Onderhoud kapitaalgoederen

In deze paragraaf worden de onderhoudsvoornemens voor de kapitaalgoederen van de Gemeente Middelburg beschreven. Hierbij zijn de vastgestelde beleidsplannen en/of beheerplannen leidend. Ook is er aandacht voor de financiële consequenties die uit deze plannen voortkomen. Bovendien wordt per kapitaalgoed ingegaan op de ontwikkelingen binnen het beleidsterrein en de verwachtingen voor komende jaren. Hierbij wordt in het bijzonder aandacht geschonken aan de speerpunten van het begrotingsjaar 2024.

Beleidskader

De gemeenteraad en het college hebben in het verleden verschillende beleids- en beheerplannen vastgesteld. In onderstaande tabel worden de plannen benoemd waarbij een koppeling met de programma’s is gemaakt. De plannen hebben een meerjarig karakter. In de toelichtende tekst zal worden beschreven op welke termijn een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en met welke zaken rekening zal worden gehouden.

Beleids- en beheerplannen

Programma’s:

Begraafplaatsen en crematorium

Begraafplaatsen

Het beleidsplan is vastgesteld in de raadsvergadering van 24 september 2001 en heeft een looptijd tot en met 2030.

Actualisatie en toetsing van prognoses is voorzien per 10 jaar. Deze actualisatie heeft nog geen prioriteit gekregen.

In het bestemmingsplan voor Sint Laurens fase 1 is een stuk grond gereserveerd voor het uitbreiden van de begraafplaats in Sint Laurens. Op 29 september 2022 heeft de raad hiervoor een krediet van € 425.000 inclusief btw beschikbaar gesteld. In 2024 vindt een deel van de realisatie van de uitbreiding plaats. De uitbreiding van de begraafplaats moet uiterlijk in 2026 klaar zijn.

Crematorium

De nota is vastgesteld in de raadsvergadering van 24 september 2001 en heeft een looptijd tot en met 2030.

Actualisatie en toetsing van prognoses is voorzien per 10 jaar. Deze actualisatie heeft nog geen prioriteit gekregen. In 2016 is voor onderdelen de toekomstverkenning intern uitgevoerd. In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken is de prognose voor het crematorium geactualiseerd.

Voorjaar 2021 zijn de financiele prognoses bijgesteld voor het Toekomstplan inclusief financiële paragraaf, en vastgesteld door de gemeenteraad in april 2021. Het plan richt zich op de technische, financiële, organisatorische en ruimtelijke maatregelen met als uitgangspunt de omvang van dienstverlening in het verleden en een gefundeerde prognose voor de toekomst. Het beleidsplan heeft samenhang met de uitbreiding van de accommodatie (in 2022 en 2023 gereedgekomen) en de milieutechnische aanpassing van de crematie-installaties (2013 gereedgekomen).

In april 2021 heeft de raad besloten om de begraafplaatsen en het crematorium in eigen beheer te houden. Bij de vaststelling van het raadsvoorstel over de toekomst van het crematorium in april 2021 is het voorstel geamendeerd. De tekst van het eerste beslispunt werd daarmee: ’Het crematorium te behouden en het college te verzoeken spoedig te onderzoeken welke rechtspersoon daartoe het meest passend is.’ Om dit goed in kaart te brengen is externe expertise op fiscaal-juridisch-economisch gebied nodig. Hiermee kan een gedegen schets worden gemaakt van de voors en tegens van de verschillende mogelijke rechtsvormen voor het crematorium. In januari 2022 heeft de raad besloten van dit onderzoek af te zien en daarmee de bedrijfsvoering in de huidige vorm voort te zetten

Het crematorium staat in de routekaart verduurzaming (na uitvoering van enkele pilots) op de lijst om te verduurzamen. Onderzocht wordt op welke manier het gebouw (met name gericht op energieverbruik) toekomstbestendig gemaakt kan worden.

Gebouwen en civieltechnische kunstwerken

De nota ‘Onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ (januari 2017) richt zich op het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen en civieltechnische kunstwerken op conditieniveau 3 (redelijke conditie).

Op 20 maart 2017 heeft de raad de kaders vastgesteld voor onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen voor de periode 2018 tot en met 2027.

Voor de uitvoering van het onderhoud gebouwen en civiele technische kunstwerken zijn de beleidsplannen vertaald in beheerplannen. Daarin staan per jaar de uit te voeren onderhoudsmaatregelen en de daaraan verbonden kosten.

Voor de kapitaalgoederen gebouwen en civiel technische kunstwerken zijn er onderhoudsvoorzieningen gevormd. Jaarlijks komt een vast bedrag ten laste van de exploitatie.

Gebouwen

Op 18 april 2017 heeft de raad de ‘Eindrapportage verkenning Vastgoed in het kader van de heroriëntatie gemeentelijke taken’ vastgesteld en gekozen voor scenario 2 uit de verkenningsopdracht. Dat wil zeggen dat het ingezette beleid om bezit en beheer van vastgoed af te bouwen, wordt voortgezet.

Er is samenhang met het huisvestingsbeleid, onderwijsbeleid, sportbeleid, wijkaanpak, parkeerbeleid, monumentenbeleid en arbobeleid.

Er is samenhang met de routekaart verduurzaming. Op volgorde worden gemeentelijke panden tot 2025 verduurzaamd. De volgorde wordt onder andere bepaald door de onderhoudsplanning. Vanzelfsprekend wordt een pand na verduurzaming opnieuw geïnventariseerd en wordt de onderhoudscyclus afgestemd op de nieuwe installaties en gebouwonderdelen.

Civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen

In 2023 zijn er technische inspecties uitgevoerd naar aanleiding van eerdere visuele inspecties. Qua uitvoering van onderhoud gaat de aandacht ook in 2024 naar de bouwdelen van objecten waar de conditiescore slechter is dan het gewenste niveau. Wanneer onderhoud niet meer volstaat, wordt onderzocht of het object vervangen moet worden.

Vanaf 2023 wordt er gewerkt aan een beleids- en beheerplan voor de civieltechnische kunstwerken. Aan het plan wordt een meerjareninvesteringsplanning toegevoegd. In het plan staat onder andere aangegeven hoe, wanneer en met welke financiële middelen we de objecten weer in orde brengen.

In 2024 is er budget beschikbaar (5 jaarlijks) voor vervanging van houten bruggen. Dit budget wordt ingezet om de brug Meiveld-Schoutstraat te vervangen.

In 2023 wordt de restauratie van de kademuur Korendijk-Kinderdijk voorbereid en de uitvoering opgestart. Het restauratiewerk loopt door in 2024 en moet gereed zijn voor Pasen 2025. Bij het herstellen van de kademuur Nieuwe Haven-Turfkaai wordt de inrichting van de achterliggende wandelstrook langs de kaai geïntegreerd. Bij het ontwerp van de wandelstrook worden omwonenden betrokken. De voorbereiding van deze parallel lopende projecten vindt plaats in 2023. In 2024 starten we met de uitvoeringfase.

Openbaar groen

In de raad van 30 januari 2017 zijn de kaders voor het groenbeleidsplan 2016–2026 vastgesteld. Daarbij is besloten het huidige kwaliteitsniveau (CROW schaallat 2013) van het openbaar groen te handhaven, te weten:

• kwaliteit A op begraafplaatsen en in het stads- en winkelcentrum;

• kwaliteit B voor wijkgroen en groen bij sportcomplexen, speelterreinen, en verkeersgroen;

• kwaliteit C op industrieterreinen, recreatieparken, groene longen & stadsranden, waterhuishouding en parken/bolwerken (praktijk nu is beheer op kwaliteit B).

Vervolgens heeft het college op 30 mei 2017 het Groenbeleidsplan Middelburg 2016–2026 vastgesteld. Het plan heeft samenhang met (sociale) veiligheid, waterbeheer en uitbreidingsontwikkeling.

Relevant in het beheer en onderhoud van openbaar groen is een integrale afstemming met wijkaanpak en de overgang naar een burgermaatschappij.

Op 30 mei 2023 heeft het college besloten om ‘Notitie Kansenkaart biodiversiteit bij beheer en ontwikkeling’ vast te stellen en de kwaliteit van het groen niet meer te meten aan de hand van de CROW-kwaliteitscatalogus, maar meer ruimte te geven aan natuurontwikkeling en hiermee voor een deel af te wijken van het vastgestelde Groenbeleidsplan 2016–2026.

In de kansenkaart biodiversiteit worden maatregelen beschreven die in de gemeente Middelburg uitgevoerd en geïmplementeerd worden. In 2024 wordt begonnen met de volgende acties:

• implementeren van ecologische beheersmethoden bij stadsbeheer

• implementeren van gedragscode soortenbescherming Stadswerk

• implementeren aanpak biodiversiteit bij ruimtelijke ontwikkelingen

• diverse kleinschalige ingrepen parken, gazons en middelgrote groene ruimten.

Openbare verlichting

Op 18 januari 2010 heeft de raad het beleidsplan Openbare verlichting 2010–2020 vastgesteld. In 2023 wordt het beleidsplan Openbare verlichting geactualiseerd.

In de actualisatie van het vierjaarlijkse beheerplan wordt rekening gehouden met een vervangingsperiode van 20 jaar voor de armaturen en 40 jaar voor de lichtmasten.

Voor het beheer en onderhoud van de openbare verlichting is in Zeeland de Samenwerking Openbare Verlichting Zeeland (SOVZ) opgericht. Aan deze samenwerking nemen de volgende partijen deel: DNWG/STEDIN, de Provincie Zeeland, het Waterschap Scheldestromen, havenbedrijf North Sea Port, en 12 gemeenten (alleen Schouwen Duiveland neemt geen deel).

De uitvoering van het beheer en het contractmanagement op het onderhoud is ondergebracht bij het Bureau Openbare Verlichting Zeeland (BOVZ). De aanbestedingsprocedure voor het onderhoud en de vervanging van de openbare verlichting voor de periode 2020–2024 is ingegaan op 1 april 2021. In september 2023 wordt beslist of we het contract verlengen met de aannemer. We kunnen het contract met 2 x 2 jaar verlengen.

Het beheer en onderhoud wordt afgestemd met de overige samenwerkende partijen. Binnen de Gemeente Middelburg worden de werkzaamheden afgestemd met overige onderhoudswerkzaamheden in de buitenruimte.

Riolering

Het Stedelijk Waterprogramma Middelburg 2021–2030 is vastgesteld op 11 maart 2021 en heeft een looptijd van 2021 tot en met 2030.

Hierbij zijn nieuwe, wettelijk verplicht gestelde watertaken toegevoegd waardoor een zogenaamd Stedelijk Waterprogramma (SWP) is ontstaan. Het SWP zal ook als input dienen voor de omgevingsvisie.

In het programma wordt weergegeven hoe de Gemeente Middelburg omgaat met haar gemeentelijke zorgplicht voor hemelwater, afvalwater, grondwater en stedelijk oppervlaktewater. In het programma staat omschreven hoe zo doeltreffend mogelijk en tegen zo laag mogelijke kosten het rioolbeheer kan worden uitgevoerd.

Het Stedelijk waterplan is in het SWP geïntegreerd, en komt daarmee te vervallen. Het SWP is in overeenstemming met de Middelburgse Visie Milieu. De uitvoering van werkzaamheden aan de rioleringen wordt zoveel mogelijk afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte zoals herstructurerings­werkzaamheden van stadsdelen, onderhoud en reconstructies van wegen et cetera. Daarnaast vindt afstemming plaats met de Provincie Zeeland en het Waterschap Scheldestromen.

Naar aanleiding van het Bestuursakkoord Water werken alle Zeeuwse gemeenten, waterbedrijf Evides en Waterschap Scheldestromen samen in het project ‘Samenwerking (Afval)waterketen Zeeland’ (SAZ+). De samenwerking moet leiden tot kostenbesparing in de afvalwaterketen, tot het vergroten van de kwaliteit en efficiëntie van de uitvoering van de beheertaken en het innovatievermogen, en tot vermindering van de personele kwetsbaarheid. De SAZ+ heeft een Visie Waterketen Zeeland opgesteld en deze is in 2018 Zeeuws breed bestuurlijk vastgesteld. In november 2022 is de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst (SOK SAZ+) ondertekend door alle Zeeuwse gemeenten, waterschap Scheldestromen en Drinkwaterbedrijf Evides.

In 2024 is conform het SWP de vervanging of renovatie gepland van 3,3 km riolering, en het afkoppelen van circa 3,3 ha verhard oppervlak. Hiervoor zijn in het SWP middelen beschikbaar.

Gemeente Middelburg laat het onderhoud van de rioolgemalen en pompinstallaties sinds 2022 uitvoeren door het waterschap Scheldestromen. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tot en met 2031.

Speelplaatsen

De Beleidsnotitie 2006 ‘Ruimte voor Spelen’ is vastgesteld in de raadsvergadering van 23 oktober 2006. Actualisatie heeft beperkt plaatsgevonden met het vastgestelde groenbeleidsplan (30 mei 2017).

De beleidsnota richt zich op de technische, financiële, organisatorische en ruimtelijke maatregelen voor beheer van speelvoorzieningen met als uitgangspunt veilige en op de doelgroep gerichte voorzieningen te bieden.

In 2024 zal een visiedocument over bewegen, ontmoeten, sporten en spelen in de openbare ruimte worden opgeleverd. Dit document vervangt het Speelruimteplan en beschrijft een aanpak voor kwaliteitsverbetering bewegen, ontmoeten, sporten en spelen in de openbare ruimte van de gemeente Middelburg.

Sportvelden

In 2023 is het Lokaal Sportakkoord van de gemeente Middelburg herijkt. Hierin staan de belangrijkste thema’s op het gebied van sporten en bewegen voor de gemeente Middelburg uitgewerkt. De thema’s uit het akkoord geven aan wij als gemeente Middelburg de komende jaren op willen inzetten. Voor de uitwerking van de thema’s uit het akkoord zullen wij als gemeente drie jaar lang een uitvoeringsbudget ontvangen van het rijk.

Het uiteindelijke doel is om ons herijkt Lokaal Sportakkoord onderdeel uit te laten maken van één integraal plan van aanpak voor Middelburg (in het kader van de Brede SPUK-regeling). Belangrijkste doelstellingen hier zullen zijn: versterking van sporten en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023–2026 in Middelburg.

In de nota wordt onder andere gesteld dat het groot onderhoud van de sportvelden een gemeentelijke verantwoordelijkheid blijft. Het afbreukrisico wordt te groot wanneer deze specialistische werkzaamheden bij vrijwilligersorganisaties worden neergelegd. Bij klein onderhoud bestaat dat risico minder en zal zoveel mogelijk aan de gebruikers worden overgedragen.

Het groot onderhoud van de kleedaccommodaties en tribunes blijft, met uitzondering van de Veerse Poort waar de situatie sinds 1 januari 2021 aangepast is, een verantwoordelijkheid van de sportverenigingen.

In 2024 wordt zoals elk jaar groot onderhoud aan de velden van de buitensportaccommodaties uitgevoerd. Kunstgrasveld 2 van KV SWIFT staat in de planning om volledig te worden gerenoveerd.

Als de begrotingsaanvraag wordt gehonoreerd zal in 2024 op alle sportparken de veldverlichting worden vervangen door led.

Verkeerregelinstallaties

In het beheerplan verkeerslichten 2015–2025 is beschreven wat het doel is van het beheer van verkeersregelinstallaties (VRI’s), namelijk het waarborgen van de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid in Middelburg. VRI-beheer in de gemeente Middelburg omvat:

• preventief technisch beheer, dus instandhouding van bestaande apparatuur zoals masten, lampen en lantaarns;

• correctief technisch beheer, zoals het verhelpen van storingen en schades;

• vervangingen, dus het plaatsen van volledig nieuwe of delen van VRI’s na afloop van de afschrijvingstermijn.

Voorafgaand aan de vervanging van een verkeersregelinstallatie vindt er studie plaats naar de mogelijkheden om het betreffende VRI-geregelde kruispunt om te bouwen naar een duurzame oplossing waarbij geen VRI noodzakelijk is. Het doel hiervan is beperking van het verkeerslichtenareaal en zodoende meer duurzame (kruispunt)oplossingen te bereiken.

Vanaf 2021 worden afgeschreven VRI’s vervangen door de nieuwe standaard: de iVRI’s. Deze intelligente verkeersregelinstallaties worden vooralsnog iVRI-ready opgeleverd, maar bieden in de toekomst mogelijkheden om de verkeersafwikkeling op het kruispunt te optimaliseren en in te spelen op het actuele verkeersaanbod en/of vooraf aangegeven prioriteiten.

Bij vervanging van VRI’s wordt rekening gehouden met de criteria voor duurzaam inkopen van VRI’s. Verder vindt afstemming plaats met onderhoud en herinrichting van wegen en riolering.

Eerste- en tweedelijnsonderhoud van de VRI’s wordt jaarlijks uitbesteed. Per jaar worden nieuwe onderhoudscontacten afgesloten.

Het beheerplan verkeerslichten voorziet naast preventief en correctief technisch beheer en vervangingen ook in een uitbreiding met verkeerskundig (functioneel) beheer. Daaronder wordt verstaan dat de regelingen periodiek worden aangepast aan de actuele verkeerssituatie.

Voor 2024 staat vervanging van de VRI’s op de kruispunten Laan der Verenigde Naties/Breeweg en Stromenweg/Grevelingenstraat geprogrammeerd. Voorafgaand hieraan wordt een nut-en-noodzaak-VRI’s-onderzoek uitgevoerd.

Uit het onderzoek dat naar aanleiding van een motie is uitgevoerd, is gebleken dat de kruising Sandberglaan/President Rooseveltlaan/Laan der Verenigde Naties ook kan functioneren als rotonde. Een definitief voorstel voor sanering van de VRI en realisatie van een rotonde wordt in samenhang met de ontwikkeling en ontsluiting van de kavel op de hoek Laan der Verenigde Naties/Sandberglaan (‘Morgensterlocatie’) aan college en raad voorgelegd.

De voorbereiding voor automatische storingsmelding zoals toegepast op de nieuwe VRI’s op de Schroeweg en het Groene Woud, wordt ook toegepast op de nog te vervangen installaties. Hiervoor wordt aangesloten op een zogenoemde netwerkmanagementsysteem (NMS). Naast storingsmeldingen biedt dit de mogelijkheid om op eenvoudige wijze verkeerskundig onderhoud (optimaliseren verkeerslichtenregeling) uit te voeren, verkeerstellingen op te vragen en foutmeldingen die niet direct leiden tot storingen eerder te ontdekken. Na de aanbestedingsprocedure is de levering van het NMS gegund aan de firma Technolution. Realisatie en de koppeling van de VRI’s aan het NMS is gepland in 2024.

Waterwegen

Het Stedelijk Waterplan Middelburg (vastgesteld op 20 december 2004) is in 2021 geïntegreerd in het Stedelijk Waterprogramma Middelburg 2021–2030 (SWP, zie Riolering) en komt daarmee als losstaand document te vervallen. De actualisatie van het waterplan is afgerond in 2020 en de resultaten zijn opgenomen in het SWP.

In het SWP staat aangegeven hoe de gemeentelijke waterhuishouding op orde moet worden gebracht en gehouden. Het is een integraal plan, gericht op zowel de kwantiteit als de kwaliteit (ecologisch en chemisch).

Het programma is leidend voor gemeentelijke plannen op het gebied van waterbehandeling. Het programma wordt afgestemd met de baggerplannen, en geeft richtlijnen voor de aanleg van ecologische oevers en uitbreiding voor de stedelijke waterberging.

Speerpunten zijn het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, het afkoppelen van verhard oppervlak van de vuilwaterriolering en het anticiperen op de Kaderrichtlijn Water (KRW) en het Bestuursakkoord Water. De maatregelen uit het oorspronkelijke Stedelijk Waterplan Middelburg zijn inmiddels gerealiseerd.

Op basis van de overeenkomst Beheer Openbaar water Bebouwd gebied (BOB) van 2017–2025 dragen we samen met het Waterschap Scheldestromen zorg voor het onderhoud van de waterlopen. In 2018 is het Plan Water Opgave Walcheren (PWO Walcheren) vastgesteld. Dit betreft een watersysteemmodel voor heel Walcheren. De maatregelen die genomen moeten worden naar aanleiding van de uitkomsten, kunnen van invloed zijn op het watersysteem van Middelburg. De resultaten van de stresstest zullen verwerkt worden in het nieuw stedelijk waterplan.

Wegen

Het Beheerplan wegen is recentelijk geactualiseerd en in september 2023 door de raad vastgesteld. Het plan heeft een looptijd van 2024 tot en met 2027. In de meerjarenbegroting 2024 zijn de financiële consequenties van dit raadsvoortstel verwerkt.

In het plan staat aangegeven op welk kwaliteitsniveau de wegen moeten worden onderhouden, hoe de gemeente het onderhoud van het wegenareaal wil uitvoeren, het achterstallig onderhoud wil wegwerken, hoeveel financiële middelen er voor benodigd zijn en hoe de planning van de uit te voeren werkzaamheden opgesteld en uitgevoerd zal worden.

Het wegenonderhoud wordt afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte zoals bijvoorbeeld het onderhoud aan rioleringen en de kabel- en leidingnetwerken van de nutsbedrijven, maar ook maatregelen op het gebied van verkeer.

Speerpunt is wijkgericht werken.

Financiën kapitaalgoederen