroting verwerkt. Inmiddels hebben de voorbereiding en aanbesteding plaatsgevonden en gebleken is dat het werk niet uitgevoerd kan worden binnen het beschikbare krediet en dient deze in de begroting als o&o te worden verwerkt. Met een memo actieve informatie is de raad hierover geïnformeerd.

5. Overige mutaties

Bij het opmaken van deze programmabegroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029 zijn de uitgangspunten van de kadernota verder uitgewerkt en zijn inschattingen nader gespecificeerd. Deze afwijking wordt met name veroorzaakt door nadere uitwerking van de salarislasten.

6. Formatie-uitbreiding WMO & Jeugd (tijdelijk)

Naast de structurele uitbreiding van 1,3 fte voor Wmo-consulenten en 1 fte voor Jeugdconsulent, voortkomend uit landelijke en lokale ontwikkelingen, is voor de jaren 2026 en 2027 een tijdelijke uitbreiding met extra fte’s noodzakelijk om de Toegang in Middelburg adequaat te kunnen blijven ondersteunen. De noodzaak voor extra formatie is onder meer het gevolg van het uitgestelde moment waarop de wetswijziging inzake de inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de Wmo wordt ingevoerd. De verwachting is dat de invoering van deze wetswijziging een dempend effect heeft op het aantal aanvragen voor huishoudelijke ondersteuning. Daarnaast vraagt de transitie van maatwerkvoorzieningen naar algemene voorzieningen, en ontwikkelingen die pas vanaf 2028 hun beslag krijgen, zoals de vorming van het Stevig Lokaal Team en de nieuwe inkoop Jeugd in het kader van de Hervormingsagenda Jeugd, extra capaciteit. Naar verwachting zullen deze veranderingen leiden tot een afname van het aantal aanvragen bij de Toegang. Tot die tijd is het echter essentieel om het toegenomen aantal aanvragen binnen de wettelijke termijnen en met minimale wachttijd af te handelen.

7. Formatie-uitbreiding Kwaliteitsmedewerker Omgevingswet

Ruim een jaar na de invoering van de Omgevingswet blijkt het opzetten van een solide beheerorganisatie voor de uitvoering van deze wet een complexe opgave. Dit vraagt om integrale afstemming en samenwerking tussen de afdelingen Veiligheid & Handhaving en Leefomgeving, evenals met externe ketenpartners. Daarnaast is het van belang dat het softwaresysteem – waaronder het CLO – goed functioneert binnen de werkprocessen zoals die door de gemeente Middelburg en haar ketenpartners worden nagestreefd. Hoewel diverse werkprocessen rondom de Omgevingswet (en breder, zoals andere vergunningverlening binnen V&H) deels zijn uitgewerkt, ontbreekt het nog aan voldoende kwaliteit en volledigheid in de beschrijvingen, met name ten aanzien van de benodigde beheersingskaders. Het creëren van samenhang tussen processen is essentieel om de onderlinge aansluiting te verbeteren. Dit vraagt om structurele borging binnen de begroting. Binnen de huidige formatie is hier echter nog geen rekening mee gehouden.

8. Formatie-uitbreiding Projectmanagement

Sinds eind 2023 is een portfoliomanager aangesteld voor het professionaliseren van projectmatig werken voor een periode van twee jaar, met een looptijd tot 1 september 2025. Hoewel er belangrijke stappen zijn gezet in de opzet en professionalisering van het projectmatig werken, is dit traject nog niet afgerond. Vervolg is noodzakelijk om de (strategische) doelstellingen te realiseren en verder te gaan met de aanbevelingen van het rapport 'Leren van de Trekdijk'. Belangrijke onderdelen hierbij zijn het opstellen en actueel houden van een overzicht van opgaven en projecten, evenals het verder implementeren van de coördinatie van het projectmatig werken. Daarnaast is het opleiden van nieuwe projectleiders binnen de projectleiderspoule essentieel, zeker gezien het dreigende tekort. De hoeveelheid opgaven en de noodzaak om de werkwijze uniform en professioneel te houden, onderstrepen het belang van continuïteit.

9. Merkorganisatie

Met het oprichten van een Merkorganisatie voor Zeeland wil men komen tot een integrale aanpak om onze regio aantrekkelijker te maken om te (komen) wonen, werken, studeren en te ondernemen. Alle Zeeuwse gemeenten doen hieraan mee.

10. Herinrichting Sportcomplex de Kruitmolen

De technische levensduur van de huidige sporthal in Dauwendaele nadert het einde, waardoor renovatie of nieuwbouw noodzakelijk is. Tegelijkertijd zijn er veranderingen in het gebruik: de tennisvereniging is opgeheven en de voetbalvereniging wil minimaal één veld afstoten vanwege dalende ledenaantallen. Daarnaast voldoet het huidige aanbod van (binnen)sportaccommodaties niet meer aan de wensen van inwoners en gebruikers, en is het sportcomplex in Dauwendaele het enige in de stad onder het kanaal. Door capaciteitsproblemen moeten sportaanbieders regelmatig worden afgewezen. Dit alles onderstreept de noodzaak tot herinrichting van het complex. Een eerste ambtelijke verkenning heeft plaatsgevonden, gericht op:

• Multifunctioneel gebruik van de locatie;

• Versterking van ontmoeting in de wijk;

• Verbreding van het aanbod op het gebied van sport, beweging en gezondheid;

• Verduurzaming van de accommodatie.

Deze “pre-initiatieffase” heeft geleid tot een verkennende kosten-batenanalyse, een dekkingsoverzicht, planconcepten en een risicoanalyse. Voor 2026 is een vervolg noodzakelijk in de vorm van een initiatieffase, waarin technische en planologische haalbaarheid verder worden onderzocht. Diverse partijen hebben interesse getoond om mee te denken. De uitkomsten van deze fase zullen worden uitgewerkt in een planvormingsfase voor de locatie in Dauwendaele.

11. Havengelden

Het college heeft verzocht te onderzoeken of een verdubbeling van de havengeldtarieven wenselijk en haalbaar is. Uitgaande van de begroting 2026 bedragen de totale kosten voor de haven, inclusief overhead, € 236.000. De verwachte opbrengsten in 2026 worden geraamd op € 145.000, wat neerkomt op een kostendekkingsgraad van circa 62%. Geadviseerd wordt om de tarieven in de komende drie jaar gefaseerd te verhogen, zodat in 2028 een kostendekkend niveau van 100% wordt bereikt. Dit betekent, op basis van de huidige inzichten, in totaliteit een tariefsverhoging van 38%. Dit zou een extra opbrengst genereren van ongeveer € 30.000 in 2026, oplopend tot € 90.000 in 2028. Als kanttekening moet wel worden aangegeven dat Middelburg hogere tarieven hanteert dan andere havens. Ter vergelijking: voor een cruiseschip van 135 meter bedragen de havengelden in Middelburg € 602. In Vlissingen is dit € 309 en in Schouwen-Duiveland € 216. Opgemerkt moet worden dat Middelburg bij duurzame schepen Green Award-korting toepast.

12. Sociaal beheer

Hiervoor is al een beleidswens opgenomen via het kadernotaproces. Vanaf 2024 wordt er gezocht naar een passende vorm om het sociaal beheer te organiseren. In eerste instantie was het de bedoeling om de uitvoering bij Vizita onder te brengen. Het is helaas niet gelukt om tot werkbare en betaalbare afspraken te komen. Op verschillende locaties stopt de zittende beheerder, danwel loopt de beheeropdracht af. In het Getij stopt per 1 juni 2025 ’s Heerenloo met het beheer. In het Palet en van Cittershoff stopt per 1 augustus 2025 de beheeropdracht voor de huidige beheerder. In Hof van Buren wordt het beheer overdag voorlopig uitgevoerd door Herstel Talent, maar moet er voor avondopenstelling beheer geregeld worden. In het Dorpshuis in Nw en St Joosland stopt de huidige beheerder in april 2026. Om de beheertaken goed op te kunnen vangen, is voor de komende jaren aanvullend budget nodig. Op basis van het huidige budget (€ 175.000), de gereserveerde middelen in de Kadernota 2026 – 2029 (€ 290.000) en de huidige aanvraag (€ 175.000) komt het totale beschikbare budget op structureel € 640.000.

13. Epenpark

Voorstel is om voor de speeltuinvoorziening in het Van Epenpark in een afgeslankte variant (startbudget van € 9.000 in 2026) op te nemen. Op basis van de ervaringen in 2026 kan via de kadernota 2027 en verder worden besloten over eventuele vervolgfinanciering. Twee betrokken inwoners willen speeltuin Van Epenpark nieuw leven inblazen. Voorheen werd de speeltuin beheerd door een speeltuinvereniging. Na het beëindigen van deze vereniging is het beheer van de speeltuin en het bijbehorende gebouw teruggevallen naar de gemeente. De speeltuin is dagelijks open (behalve op zondag), maar er worden niet of nauwelijks nog activiteiten georganiseerd. De twee inwoners willen diverse activiteiten organiseren voor diverse doelgroepen, waardoor er meer verbinding in de wijk ontstaat. De speeltuin is een mooie plek waar laagdrempelige ontmoeting kan plaatsvinden en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.

14. De Spot

De doorontwikkeling van de De Spot en de ontvlechting uit stichting Vizita wordt ondersteund. Het doel is het poppodium in Middelburg in een verzelfstandigde vorm te continueren. Het poppodium neemt in het Zeeuwse netwerk van poppodia al een prominente plek in en het college hecht er waarde aan dat het poppodium in Middelburg een dergelijke rol kan blijven vervullen. De Spot heeft een subsidieaanvraag ingediend als onderdeel van de subsidieaanvraag van Vizita met een activiteitenplan, begroting en een beschrijving van de wijze waarop De Spot en Vizita organisatorisch willen ontvlechten. Uiterlijk op 31 december 2025 moet het college een besluit nemen over de subsidieaanvraag. De Spot geeft aan jaarlijks € 570.000 structurele subsidie nodig te hebben voor de nieuwe organisatie. In de aanvraag is een bedrag van € 350.000 opgenomen als basisbedrag vanuit de begroting van Stichting Vizita. Daar bovenop is nog een aanvullende structurele vraag gedaan van jaarlijks € 220.498. De hogere subsidievraag heeft met name betrekking op professionalisering van de organisatie (van 4,5 fte naar 6,44 fte). Naar verwachting kan de subsidie op termijn naar beneden bijgesteld worden, omdat De Spot ambitie heeft om meer inkomsten te genereren via extra verhuuropbrengsten en uitbreiding en diversificatie van de programmering. Voor 2026 bestaat 49% van de dekking voor de verwachte uitgaven uit gemeentelijke subsidie. Op termijn moet dit percentage teruggebracht worden naar 39%. Dit zal in de subsidieafspraken verwerkt worden.

15. De Spot haalbaarheidsonderzoek locatie

Het huidige pand voldoet op dit moment aan de veiligheidsnormen en is voldoende passend voor de huidige programmering van het poppodium. Het pand heeft een centrale ligging in de binnenstad en heeft daarmee een toegevoegde waarde voor het uitgaansleven. De locatie kent ook zijn beperkingen qua logistiek, parkeergelegenheid, toegankelijkheid en zichtbaarheid. Vanwege omwonenden is er een maximum aan het geluid en voor vrachtwagens (van acts of leveranciers) is het krap bij laden en lossen. De Spot zou op termijn een alternatieve locatie ook willen overwegen. Vanuit gemeentelijk perspectief is de vraag eveneens gerechtvaardigd of het huidige pand, waarvan de gemeente de eigenaar is, optimaal is voor de huidige functie. Vanwege eerder gedane investeringen is de boekwaarde van het pand (relatief) hoog. Het pand moet op termijn mogelijk verduurzaamd worden. Er is uiterlijk in 2027 een uitspraak nodig over het voortgezet gebruik van dit gebouw om dit mee te wegen in de verduurzaming. De verduurzaming/verbouw kan dan in 2028 plaatsvinden, dan kan nog gebruik worden gemaakt van de subsidie Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Voor de verduurzamingskosten in het rapport van architectenbureau Fierloos wordt uitgegaan van geraamde investeringen van in totaal € 615.000. Er is al een krediet beschikbaar van € 480.000. De resterende €135.000 zou te zijner tijd middels een krediet aan de raad moeten worden voorgelegd. Deze extra kosten worden mede bepaald door het samenvallen van de aanpassingen aan de draagconstructie t.b.v. spots en tussen en de benodigde extra koeling en ventilatie voor De Spot op het dak.  Naast verduurzaming heeft De Spot zelf ook verschillende wensen voor gebouwaanpassing, zoals o.a. nieuwe toiletten, aanpassing van de keuken en een nieuwe goederenlift. De kosten van deze wensen worden op ca. € 650.000 begroot en komen boven op de kosten voor verduurzaming.  Tegelijkertijd heeft Middelburg de ambitie (Zeeland 2050 en cultuurvisie 2018) om culturele hoofdstad van Zeeland te zijn. Wellicht leidt dit ook tot (ruimtelijke) keuzes die van invloed zijn op het gebruik van het gebouw van De Spot.  

Voorgesteld wordt om incidenteel een budget beschikbaar te stellen ter hoogte van € 80.000 om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar het kosteninzichtelijk maken van de stichtingskosten (bouwkosten) en exploitatiekosten van drie scenario's:  

• het poppodium continueren op de huidige locatie inclusief de mogelijkheid voor de aankoop van panden aan de nabijgelegen Schuttershofstraat; 

• het poppodium elders onderbrengen door middel van verbouwen van een bestaand pand; 

• het poppodium onderbrengen op een nieuw te bouwen locatie;

In 2027 kan dan een definitief besluit genomen worden over de locatie van het poppodium.

16. De Spot kleine gebouwaanpassingen

In afwachting van het hierboven beschreven haalbaarheidsonderzoek en verdere huisvestingskeuzes over de locatie aan de Beddewijkstraat is het niet raadzaam om nu investeringen in het gebouw te doen. Het pand heeft een hoge boekwaarde en bij nieuwe investeringen zal dit verder toenemen, hetgeen leidt tot hogere doorbelaste huurlasten. De Spot heeft de afgelopen jaren diverse wensen geuit over gebouwaanpassingen om het gebruik te optimaliseren, waarvan het vervangen van het toiletblokken hoog op de wensenlijst staat. Dit is tevens het enige wat niet veel impact heeft op het gebouw en ook de gebruiksvriendelijkheid vergroot. De kosten voor het aanpassen van de toiletten incl. staartkosten en btw bedragen € 75.000. Het planmatig regulier onderhoud wordt daarnaast gecontinueerd.

17. Lobbyist

De Zeeuwse gemeenten constateren een toenemende behoefte aan versterking van de lobbycapaciteit richting Den Haag, met name op strategische thema’s zoals bereikbaarheid, infrastructuuronderhoud, het tekort aan eerstelijnszorgverleners, woningbouw en het behoud van acute zorgvoorzieningen. Door de inzet van een tweede lobbyist kunnen de belangen voor de Zeeuwse gemeenten proactiever en krachtiger behartigen. Daarbij wordt nadrukkelijk ingezet op intensivering van de samenwerking met politiek Den Haag. Deze afspraak zijn door de betrokken gemeenten tot stand gekomen binnen het samenwerkingsverband OZO.

18. Onderwijsvoorziening 'Hart van Dauwendaele'

De ontwikkeling van Hart van Dauwendaele is opgenomen in de Omgevingsvisie Middelburg 2050. In november 2025 leggen wij een voorstel aan uw raad voor waarin een integrale en toekomstbestendige ontwikkeling ‘hart van Dauwendaele’ wordt voorgesteld, waarin onderwijs, kinderopvang, welzijn en wonen samenkomen. Voor beide scholen waren op basis van het SHP 2020–2039 middelen opgenomen in de meerjarenbegroting (kadernota 2022 - 2025). Op basis van een actualisatie vraagt dit een extra kapitaallast van € 55.000. Voor de gymzaal was ten tijde van het opstellen van het SHP in 2020 nog onzeker of deze binnen de planontwikkeling zou worden meegenomen, deze investering vraagt om een extra jaarlast van € 98.000. Vooruitlopend op het definitieve besluit van uw raad over ‘Hart van Dauwendaele’ wordt voorgesteld om in de begroting 2026 en de meerjarenraming 2027–2029 de benodigde jaarlijkse kapitaallasten op te nemen/te reserveren.

Op basis van de bovengenoemde ontwikkelingen zien we een andere financiële prognose ontstaan. Bij de Kadernota toonde de financiële prognose 2026 – 2029 in de eerste 3 jaarschrijven een tekort wat onttrokken zou worden uit de algemene reserve. Op basis van het huidige inzicht, rekening houdend met alle mutaties ná de vastgestelde Kadernota, is de begroting 2026 niet sluitend. Voorgesteld wordt om het tekort te onttrekken uit de algemene reserve, en vanuit het overschot 2027 eenzelfde bedrag weer terug te storten zodat over het geheel gezien geen beroep wordt gedaan op de algemene reserve.

Tot slot is in deze begroting rekening gehouden met de aangenomen motie kostendekkendheid leges 2026. In december 2025 worden de legestarieven in een apart voorstel aan uw raad voorgelegd.

Namens het college van burgemeester en wethouders,

Rutger Schonis,

wethouder Financiën

1. Eind september wordt de septembercirculaire 2025 verwacht. Evenals de systematiek bij de Kadernota 2026-2029 en de meicirculaire wordt deze circulaire bij de behandeling van de programmabegroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029 via een memo actieve informatie aangeboden.