Sport, cultuur en recreatie

Middelburg is een vitale en groene stad waarin het prettig wonen, werken, participeren en recreëren is. Een aantrekkelijke en bruisende stad die een aantrekkingskracht heeft die tot ver buiten de regio reikt en waarin sport, bewegen, kunst en cultuur erg waardevol zijn.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 - 2026

• Nota archeologische monumentenzorg Walcheren 2016 - 2022

• Groen Beleidsplan 2016 - 2026

• Middelburgs plan van aanpak Brede SPUK 2023 - 2026

• DNA Middelburg

• Evenementenbeleid Middelburg 2025 - 2028

• Beleidsplan Toerisme Middelburg 2030

• Lokaal Preventieakkoord Samen voor een gezonder Middelburg

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect

Sport, kunst en cultuur dienen voor iedere Middelburger bereikbaar en toegankelijk te zijn, ongeacht factoren als afkomst, sekse, gezondheid, financiële positie of opleidingsniveau. Daarnaast moet Middelburg ook een gastvrije en bruisende stad zijn, waar het aangenaam is om te verblijven en te wonen en waar ruimte is voor festivals en evenementen.

Middelburg is een stad die een aantrekkingskracht heeft die tot ver buiten de regio reikt en kunst en cultuur zijn daarin erg waardevol. Ze helpen Middelburg een aantrekkelijke gemeente te zijn, kunnen helpen bij het vinden van antwoorden op maatschappelijke vragen en dragen bij aan sociale doelen. Middelburg is het kloppend culturele hart van Zeeland en dat willen we verder hoorbaar, zichtbaar en voelbaar maken.

Doelstellingen

1. Versterken van de lokale culturele sector;

2. Bevorderen van de deelname aan en de kwaliteit van het sportieve en culturele aanbod in Middelburg;

3. Faciliteren van een onderscheidend evenementenaanbod, het hele jaar rond;

4. Investeren in vergroening en een ecologisch verantwoord groenbeheer in Middelburg;

Wat gaan we daarvoor doen?

Doelstelling 1. Versterken van de lokale culturele sector

Vernieuwing

We zorgen voor een stabiele basis van de Middelburgse culturele infrastructuur, bijvoorbeeld door ondersteuning van het Zeeuws Museum en SBKM/Vleeshal, die tussen 2025 en 2028 onderdeel uitmaken van de landelijke Basisinfrastructuur. Daardoor ontvangen deze organisaties dit jaar tijdelijk extra budget van het Rijk.

De culturele voorzieningen en rijke historie maken Middelburg tot de culturele hoofdstad van Zeeland. In het kader van de toekomstvisie Zeeland 2050 willen wij deze kracht en rijke infrastructuur als provinciehoofdstad inzetten ten dienste van een duurzame groei én een leefbaar Zeeland, met Middelburg als de verbindende stad. Met de provincie Zeeland gaan we dit jaar in gesprek over de vestiging van het Collectiecentrum Zeeland in Middelburg.

Daarnaast zullen we ons richten op de doorontwikkeling van de Spot als poppodium, op de voorbereiding van de nieuwe Bibliotheekwet (voorzien in 2027) en op het faciliteren van ‘vernieuwende kunst’ met een projectsubsidie.

Projectsubsidie vernieuwende kunst

Door voortzetting van de projectsubsidie ‘vernieuwende kunst’ geven we dit jaar opnieuw ruimte aan het onverwachte: ruimte voor vernieuwing, innovatie en experiment. Initiatiefnemers worden met de subsidie ‘vernieuwende kunst’ gefaciliteerd om bij te dragen aan een kwalitatief hoogwaardig en pluriform aanbod van kunst en cultuur in Middelburg en het opbouwen en bereiken van een publiek hiervoor. In de ‘Nadere regels subsidie kunst en cultuur gemeente Middelburg 2023-2026’ zijn criteria opgenomen voor eenmalige subsidie ten behoeve van innovatieve projecten: nieuwe, experimentele initiatieven die bijdragen aan de uitvoering van de cultuurvisie. De regeling is actief en beschikbaar voor zowel culturele organisaties als zzp’ers en privépersonen.

Jaarlijkse subsidie kunst en cultuur

De aanvragen voor de jaarlijkse subsidie kunst en cultuur zullen dit jaar opnieuw worden beoordeeld aan de hand van beoordelingscriteria zoals opgenomen in de ‘Nadere regels subsidie kunst en cultuur gemeente Middelburg 2023-2026’, inclusief advisering door een onafhankelijke adviescommissie op het criterium ‘artistiek-inhoudelijke kwaliteit’. Om de commissie dit jaar opnieuw in staat te stellen hun werk uit te voeren is het budget vanaf dit jaar structureel verhoogd.

Door deze structurele verhoging van het subsidiebudget kunst en cultuur kunnen organisaties als het Historisch Scheepswerf C.A. Meerman Arnemuiden, de Koninklijke Oratoriumvereniging Middelburg, Stichting de Oostkerk Middelburg en het Historisch Museum Arnemuiden in 2026 opnieuw subsidie ontvangen.

Verzelfstandiging poppodium De Spot en aangaan culturele subsidierelatie

We ondersteunen de doorontwikkeling van De Spot en de ontvlechting van het poppodium uit stichting Vizita. Beide organisaties hebben als doel het poppodium in een verzelfstandigde vorm in Middelburg te continueren. Het poppodium neemt in het Zeeuwse netwerk van poppodia een prominente plek in en we we hechten er veel waarde aan dat De Spot vanuit Middelburg een dergelijke rol kan blijven vervullen. Daarom gaan we vanaf 2026 een zelfstandige subsidierelatie aan met De Spot. De Spot wordt daarmee volwaardig onderdeel van de lokale culturele infrastructuur.  

Daarnaast onderzoeken we of het gebouw voor een poppodium nog de juiste is. Er zijn investeringen nodig om het gebouw te verduurzamen. Daarnaast wil De Spot dat er investeringen gedaan worden om het pand als poppodium te optimaliseren. Tegelijkertijd heeft het pand logistiek, qua geluid etc. beperkingen. We voeren daarom in 2026 een haalbaarheidsonderzoek uit zodat we in 2027 een definitief besluit kunnen nemen over de locatie van het poppodium. In afwachting van dit onderzoek continueren we het planmatige reguliere onderhoud en doen we enkele kleinere gebouwaanpassingen in het pand die geen impact hebben op het gebouw en de gebruiksvriendelijkheid verhogen.          

Haalbaarheidsonderzoek

Het afgelopen jaar is onderzocht of, en zo ja op welke wijze, het initiatief voor een nieuwe extra museumfunctie in Middelburg levensvatbaar is. Naar verwachting zullen de resultaten van het onderzoek begin 2026 bekend zijn.

Kunst in de openbare ruimte

Kunst kan verbindend werken in de openbare ruimte. Een toevallige ontmoeting met een kunstwerk kan iedereen overkomen. Het  herstel van achterstallig- en structureel onderhoud van kunst in de openbare ruimte wordt dit jaar uitgevoerd door de Kunstwacht. Kunstwacht heeft al meer dan 20 jaar ervaring met het onderhouden van kunstwerken door heel Nederland. Dit proces zal in fases verlopen, zodat elk kunstwerk de zorg en aandacht krijgt die het verdient.

Samenwerking

De Zeeuwse samenwerking op het gebied van cultuur en erfgoed wordt in de komende periode verder verstevigd en concreter gemaakt. Het Rijk heeft Goes, Vlissingen, Terneuzen, Middelburg en de provincie aangewezen als één van de stedelijke cultuurregio’s in Nederland.

Daarnaast hebben we het Convenant samenwerking cultuur en erfgoed 2025-2032 tussen de Zeeuwse gemeenten en provincie Zeeland ondertekend. In dit convenant is afgesproken om op diverse onderwerpen samen te werken aan een sterke Zeeuwse culturele sector. Bijvoorbeeld op het gebied van bibliotheekwerk, cultuur- en erfgoedbeoefening en zichtbaarheid. In 2026 volgt de uitwerking van de thema's. Specifiek op het gebied van cultureel erfgoed zal de samenwerking verder worden geïntensiveerd.

Cultureel erfgoed

In 2026 gaan we werken aan de aanbeveling van het Gelders Genootschap met het creëren van een volwaardig Erfgoedteam waarmee we niet alleen de wettelijke taken voor onze monumenten goed uit kunnen voeren maar ook dat we de capaciteit hebben om te adviseren bij verbouwingen en verduurzamen. Deskundigheid op onder meer het gebied van bouwhistorie is aanwezig maar door de beperkte beschikbaarheid niet efficiënt te benutten. Het is van belang dat we als gemeente op het gebied van verduurzaming zonder commercieel belang eigenaren van monumenten kunnen adviseren. Het contact van een deskundige erfgoedambtenaar met de pandeigenaar is het meest effectieve instrument voor een succesvolle verbouwing of verduurzaming van een monumentaal pand.

Formatie

We gaan in 2026 een nieuwe collega aantrekken die zich gaat richten op de advisering van monumenteigenaren over de mogelijkheden van te nemen verduurzamingsmaatregelen waarbij de instandhouding van de monumentwaarden het uitgangspunt vormt. Daarmee dragen we bij aan de ambitie van de gemeente op het gebied van duurzaamheid waaraan ook door de samenleving veel belang wordt gehecht. Met deze uitbreiding zijn we in staat zijn om met voldoende capaciteit en deskundigheid monumenteigenaren zo vroeg mogelijk in het planvormingsproces over gebouwd erfgoed bij te staan.

De formatie op het gebied van gebouwd erfgoed bestaat uit slechts twee medewerkers met inhoudelijke deskundigheid op dit gebied: één vergunningverlener en één beleidsmedewerker. Voor een grote erfgoed gemeente als Middelburg was dit ontoereikend om eigenaren van monumenten en andere initiatiefnemers in een vroegtijdig stadium van het planvormingsproces adequaat te kunnen begeleiden. In 2025 is de formatie al tijdelijk uitgebreid met een beleidsmedewerker erfgoed en een vergunningverlener monumenten op tijdelijke basis. In 2026 zetten we de tijdelijke aanstelling om in een vaste formatie-uitbreiding en creëren we een minimale basis van twee vergunningverleners voor monumenten.

Voor de instandhouding van monumenten is het van belang dat vergunde werkzaamheden ook op de juiste wijze worden uitgevoerd en waar het mis dreigt te gaan of al gegaan is dat er bijgestuurd dan wel gehandhaafd kan worden. Hiervoor was in het verleden geen capaciteit beschikbaar. Er werd geen toezicht uitgeoefend op uitvoering en alleen bij meldingen handhavend opgetreden. Gezien het grote aantal monumenten die we binnen de gemeentegrenzen hebben zijn echter minimaal twee toezichthouders en handhavers specifiek voor het erfgoed nodig. In 2025 is hier al een collega voor aangenomen en in 2026 breiden we de formatie uit om op het minimaal vereiste aantal te komen, passend bij de wettelijke verantwoordelijkheid die de gemeente heeft ten aanzien van het toezicht op de instandhoudingsverplichting. Consequente toezicht handhaving op de omgang met monumenten in combinatie met een adviserende en begeleidende rol bij voorgenomen wijzigingen is dan ook noodzakelijk en essentieel om ervoor te zorgen dat het erfgoed op verantwoorde wijze behouden blijft voor toekomstige generaties.

Erfgoedbeleid

In de uitvoeringsagenda van de omgevingsvisie is opgenomen dat we in 2025 het Erfgoedbeleid voor de gemeente Middelburg zullen opstellen. Mede gelet op het te doorlopen proces is de verwachting dat vaststelling hiervan in 2026 zal plaatsvinden. In het erfgoedbeleid zal ook aandacht worden geschonken aan hoe het erfgoed ondersteund kan worden.

Tot slot kunnen we met incidentele middelen een goede invulling geven aan o.a. Open Monumentendag en kunnen noodzakelijke herstelwerkzaamheden uitgevoerd worden aan het beschermd erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog

Archeologie

In 2026 bestaat de WAD (Walcherse Archeologische Dienst) 20 jaar. Gedurende die tijd doet de WAD zijn best om de archeologie een goede plek te geven in de ruimtelijke ordening. Dit is namelijk een wettelijke verplichting voor gemeenten, aldus geregeld in de Omgevingswet. Naar verwachting zal het door de WAD in 2024 geactualiseerde archeologiebeleid in 2026 verankerd zijn in het omgevingsplan. De archeologische waarden zijn dan in het nieuwe systeem geborgd.

De WAD zal dit jaar opnieuw adviseren op het gebied van archeologie bij de verschillende ontwikkelingsprojecten, zowel bij particuliere opdrachtgevers als interne projectleiders. Daar waar de gemeente opdrachtgever is, zal de WAD de noodzakelijk geachte onderzoeken zelf uitvoeren. Hiermee besparen we als gemeente de hoge kosten van de inhuur van externe onderzoeksbureaus.

Daarnaast zal de WAD ook in 2026 opnieuw verhaal doen van archeologische bevindingen op Walcheren door middel van presentaties, lezingen, lessen op scholen en artikels.

Doelstelling 2. Bevorderen van de deelname aan en de kwaliteit van het sportieve en culturele aanbod in Middelburg

Deelnemen aan cultuur, muziek, sporten en bewegen moet voor iedereen mogelijk zijn en moet daarnaast ook een plezierige en zinvolle vrijetijdsbesteding zijn. Middelburg bevordert daarom de deelname aan én de kwaliteit van het culturele en sportieve aanbod. Dit doen wij met een voorwaardenscheppend, activerend en ondersteunend beleid waarbij we cultuur, muziek, sporten en bewegen inzetten als middel om maatschappelijke doelen te realiseren. Denk aan het bevorderen van sociale samenhang in de wijken, gezondheid, integratie, schoolprestaties en het voorkomen van schooluitval.

Brede SPUK/GALA

Het ministerie van VWS heeft samen met de VNG en VSG een manier gevonden om alle beschikbare middelen rondom preventie, sport en bewegen te bundelen en onder te brengen in 1 specifieke uitkering (SPUK). De intentie van deze brede SPUK is het bundelen van de middelen rondom programma's en interventies met overlappende doelstellingen, zonder afbreuk te doen aan bestedings- en verantwoordingseisen. Deze regeling richt zich op thema's en programma's die voor alle gemeenten ter beschikking komen zoals de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen, Lokaal Sportakkoord, terugdringen gezondheidsachterstanden, kansrijke start, aanpak overgewicht, aanpak valpreventie, preventie, mentale gezondheid, leefomgeving, alcoholpreventie, versterken sociale basis, mantelzorg, een tegen eenzaamheid en welzijn op recept. Voor Middelburg hebben we 14 thema's uitgewerkt in een Plan van aanpak Brede SPUK/GALA 2023 - 2026. Twee sportieve thema's hierin zijn het Lokaal Sportakkoord en de Brede impuls Combinatiefuncties.

Lokaal Sport & Preventie akkoord Middelburg

Het eerste sportieve thema is het Lokaal Sport & Preventie akkoord. Voor 2026 hebben we voor het laatste jaar een uitvoeringsbudget beschikbaar van € 28.400 om nieuwe gezonde en sportieve initiatieven in Middelburg financieel te ondersteunen. Hiermee zullen we opnieuw in samenwerking met een kerngroep lokale initiatieven ondersteunen die een bijdrage leveren aan onze ambities in het Lokaal Sportakkoord. De uitvraag hiervoor zal gebeuren via het platform middelburgontmoet.nl. Na 2026 zullen deze incidentele SPUK-gelden komen te vervallen.

Brede Impuls Combinatiefuncties

Het tweede sportieve thema dat is opgenomen is de Brede Impuls Combinatiefuncties, waar Combinatiefunctionarissen en Buurtsportcoaches onderdeel van uitmaken. Deze impuls maakt het voor ons mogelijk om ook in 2026 weer combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in te zetten in de uitvoering, begeleiding en coördinatie van ons beleid en thema's zoals deze in het plan van aanpak zijn omschreven. Deze combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches bieden de vereiste handen om onze doelen op het gebied van sport, gezondheid, preventie, bewegen, cultuur en welzijn te realiseren. In 2026 zullen ze opnieuw werkzaam zijn bij de gemeente Middelburg, Vizita, Cultuurpunt Walcheren en het stadsgewestelijke zwembad Feel Fit Center Middelburg - Vlissingen. Vanaf 2026 worden deze impulsgelden ondergebracht in het gemeentefonds en gaat dit tevens gepaard met een structurele efficiency korting van 10%. Dat betekent dat we als gemeente Middelburg vanaf 2026 minder middelen ontvangen dan voorheen via de SPUK-regeling.

Jeugdfonds Sport en Cultuur

Dit jaar nemen we als gemeente ook weer deel aan het Jeugdfonds Sport en Cultuur. Hiermee kunnen kinderen en jongeren uit gezinnen met weinig geld (tot en met 130% van het minimum inkomen) toch aan sport, dans, muziek, beeldende kunst, theater of iets anders creatiefs deelnemen. Voor deze kinderen betalen we de contributie dan wel het lesgeld en in bepaalde gevallen ook de benodigde attributen. Mede door het wegnemen van de eigen bijdrage voor gezinnen wiens kinderen via het fonds mogen gaan zwemmen is de verwachting dat het aantal kinderen dat gebruik zal maken van het fonds dit jaar hoger wordt dan het de afgelopen jaren is geweest. De ambitie is om in 2026 425 kinderen te helpen aan een structureel sportief aanbod en 58 kinderen aan een cultureel aanbod.

Volwassenfonds Sport en Cultuur

We nemen dit jaar ook opnieuw deel aan het volwassenfonds Sport & Cultuur. In aanvulling op het jeugdfonds Sport & Cultuur, wat uitsluitend bedoeld is voor kinderen tot en met 18 jaar, is het Volwassenfonds Sport & Cultuur voor Middelburgse inwoners vanaf 19 jaar. Het Volwassenenfonds Sport & Cultuur zorgt ervoor dat ook volwassenen met weinig geld (tot en met 130% van het sociaal minimum inkomen) lid kunnen worden van een sportvereniging of culturele instelling. Op deze manier maken we sport en culturele activiteiten als schilderen, theater, muziekles of beeldende kunst voor iedereen toegankelijk. Via het Volwassenenfonds vergoeden we een sportactiviteit ter waarde van maximaal € 300 per jaar of een cultuuractiviteit van maximaal € 450 per jaar. Ook hier vindt de vergoeding van de contributie rechtstreeks plaats van het fonds aan de sport- of cultuuraanbieder. De ambitie is om in 2026 252 volwassenen te helpen aan een structureel sportief of cultureel aanbod.

Sportaccommodaties

Goede sportaccommodaties dragen bij aan het aantrekkelijk maken en houden van sporten. De rol van de gemeente hierin is van faciliterende en ondersteunende aard. Het realiseren, beheren en onderhouden van onze sportcomplexen dragen bij aan kwalitatief goede en veilige sportaccommodaties. Naast het jaarlijks regulier en groot onderhoud op al onze sportparken staan er voor 2026 ook nog andere investeringen en werkzaamheden gepland.

Herinrichting Sportcomplex De Kruitmolen

De technische levensduur van de huidige sporthal is bijna verlopen waardoor renovatie of nieuwbouw noodzakelijk is geworden. De tennisvereniging is inmiddels opgeheven en de voetbalvereniging loopt terug in ledenaantal en heeft aangegeven graag afscheid te willen nemen van minimaal 1 voetbalveld. Daarbij komt ook dat we als gemeente een verduurzamingsopdracht kennen en ons huidige bestand aan (binnen)sportcomplexen niet langer voldoende is en niet langer voldoet aan de wensen en behoeften van onze inwoners en gebruikers in Middelburg en in het bijzonder Dauwendaele. Het huidige sportcomplex is tevens het enige sportcomplex onder het kanaal in de stad Middelburg en zit net als de sportcomplexen De Sprong en De Blikken helemaal vol waardoor we met regelmaat Middelburgse sportaanbieders teleur moeten stellen. Kortom, een herinrichting van het huidige complex is noodzakelijk.

In grote lijnen heeft er daarom een eerste voorzichtige (ambtelijke) verkenning plaatsgevonden, gericht op de multifunctionaliteit van de locatie, een visie met een open karakter voor ontmoeting binnen de wijk Dauwendaele, het verbreden van het aanbod op het gebied van sporten, bewegen en gezondheid en het verduurzamen van onze accommodaties. Het resultaat van deze “pre-initiatieffase” bestaat uit een verkennende Kosten-Batenanalyse (KBA) gecombineerd met een Kosten-Baten-Dekkingsoverzicht, een planconcept met planinrichtingen en een risico analyse van actoren en indicatoren.

Voor 2026 is het noodzakelijk dat deze voorzichtige verkenning een vervolg krijgt. Er hebben zich inmiddels ook al verschillende partijen gemeld die graag willen meedenken in de ontwikkeling van de locatie. Deze fase noemen we de initiatieffase en zal met name bestaan uit vervolgonderzoek waarbij o.a. schetsen en berekeningen gemaakt zullen moeten worden om de technische en planologische haalbaarheid te toetsen en de investeringen voor verschillende varianten beter in beeld te krijgen. Deze zal later dit jaar worden uitgewerkt in een planvormingsfase voor de huidige locatie in Dauwendaele.

Kunstgrasveld VV Nieuwland

Vorig jaar is er een doorkijk gemaakt voor het sportcomplex van voetbalvereniging Nieuwland en hierin is onder andere gekeken naar de huidige en verwachte ontwikkelingen op het gebied van het aantal leden en spelende teams op de huidige locatie. Hieruit is gebleken dat de huidige locatie toekomstbestendig is, mits er een bestaand natuurgrasveld wordt omgevormd tot kunstgrasveld. Dit staat dan ook voor dit jaar gepland. Door deze aanpassing wordt het aantal beschikbare speeluren verhoogd binnen de grenzen van het huidige sportpark en wordt de bespeelbaarheid minder afhankelijk van de weersomstandigheden.

Renovatie toplaag kunstgrasveld VV Arnemuiden

Naast dat er een nieuw kunstgrasveld wordt aangelegd bij VV Nieuwland zal dit jaar, volgens planning, ook de toplaag van het kunstgrasveld bij voetbalvereniging Arnemuiden gerenoveerd worden.

Inzet robotmaaiers

Afgelopen jaar hebben we in Middelburg robotmaaiers geïnstalleerd en ingezet voor het regelmatig maaiwerk van de natuurgrasvelden bij VV Arnemuiden, VV Nieuwland en op het sportpark De Veerse Poort. Dit jaar breiden we de aanschaf en installatie van de robotmaaiers verder uit naar de sportvelden van Jong Ambon op sportpark De Sprong en bij FC Dauwendaele op sportpark De Kruitmolen.

Sportpark Veerse Poort

Op het sportpark de Veerse Poort wordt dit jaar een tussenbassin gecreëerd om vanuit daar zoet water dat ligt opgeslagen onder kunstgrasveld 1 beschikbaar te krijgen voor de natuurgrasvelden.

Renovatie tennisbanen LTC de Schenge

Net als bij de andere twee Middelburgse tennisverenigingen MLTC en TV Dauwendaele (inmiddels opgeheven) is er het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van de vervanging van de toplaag van de huidige 4 tennisbanen en de aanleg van 2 padelbanen bij L.T.C. De Schenge in Arnemuiden. In lijn met de eerdere besluitvorming over financiële steun bij de renovatie van de tennisbanen bij TV Dauwendaele en MLTC/ De Veste is ook voor L.T.C. De Schenge ingestemd met het verlenen van een gemeentegarantie door de gemeente (50%) en Stichting Waarborgfonds Sport (50%) ten behoeve van de benodigde geldlening van de vereniging voor de realisatie van 2 padelbanen. Dit jaar zal de planvorming plaatsvinden voor de benodigde renovatie van de huidige tennisbanen, eventueel aangevuld met de benodigde uitbreiding van parkeerplaatsen die beiden mede met financiële ondersteuning van de gemeente in 2027 gerealiseerd zullen worden. Hiermee is dan ook de continuïteit van L.T.C. De Schenge voldoende gewaarborgd.

Biljartvereniging Middelburg

In 2022 hebben we als gemeente besloten om de Biljartvereniging Middelburg tijdelijk te huisvesten binnen ons stadskantoor tot de verbouwing van de Ravensteijnweg gerealiseerd is. Inmiddels is dit het geval. In 2026 kijken we samen met de bijartvereniging en Amarijn onder welke voorwaarden de biljartvereniging kan verhuizen naar de Ravensteijnweg. Gezien de verwachte huurprijzen en de omvang van de vereniging is het niet de verwachting dat de biljartvereniging zonder structurele financiële ondersteuning van de gemeente de volledige kosten voor haar rekening kan nemen voor de verwachte huur en bijkomende structurele lasten. Het plan is dat de vereniging de ruimte structureel huurt van Amarijn en dat de gemeente een maximale structurele subsidie van € 10.000 verstrekt. Samen met het bestuur van de biljartvereniging en Amarijn kijken we welke mate van contributieverhoging acceptabel is en welke eventuele aanvullende taken en verantwoordelijkheden door de biljartvereniging kunnen worden opgepakt waarmee een definitieve verhuizing voor alle partijen acceptabel is.

Doelstelling 3. Faciliteren van een onderscheidend evenementenaanbod, het hele jaar rond

Actualisatie evenementenbeleid Middelburg

In 2025 is het Evenementenbeleid Middelburg 2025-2029 vastgesteld. Met dit evenementenbeleid wordt ingezet op een onderscheidend evenementenaanbod, het hele jaar rond. Mede door een nieuwe subsidieregeling en extra vrijgemaakt subsidiegeld voor evenementen worden organisatoren gestimuleerd om met nieuwe evenementen/initiatieven te komen die het gat in het voorjaar van de evenementenkalender opvullen en het Middelburgs profiel versterken.

De doelen in het evenementenbeleid en de subsidieregeling komen overeen met andere beleidsdoelstellingen, zoals het versterken van Middelburg als een aantrekkelijke woon-, werk-, en verblijfsgemeente, meer sfeer in de binnenstad en seizoensverlenging. We zetten daarom in op evenementen binnen de thema’s mensenrechten, cultuur(historie), eten & drinken en sport.

Daarnaast is er vanuit het Actieprogramma Klimaat, Energie en Circulariteit een budget vrijgemaakt om subsidie te verlenen voor verduurzamingsmaatregelen bij evenementen. Hiermee hoopt Middelburg een goed evenementenaanbod te creëren voor alle inwoners, nu en in de toekomst.

Coördinatie van evenementen

We blijven er zorg voor dragen dat er voor alle inwoners van de gemeente Middelburg aanbod is én dat evenementen toegankelijk zijn of worden voor al onze inwoners. Bovendien waarborgen we een passende en kwalitatief goede dienstverlening vanuit de gemeente. In aanvulling op de inzet van traditionele instrumenten, zoals subsidies en facilitaire ondersteuning, is in 2025 op basis van de actualisatie van het evenementenbeleid een evenementencoördinator aangesteld, om zo één aanspreekpunt voor inwoners en organisatoren beschikbaar te stellen. Deze evenementencoördinator gaat in 2026 aan de slag met het implementeren van het evenementenbeleid en het opstellen van locatieprofielen voor evenementenlocaties.

Doelstelling 4. Investeren in vergroening en een ecologisch verantwoord groenbeheer in Middelburg

Middelburg streeft naar een ecologische en klimaatadaptieve inrichting van de openbare ruimte. Dit komt steeds duidelijker tot uiting in woonwijken, waar verharding plaatsmaakt voor groen. Bij de inrichting wordt ingezet op variatie tussen gras, kruidenrijk grasland en bosplantsoenen. Deze afwisseling bevordert de biodiversiteit, terwijl hogere vegetatie meer water vasthoudt. Bovendien zorgt verdamping via planten voor verkoeling op warme dagen.

Hiervoor voeren we dit jaar de volgende maatregelen uit:

• Aanleg van Kwetterbosjes;

• Ontwikkeling van kruidenrijk grasland en bermen;

• Toevoegen van takkenrails en dood hout in plantsoenen;

• Implementatie van gefaseerde beheersmaatregelen;

• Verschuiving van de focus van cultuurgewassen naar inheemse soorten;

• Het vergroenen en versterken van sport- en speelplekken.

Invulling van financiële ruimte kadernota 2026-2029

1. ¹ Voor een toelichting op de mutaties 2025 - 2028 zie begroting 2025 en meerjarenraming 2026-2028.

1. Renovatie tennisbanen LTC de Schenge

Faciliteren en ondersteunen van goede sportaccommodaties.

2. Smart Buildings (software) fase 1

Een smart building is een gebouw waarin slimme, innovatieve technieken zijn geïntegreerd die de werk- en leefomgeving verbeteren. De doelmatige inrichting en alle daarin toegepaste slimme technieken samen, zorgen ervoor dat de gebruikers optimaal en duurzaam kunnen functioneren en presteren. De komende tijd doet Smart Buildings meer en meer zijn intrede. Met de steeds snellere intrede van technologische innovaties zal de vraag naar slimme (kantoor)gebouwen over 10 jaar meer regel zijn dan uitzondering.

3. Aanvullend subsidiebudget evenementen Middelburg

Er is in 2025 een subsidieregeling opgesteld waarin een formeel subsidieplafond is ingesteld. Om evenementen in Middelburg blijvend te ondersteunen, het evenementenaanbod te versterken en in het bijzonder een groot evenement in het voorjaar aan te trekken, is extra budget nodig. Hiermee houden we Middelburg een bruisende stad waarin evenementen voldoende worden gestimuleerd en ondersteund.

4. Evenementencoördinatie en budget initiatieven

Ten behoeve van het nieuwe evenementenbeleid is een projectleider aangesteld en een plan van aanpak vastgesteld.

5. Projectsubsidie vernieuwende kunst

Door voortzetting van de projectsubsidie ‘vernieuwende kunst’ geven we ruimte aan het onverwachte: ruimte voor vernieuwing, innovatie en experiment.

6. Budget jaarlijkse subsidie kunst en cultuur

Om de commissie in staat te stellen hun werk uit te voeren zonder bezuinigingsopdracht is in 2025 voor één jaar het subsidiebudget kunst en cultuur met € 85.000 verhoogd. Dit jaar is besloten de verhoging voor jaarlijkse subsidie kunst en cultuur vanaf 2026 structureel door te voeren.

7. Open Monumentendag

Er is behoefte aan structureel budget waaruit incidentele ondersteuningsbijdragen kunnen worden toegekend. Het college heeft voorgesteld dit eenmalig toe te kennen en een continuering van deze middelen af te wegen in het nieuw op te stellen erfgoedbeleid. Onder andere de Jaarlijkse organisatie van de Open Monumentendag kan hier dit jaar uit gefinancierd worden.

8. Herstelwerkzaamheden beschermd erfgoed WW2

Voor de rijksbeschermde onderdelen van het Landfront Vlissingen die gelegen zijn op het grondgebied van de gemeente Middelburg als ook voor de als gemeentelijk monument beschermde bunkers in park Toorenvliedt heeft de gemeente een instandhoudingsverplichting. Die hebben vooral betrekking op het voorkomen van overmatige begroeiingen in en rond de betonnen objecten en incidentele werkzaamheden voor herstel van incidentele schade en reiniging bij vandalisme. Met de toezegging van een eenmalig budget voor 2026 zullen de noodzakelijke werkzaamheden worden uitgevoerd. Een eventuele continuering van de middelen zal worden afgewogen in het nieuw op te stellen erfgoedbeleid.

9. Begeleiding SROI

In 2025 zijn medewerkers van Orionis met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet voor werkzaamheden in de openbare ruimte in Middelburg. Goede begeleiding door voorlieden vanuit Orionis was hierbij essentieel. Om de verschillende ploegen in hun dagelijks werk te begeleiden, is daarom in 2025 een extra voorman vanuit Orionis aangesteld in de dienstverleningsovereenkomst (DVO) voor 2025. Deze inzet was bedoeld om een hogere bijdrage in de GR-kosten te voorkomen. In de DVO van 2025 zijn ongeveer 17 medewerkers van Orionis ingezet voor werkzaamheden in zowel het Groen als het Grijs. Voor de werkzaamheden in het Grijs, zoals straatwerk, het ledigen en schoonmaken van afvalbakken, het reinigen van afvalcontainers en het opruimen van zwerfvuil (inclusief grachten), zijn verschillende ploegen actief waarvoor meerdere voorlieden nodig zijn. Dit besluit, betreft de inzet van een extra voorman waarbij het de bedoeling is om ook vanaf 2026 een DVO af te sluiten, aangezien het om dagelijks terugkerende werkzaamheden gaat die het hele jaar door worden uitgevoerd.

10. Huurlasten Biljartvereniging Middelburg

Faciliteren en ondersteunen van goede sportaccommodaties. De biljartvereniging zal de ruimte structureel gaan huren van Amarijn, met hulp van een maximale structurele subsidie van € 10.000 van de gemeente.

11. Erfgoed medewerker

Door de ambitie van de gemeente Middelburg op het gebied van duurzaamheid en het belang wat daar door de samenleving aan wordt gehecht, is het van belang dat monumenteigenaren door de gemeente geadviseerd kunnen worden over de mogelijkheden van te nemen verduurzamingsmaatregelen.

We gaan daarom dit jaar nieuwe medewerkers proberen te werven en in te werken, om (geleidelijk) de ontstane achterstanden weg te werken en tegelijkertijd de grote maatschappelijke opgaven en hoge ambities voor de leefomgeving van onze bewoners te realiseren.

12. Vergunningverlener monumenten

De huidige ambtelijke capaciteit schiet tekort om eigenaren van monumenten en andere initiatiefnemers in een vroegtijdig stadium van het planvormingsproces adequaat te begeleiden. Hierdoor wordt het potentieel van goede erfgoedzorg en ruimtelijke kwaliteit onvoldoende benut. Uitbreiding in capaciteit is dan ook noodzakelijk.

13. Toezichthouder en handhaver erfgoed

De huidige ambtelijke capaciteit schiet tekort om eigenaren van monumenten en andere initiatiefnemers om gebouwd erfgoed behouden om door te kunnen geven aan toekomstige generaties. Door uitbreiding onstaat er synergie tussen een strikte aanpak bij een onjuiste omgang met monument in combinatie met een adviserende en begeleidende rol bij voorgenomen wijzigingen en het doel van erfgoedbehoud.

14. Herinrichting Sportcomplex De Kruitmolen

De technische levensduur van de huidige sporthal in Dauwendaele nadert het einde, waardoor renovatie of nieuwbouw noodzakelijk is. Tegelijkertijd zijn er veranderingen in het gebruik: de tennisvereniging is opgeheven en de voetbalvereniging wil minimaal één veld afstoten vanwege dalende ledenaantallen. Daarnaast voldoet het huidige aanbod van (binnen)sportaccommodaties niet meer aan de wensen van inwoners en gebruikers, en is het sportcomplex in Dauwendaele het enige onder het kanaal in de stad Middelburg. Door capaciteitsproblemen moeten sportaanbieders regelmatig worden afgewezen. Dit alles onderstreept de noodzaak tot herinrichting van het complex. Een eerste ambtelijke verkenning heeft plaatsgevonden, gericht op:

• Multifunctioneel gebruik van de locatie;

• Versterking van ontmoeting in de wijk;

• Verbreding van het aanbod op het gebied van sport, beweging en gezondheid;

• Verduurzaming van de accommodatie.

Deze “pre-initiatieffase” heeft geleid tot een verkennende kosten-batenanalyse, een dekkingsoverzicht, planconcepten en een risicoanalyse. Voor 2026 is een vervolg noodzakelijk in de vorm van een initiatieffase, waarin technische en planologische haalbaarheid verder worden onderzocht. Diverse partijen hebben interesse getoond om mee te denken. De uitkomsten van deze fase zullen worden uitgewerkt in een planvormingsfase voor de locatie in Dauwendaele.

15. De Spot

Het college ondersteunt de verdere ontwikkeling van De Spot en de ontvlechting uit stichting Vizita, met als doel het poppodium in Middelburg in verzelfstandigde vorm te continueren. Het poppodium neemt in het Zeeuwse netwerk van poppodia al een prominente plek in en het college hecht er waarde aan dat het poppodium in Middelburg een dergelijke rol kan blijven vervullen. De Spot heeft een subsidieaanvraag ingediend als onderdeel van de subsidieaanvraag van Vizita met een activiteitenplan, begroting en een beschrijving van de wijze waarop De Spot en Vizita organisatorisch willen ontvlechten. Uiterlijk op 31 december 2025 moet het college een besluit nemen over de subsidieaanvraag. De Spot geeft aan jaarlijks € 570.000 structurele subsidie nodig te hebben voor de nieuwe organisatie. In de aanvraag is een bedrag van € 350.000 opgenomen als basisbedrag vanuit de begroting van Stichting Vizita. Daar bovenop is nog een aanvullende structurele vraag gedaan van jaarlijks € 220.498. De hogere subsidievraag heeft met name betrekking op professionalisering van de organisatie (van 4,5 fte naar 6,44 fte). Naar verwachting kan de subsidie op termijn naar beneden bijgesteld worden, omdat De Spot ambitie heeft om meer inkomsten te genereren via extra verhuuropbrengsten en uitbreiding en diversificatie van de programmering. Voor 2026 bestaat 49% van de dekking voor de verwachte uitgaven uit gemeentelijke subsidie. Op termijn moet dit percentage teruggebracht worden naar 39%. Dit zal in de subsidieafspraken verwerkt worden.

16. De Spot haalbaarheidsonderzoek locatie

Het huidige pand voldoet op dit moment aan de veiligheidsnormen en is voldoende passend voor de huidige programmering van het poppodium. Het pand heeft een centrale ligging in de binnenstad en heeft daarmee een toegevoegde waarde voor het uitgaansleven. De locatie kent ook zijn beperkingen qua logistiek, parkeergelegenheid, toegankelijkheid en zichtbaarheid. Vanwege omwonenden is er een maximum aan het geluid en voor vrachtwagens (van acts of leveranciers) is het krap bij laden en lossen. De Spot zou op termijn een alternatieve locatie ook willen overwegen. Vanuit gemeentelijk perspectief is de vraag eveneens gerechtvaardigd of het huidige pand, waarvan de gemeente de eigenaar is, optimaal is voor de huidige functie. Vanwege eerder gedane investeringen is de boekwaarde van het pand (relatief) hoog. Het pand moet op termijn mogelijk verduurzaamd worden. Er is uiterlijk in 2027 een uitspraak nodig over het voortgezet gebruik van dit gebouw om dit mee te wegen in de verduurzaming. De verduurzaming/verbouw kan dan in 2028 plaatsvinden, dan kan nog gebruik worden gemaakt van de subsidie Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Voor de verduurzamingskosten in het rapport van architectenbureau Fierloos wordt uitgegaan van geraamde investeringen van in totaal € 615.000. Er is al een krediet beschikbaar van € 480.000. De resterende €135.000 zou te zijner tijd middels een krediet aan de raad moeten worden voorgelegd. Deze extra kosten worden mede bepaald door het samenvallen van de aanpassingen aan de draagconstructie t.b.v. spots en tussen en de benodigde extra koeling en ventilatie voor De Spot op het dak.  Naast verduurzaming heeft De Spot zelf ook verschillende wensen voor gebouwaanpassing, zoals o.a. nieuwe toiletten, aanpassing van de keuken en een nieuwe goederenlift. De kosten van deze wensen worden op ca. € 650.000 begroot en komen boven op de kosten voor verduurzaming.  Tegelijkertijd heeft Middelburg de ambitie (Zeeland 2050 en cultuurvisie 2018) om culturele hoofdstad van Zeeland te zijn. Wellicht leidt dit ook tot (ruimtelijke) keuzes die van invloed zijn op het gebruik van het gebouw van De Spot.  

Voorgesteld wordt om incidenteel een budget beschikbaar te stellen ter hoogte van € 80.000 om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar het kosteninzichtelijk maken van de stichtingskosten (bouwkosten) en exploitatiekosten van drie scenario's: 

• het poppodium continueren op de huidige locatie inclusief de mogelijkheid voor de aankoop van panden aan de nabijgelegen Schuttershofstraat; 

• het poppodium elders onderbrengen door middel van verbouwen van een bestaand pand; 

• het poppodium onderbrengen op een nieuw te bouwen locatie;

In 2027 kan dan een definitief besluit genomen worden over de locatie van het poppodium.

17. De Spot kleine gebouwaanpassingen

In afwachting van het hierboven beschreven haalbaarheidsonderzoek en verdere huisvestingskeuzes over de locatie aan de Beddewijkstraat is het niet raadzaam om nu investeringen in het gebouw te doen. Het pand heeft een hoge boekwaarde en bij nieuwe investeringen zal dit verder toenemen, hetgeen leidt tot hogere doorbelaste huurlasten. De Spot heeft de afgelopen jaren diverse wensen geuit over gebouwaanpassingen om het gebruik te optimaliseren, waarvan het vervangen van het toiletblokken hoog op de wensenlijst staat. Dit is tevens het enige wat niet veel impact heeft op het gebouw en ook de gebruiksvriendelijkheid vergroot. De kosten voor het aanpassen van de toiletten incl. staartkosten en btw bedragen € 75.000. Het planmatig regulier onderhoud wordt daarnaast gecontinueerd.

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?