Programma­begroting 2024

menu

Verbonden partijen

Inleiding

De gemeente is bestuurlijk en financieel betrokken bij vele partijen, de zogenaamde verbonden partijen. Onder verbonden partijen wordt verstaan Gemeenschappelijke regelingen (GR-en), stichtingen en deelnemingen in vennootschappen. In de meeste gevallen voeren deze partijen taken uit voor de gemeente.

Het begrip verbonden partij is vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is als volgt gedefinieerd:

“Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft”.

Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Deze paragraaf dient volgens het Besluit Begroting en Verantwoording ten minste te bevatten de visie op de verbonden partij in relatie tot de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen en de beleidsvoornemens van de verbonden partij.

In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de Verbonden Partijen waarin de gemeente participeert. Het cijfermatig overzicht, zoals hieronder gepresenteerd, is gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekening 2022 van de betreffende gelieerde partij.

Bedragen x 1.000

Bijdrage

Rekening

Eigen vermogen

Vreemd vermogen lang

Vreemd vermogen kort

Begroot

Resultaat

2024

2022

01/01 2022

31/12 2022

01/01 2022

31/12 2022

01/01 2022

31/12 2022

Gemeenschappelijke Regeling

Veiligheidsregio

3.832

-392

4.433

2.848

25.610

24.111

7.918

4.940

GGD1

3.043

1.356

1.420

5.521

0

120

23.407

23.534

Zeeuwse Muziekschool

526

-416

280

-135

59

0

1130

1062

Stadsgewestelijke Brandweer

434

-26

165

139

8.937

8.057

861

566

Zeeuws Archief

520

141

2.123

2.360

2061

2573

2165

1661

Orionis2

7.179

-1.521

559

-1.287

17.771

17.133

7.981

13.934

RUD

282

-993

2.369

1.014

59

72

2.539

4.284

OLAZ

2.453

70

482

552

5.100

7.700

4.867

5.287

  1. 1 Bijdrage is excl. Jeugdhulpkosten
  2. 2 Betreft de Exploitatiebijdrage (dus niet de extra bijdrage, doorbet WSW, BUIG etc)

Vennootschappen/stichtingen

Monumentenbeheer Middelburg

0

5

1.471

1.476

33

46

7

9

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed

533

0

277

277

9.107

8.551

2.145

2.133

GVC

250

76

457

533

198

186

2089

2102

Impuls Zeeland (cijfers 2020)

55

-6

8.159

9.974

352

253

3.060

3.398

GBE-Aqua

Dividend 2024: 611

PZEM

Dividend 2024: 0 mln; (nb kapitaalstorting GBE-Aqua)

BNG

Dividend 2024: 63

SRAF

Lening 2 mln

Gemeenschappelijke regelingen

De gemeenschappelijke regelingen voeren in de meeste gevallen een gemeentelijke taak uit, soms op het gebied van beleid, soms op het gebied van beheer en in een aantal gevallen zowel op het gebied van beleid en beheer. Er is dus sprake van verlengd lokaal bestuur. Het onderbrengen van gemeentelijke taken in een gemeenschappelijke regeling gebeurt meestal als de gemeente die taak niet alleen kan uitvoeren of als het niet doelmatig of doeltreffend is om deze taak alleen uit te voeren. In onderstaand overzicht worden de gemeenschappelijke regelingen weergegeven waarin Gemeente Middelburg participeert.

Overzicht Gemeenschappelijke Regelingen

GR Veiligheidsregio

GR Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland (GGD)

GR De Zeeuwse Muziekschool

GR Stadsgewestelijke Brandweer Vlissingen/Middelburg

GR Zeeuws Archief

GR Orionis

GR Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland

Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland (OLAZ)

De betrokkenheid bij de regelingen varieert sterk. Middelburg heeft wel in alle bovengenoemde regelingen een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Bij een aantal regelingen is de Middelburgse vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur tevens lid van het Dagelijks Bestuur. De financiële betrokkenheid bij de gemeenschappelijke regelingen bestaat meestal uit een jaarlijkse bijdrage.

Deelname aan een gemeenschappelijke regeling brengt ook risico’s met zich mee. Behalve de in de begroting opgenomen jaarlijkse bijdrage is de gemeente naar rato verantwoordelijk voor eventuele tekorten. Het is daarom belangrijk om de gang van zaken bij een gemeenschappelijke regeling goed te volgen om zo nodig tijdig te kunnen anticiperen op ongewenste ontwikkelingen. Risico’s bij de gemeenschappelijke regelingen kunnen zich uiteindelijk vertalen naar (financiële) risico’s bij de deelnemende gemeenten. Vaak openbaren deze risico’s zich in financiële zin, namelijk in de vorm van een extra financiële bijdrage aan de betreffende GR, maar daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met politieke risico’s. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt op basis van de aanwezige informatie een vertaalslag gemaakt van deze risico’s.

Veiligheidsregio

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: het openbaar lichaam heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in het samenwerkingsgebied op de terreinen van (a) Brandweerzorg, (b) Geneeskundig hulpverlening bij ongevallen en rampen, (c) Rampenbestrijding en crisisbeheersing en (d) het beheer van een centrale gemeenschappelijke meldkamer voor politie, brandweer en ambulancezorg.

Programma: Veiligheid

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen:

‘Samen zorgen voor een veilig Zeeland’ is de missie van Veiligheidsregio Zeeland (VRZ). De VRZ maakt zich sterk voor de veiligheid van de Zeeuwse samenleving. In 2024 blijven ze inzetten op een toekomstbestendige brandweerzorg en voorbereide crisisorganisatie, zoals opgenomen in het meerjarenbeleidsplan 2022-2025.

De afgelopen jaren hebben we met verschillende crises te maken gehad: de klimaatcrisis, de Covid-19 pandemie en effecten van de oorlog in Oekraïne. De verwachting is dat dit de komende jaren zeker niet minder wordt en een grotere behoefte ontstaat aan coördinatie door veiligheidsregio's als uitvoeringsinstantie. De komende jaren wordt, in lijn met de Contourennota, toegewerkt naar één goed functionerend landelijk dekkend stelsel van crisisbeheersing. De verhoging van de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR) door het Rijk geeft ruimte om hier invulling aan te geven. Deze middelen zijn bestemd voor de verdere doorontwikkeling van crisisbeheersing en de opgave op voor informatie-gestuurd werken en informatieveiligheid.

In 2022 is de VRZ gestart met het programma Brandweerzorg 2030. Het beleid is gericht op het in stand houden van de brandweerzorg, gebaseerd op vrijwilligheid, met overdag ondersteuning vanuit vier werklocaties. De beschikbaarheid van vrijwilligers, opleidingsmogelijkheden, dagdienstbeschikbaarheid, materieel en huisvesting zijn hierbij essentieel.

Vrijwilligheid vormt de basis van onze repressieve brandweerzorg, zowel voor de basisbrandweerzorg als bij opschaling bij grotere incidenten. Maar de beschikbaarheid van de vrijwilligers daalt en de periode die een brandweervrouw/man verbonden blijft aan de organisatie wordt korter. Hiermee staat het model van vrijwilligheid onder druk. Dit vraagt heroriëntatie op de wijze waarop onze brandweerzorg is ingericht. Voor nu zijn werving en opleiding van vrijwilligers een kritieke factor voor het in stand houden van het huidige model op basis van vrijwilligheid. In toenemende mate is doorlopend werven en opleiden van officieren voor de operationele leiding van de brandweer een uitdaging. Door vergrijzing en verloop is de komende jaren extra inspanning nodig om deze functies in te vullen. De voltijdsopleiding tot brandweerofficier is hiervoor een belangrijk middel.

Risico's: Uit de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de begroting 2024 blijkt dat de beschikbare weerstandscapaciteit (reserves) ruim onvoldoende is om de impact van gesignaleerde risico's op te kunnen vangen. Dit impliceert dat de VRZ maar zeer beperkt in staat is om eventueel optredende risico's binnen de eigen financiele middelen af te kunnen dekken.

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland

Vestigingsplaats: Goes

Doel: De Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland voert taken uit conform bepalingen in de Wet publieke gezondheidszorg (WPG).

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Eind 2022 zijn er noodzakelijke structurele en deels ook incidentele middelen door de gemeenten toegekend om te komen tot een inhoudelijk sterke en robuuste GGD Zeeland ("de Basis op orde"). Dit was nodig omdat de GGD op diverse onderdelen door de ondergrens was gezakt. De begrotingswijziging "Basis op orde" van de GGD betrof de primaire processen ten aanzien van de Algemene Gezondheidszorg, de bedrijfsvoeringsprocessen en het leidinggevend kader. Buiten scope waren hier de jeugdgezondheidszorg en Veilig Thuis.

Voor 2024 betekent dit dat de focus vooral ligt bij het op orde brengen van de basis van de organisatie, zodat GGD Zeeland een robuuste en toekomstbestendige organisatie wordt. De effecten daarvan worden in 2025 zichtbaar. De resultaten en effecten worden geëvalueerd. Deze evaluatie wordt in het derde kwartaal van 2024 uitgevoerd door een nog te werven externe en onafhankelijke partij en wordt in december 2024 aangeboden aan het AB.

Risico’s: Het implementatietraject van "de Basis op orde" is ambitieus gezien de huidige krappe arbeidsmarkt en de korte termijn waarop de formatie-uitbreidingen zijn voorzien. Afgesproken is dan ook dat de GGD evaluaties uitvoert om de voortgang van het implementatieproces te monitoren.

De Zeeuwse muziekschool

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: de Gemeenschappelijke Regeling Zeeuwse Muziekschool heeft tot doel bestuurlijke en organisatorische samenwerking waarbinnen het geven van instrumentaal en vocaal muziekonderwijs en van muzikale vorming in de ruimste zin ten behoeve leerlingen woonachtig in de deelnemende gemeenten.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Alle Zeeuwse gemeenten met uitzondering van Sluis, Terneuzen en Vlissingen.

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Het jaar 2022 heeft de muziekschool afgesloten met een tekort als gevolg van diverse oorzaken, waaronder de invloed van coronamaatregelen en gestegen personeelskosten. De Zeeuwse Muziekschool legt in de loop van 2023 aan het algemeen bestuur een herstelplan met verschillende toekomstscenario’s voor.

Risico’s: Het risico bestaat dat bovengenoemd herstelplan beslag legt op additionele incidentele en/of structurele gemeentelijke middelen.

Stadsgewestelijke Brandweer Vlissingen/Middelburg

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Het beheer, onderhoud en instandhouding van de brandweerkazernes binnen het stadsgewest.

Programma: Veiligheid

Partijen: Gemeente Vlissingen en Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Per 1 januari 2014 is de Stadsgewestelijke Brandweer (SGB) overgegaan naar de VRZ, inclusief alle personeel, voertuigen en materieel. Alleen het beheer en onderhoud van de gebouwen (kazernes) en brandkranen en de financiering van de FLO-regeling van de oud-medewerkers (nu VRZ) vallen nog onder de verantwoordelijkheid van de SGB. Vanuit de deelnemende gemeenten worden met betrekking tot de SGB de volgende taken uitgevoerd:

  1. Financieel beheer (gemeente Middelburg),

  2. Bestuursondersteuning (gemeente Middelburg),

  3. Technisch beheer (gemeente Vlissingen) en

  4. Archiefvoering (gemeente Vlissingen).

Risico's: De kostenontwikkeling rondom de afwikkeling van de FLO-regeling blijft een aandachtspunt. Aanpassingen aan wet- en regelgeving ten aanzien van deze regeling maakt het lastig om betrouwbare prognoses te kunnen maken voor wat betreft toekomstige kosten. Vooralsnog is de verwachting dat de aan de regeling gerelateerde kosten binnen de beschikbare middelen binnen de SGB kan worden opgevangen. Daarnaast zijn op dit moment binnen de SGB geen grote risico’s aanwezig waarvan wordt verwacht dat de impact uitstijgt boven de aanwezige reserves.

Zeeuws Archief

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Het Zeeuws Archief beheert en bewaart belangrijke bronnen over de Zeeuwse geschiedenis in het algemeen en Middelburg in het bijzonder. Het ZA maakt dit cultureel erfgoed zichtbaar en toegankelijk voor iedereen die in het verleden van Zeeland en haar bewoners is geïnteresseerd. Onderdeel van het programma Sport, Cultuur en Recreatie van de programmabegroting is het vergroten van de aandacht voor het cultureel erfgoed en de historie van Middelburg. Het ZA speelt hierin een belangrijke rol.

Kerntaken: (1) Beheer en behoud: het op een geordende en toegankelijke manier bewaren en beheren van de collectie en (2) Beschikbaarstelling: het bevorderen van een zo groot mogelijk publieksbereik en een zo groot mogelijk gebruik van de collectie.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie.

Partijen: Rijk (min VWS), gemeenten Middelburg en Veere, Provincie (in de vorm van DVO)

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: De situatie ten aanzien van de uiteenlopende indexering van de rijksbijdragen en de indexering van de huur blijft onveranderd. Gelet op de in verhouding grote huurcomponent vormt dit een risico op uitputting van de reserve (egalisatiefonds). Het Rijk heeft tot nu toe het verschil aangevuld. Het Rijk heeft besloten tot een stelselherziening ten aanzien van de RHC’s. Dit leidt tot een voorgenomen uittreding van Rijk uit de GR per 1 januari 2025. Het Rijk heeft aangegeven dat dit geen financiële gevolgen heeft. Op dit moment zijn (potentiële) partners in gesprek over de ontwikkelingen.

Risico's: Er zijn geen bijzondere risico's te benoemen.

Orionis

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Orionis Walcheren geeft uitvoering aan de Participatiewet (inclusief de Wsw-wetgeving). Daarnaast voert Orionis Walcheren ook bijzondere bijstand, minimabeleid en gemeentelijke schuldhulpverlening uit. Het uitvoering geven aan de Participatiewet betreft meer dan alleen het verstrekken van de bijstandsuitkering. Deelnemen aan de samenleving staat centraal. Zoveel mogelijk door een reguliere baan bij een werkgever. En als dit niet mogelijk is door maatschappelijke participatie.

Orionis Walcheren ondersteunt en start activiteiten op het gebied van scholing en werkervaring die leiden tot herintreding van mensen op de arbeidsmarkt dan wel het aanbieden van passend werk of passende activiteiten in het kader van de Participatiewet.

Uitgangspunt is dat werk boven inkomen gaat. Alle inspanningen zijn gericht op arbeidsinschakeling, waarbij iedereen naar vermogen participeert. Als inwoners niet zelf voldoende inkomsten genereren, wordt dit door Orionis Walcheren aangevuld met een inkomensvoorziening volgens de Participatiewet. Daarnaast voert Orionis Walcheren wettelijk verplichte taken voor de schuldhulpverlening integraal uit.

Aan verbonden partij zijn alle taken en bevoegdheden die bij of krachtens de wet – regelgeving van de WWB en de Wsw en de daarbij behorende/aanverwante algemeen verbindende voorschriften aan de raad, het college of de burgemeester zijn opgedragen inclusief het vaststellen van verordeningen aan de raden en colleges, voor zover bovengenoemde wetgeving toelaat, overgedragen aan Orionis Walcheren. Uitzondering hierop is het gemeentelijk armoedebeleid (inclusief individuele en categoriale bijzondere bijstand). De deelnemende gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het beleid, maar de uitvoering hiervan en kinderopvang is opgedragen aan Orionis Walcheren.

Programma: Sociaal Domein

Partijen: Gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Na de goede resultaten voor Orionis Walcheren in 2021, waren de verwachtingen voor 2022 zeer goed temeer omdat de coronacrisis meer en meer op haar einde liep. De wereld werd echter in februari overvallen door een nieuw crisis, te weten Oekraïne. Inflatiecijfers van 14%, een energiecrisis en krimpende economieën zijn het gevolg geweest. De effecten houden nog steeds aan. Ook bij Orionis Walcheren hebben deze abrupte nieuwe omstandigheden grote gevolgen gehad gedurende het hele jaar 2022.

De lange termijn doelstellingen voor het Werkleerbedrijf op het gebied van rendementsverbetering en ontwikkeling zijn echter ongewijzigd en ook op het gebied van de klantenaantallen behoudt de nieuwe werkwijze “Werken naar Vermogen” dezelfde uitgangspunten om de klantenaantallen verder te verkleinen.

Risico’s: Orionis beschikt niet over toereikende weerstandscapaciteit. Dat impliceert dat de financiële consequenties van bijvoorbeeld een ongunstigere cliëntenontwikkeling op Walcheren dan het landelijk gemiddelde of een tegenvallende productie- en/of detacheringsomzet direct voor rekening komen van de deelnemende gemeenten. Daarnaast moet het genoemde implementatieplan o.a. leiden tot een sterke verbetering van het rendement van het werkleerbedrijf en daarmee ook tot invulling van de door Middelburg en Vlissingen opgelegde taakstellingen. Indien de voorgestelde maatregelen niet het verwachte effect sorteren, zullen de bijdragen van de deelnemers niet naar het gewenste niveau dalen.

Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland (RUD)

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: Primair richt de RUD zich op het verlenen van milieuvergunningen en behandeling van meldingen in het kader van de Wabo, de Wet milieubeheer en het activiteiten-besluit. Tevens worden vergunningen, meldingen en ontheffingen behandeld in het kader van Vuurwerkbesluit, de Wet luchtvaart, de Wet bodembescherming, de Ontgrondingen-wet en de Waterwet. Daarnaast is ook het toezicht op en de handhaving van alle andere binnen de RUD Zeeland ondergebrachte wetgevingen georganiseerd, zoals het toezicht op bodemsaneringen, grondstromen en ontgrondingen alsmede het toezicht op de natuurwetgeving, zwembaden en zwemplaatsen, luchtvaarten vuurwerktaken en op provinciale verordeningen.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Provincie Zeeland; alle 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Op 1 juli 2017 is het Besluit tot wijziging van het Besluit omgevingsrecht (verbetering Vergunning/Toezicht/Handhaving) in werking getreden. Dit had onder andere tot gevolg dat Gedeputeerde Staten de Brzo-taken (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) per 1 oktober 2019 onder verantwoordelijkheid van de DCMR (Milieudienst Rijnmond) heeft moeten brengen. Dit heeft geleid tot onder andere tot onttrekking van 17 fte aan de RUD Zeeland en het ontstaan van incidentele en structurele frictiekosten: de schaalgrootte-nadelen bedraagt 595.000. De provincie Zeeland betaalt gedurende 5 jaar een afbouwende vergoeding welke de RUD Zeeland in staat stelt zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Inmiddels is er voor circa 9 fte aan nieuwe en/of extra taken gerealiseerd.

Ook de komende jaren zijn er allerlei zaken die de RUD Zeeland in meer of mindere mate gaan beïnvloeden:

  • het contract voor huisvesting en PIOFAC- taken kent een einddatum van 31 december 2023;

  • Het AB zal een keuze moeten maken om het beleid (Zeeuwse kwaliteit) en de hiervoor benodigde middelen met elkaar in lijn te brengen. Dit heeft een wezenlijke invloed op de bijdrage van de deelnemers en het weerstandsvermogen van de RUD Zeeland;

  • De komst van de Omgevingswet: dit vergt een substantiële inzet van de organisatie en zal de nodige veranderingen voor de organisatie met zich meebrengen;

  • Een verkennend onderzoek naar de samenwerking GGD, VRZ en RUD Zeeland;

  • Een verkennend onderzoek in opdracht van de provincie Zeeland naar de robuustheid van de RUD Zeeland. De verkenning heeft als doel om antwoord te krijgen op de vraag op welke wijze een goede, inhoudelijk robuuste en toekomstbestendige samenwerking bereikt en geborgd kan worden. Vooral voor de uitvoering van de milieutaken;

  • Rapport commissie Van Aartsen in opdracht van ministerie IenW: kort samengevat stelt het rapport ‘Om de leefomgeving’ dat het de omgevingsdiensten ontbreekt aan kennis en doorzettingsmacht.

Risico’s: Er is een onbalans in taken: verschil tussen omvang en kwaliteit taken versus omvang en kwaliteit capaciteit dit in combinatie met een onevenwichtig personeelsbestand en/of krapte op de arbeidsmarkt. Het algemeen bestuur zal hier uiteindelijk een keuze in moeten maken.

Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland (OLAZ)

Vestigingsplaats: Kapelle

Doel: OLAZ heeft tot doel de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van de afvalstoffenverwijdering.

Ter uitvoering van het hierboven omschreven doel heeft het openbaar lichaam de volgende taken: (a) de zorg voor de verwijdering van afvalstoffen, (b) het desgevraagd adviseren van de deelnemers over het uitvoeren van relevante bepalingen van de Wet milieubeheer en de daaruit voortvloeiende voorschriften, (c) het vaststellen van de tarieven voor de verwijdering van afvalstoffen, (d) het uitvoeren of doen uitvoeren van andere taken op het gebied van de afvalstoffenverwijdering, zo het algemeen bestuur daartoe besluit, met dien verstande dat aldus aan deelnemers zonder hun instemming geen andere verplichtingen kunnen worden opgelegd dan die voort­ vloeien uit deze regeling, (e) het geven van voorlichting op het gebied van afvalpreventie en -verwijdering en (f) het op verzoek van een of meerdere deelnemers uitvoeren of doen uitvoeren van een andere taak op het gebied van afvalstoffenverwijdering.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken moet nog onderzocht worden of het interessant is voor de gemeente Middelburg om dienstverleningsovereenkomsten met de ZRD te sluiten. Het college heeft op basis van de onderzoeken en de interactie hierover tussen gemeente en ZRD besloten om eerst het afvalbeleid in Middelburg volledig uit te rollen en dan pas de afweging tot het sluiten van een DVO te maken.

De VANG- doelstelling van 100 kilo per inwoner is voor vele Zeeuwse gemeenten nog niet bereikt. Een deel van deze opgave ligt bij de inzameling van het grofvuil en verbouwingsrestafval (27 kilo per inwoner). Ook is er de landelijke wens om afval als grondstof te zien en te verwerken in het kader van circulaire economie.

Er is sprake van invoering van toegangscontrole op de milieustraat om bedrijfsafval te weren en inwoners verder te stimuleren tot afvalscheiding. De data die wordt gewonnen uit dit controlesysteem wordt gebruikt voor nadere besluitvorming over toegangsbeperking op de milieustraat of een betalingssysteem voor het brandbaar afval. Daarnaast wordt verder gewerkt aan de toekomstbestendigheid van de milieustraten op het gebied van het huidige aantal en de huidige vorm in relatie tot voldoen aan wet- en regelgeving en het beheersbaar houden van de kosten. Ook wordt invulling gegeven aan waar en op welke wijze kringloop en/of demontage kan worden ingebed op de milieustraat, alsook mogelijkheden tot milieueducatie.

Risico's: Geen bijzondere risco's.

Vennootschappen

Hieronder volgen de deelnemingen in vennootschappen waarin de gemeente een bestuurlijk (of stemrecht) en financieel belang heeft. De aan de gemeente gelieerde BV’s/NV’s zijn:

Overzicht Vennootschappen

BV Monumentenbeheer Middelburg

NV Economische Impuls Zeeland

GBE-Aqua BV

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed BV

Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland BV

ZEH NV (voorheen PZEM)

BNG

BV Monumentenbeheer Middelburg

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Restauratie, onderhoud en beheer van monumenten of gebouwen die vanwege hun historie of architectuur belangrijk zijn of voor het stadsbeeld karakteristiek zijn. Speciale aandacht gaat uit naar gebouwen die verloren dreigen te gaan. Het werkgebied van de BV is de gemeente Middelburg.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: Lid van de Raad van Commissarissen

Ontwikkelingen: De huidige omstandigheden op de onroerend goed markt zijn zodanig dat de BV Monumentenbeheer daar momenteel geen actieve rol in kan spelen. De activiteiten in 2024 zullen zich dan vooralsnog beperken tot de beheerstaken van het eigen onroerend goed. Doordat genoemde situatie zich al langere tijd voordoet zal gekeken worden naar de toekomst van de BV met een mogelijke herijking van de doelstellingen om daarmee de BV een waardevolle bijdrage te kunnen laten leveren aan de instandhouding en bescherming van het gebouwde erfgoed in de gemeente Middelburg.

Risico's: Geen bijzondere risico's.

NV Economische Impuls Zeeland

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Economische Impuls Zeeland stimuleert en faciliteert (kennis)economische ontwikkelingen in de meest brede zin van het woord.

Programma: Economie

Partijen: Gemeente Middelburg, overige Zeeuwse gemeenten, provincie Zeeland en Stichting SER Zeeland

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in AVA.

Ontwikkelingen: De werkzaamheden richten zich met name op verkenning naar kansrijke ontwikkelingen, acquisitie activiteiten om bedrijven aan te trekken en zich te vestigen in Zeeland en zullen innovatieve startende en groeiende bedrijven begeleid en gefaciliteerd worden op het gebied van financiering.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

GBE-Aqua B.V

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: De vennootschap heeft ten doel het houden en beheren van aandelen in Evides en het uitoefenen van stemrecht daarop voor eigen rekening en risico, maar ten behoeve van de aandeelhouders van de vennootschap.

Programma: Bestuur en Ondersteuning.

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten, Provincie Zeeland en de gemeenten Goeree-Overflakkee, Woensdrecht en Bergen op Zoom.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,785%).

Ontwikkelingen: Hoofdtaak van de B.V. is het beheer van de aandelen in Evides. Inzet is om de lening van 370 miljoen die is aangetrokken voor de aankoop van het aandelenpakket Evides van PZEM versneld af te lossen. De aandeelhouders hebben zich bij oprichting van de BV verplicht om ontvangen dividenduitkeringen vanuit PZEM via kapitaalstorting door te storten aan GBE-Aqua om versnelde aflossing van de lening te kunnen realiseren. Rekening houdend met de verwachting omtrent de uit te keren dividenden in de komende jaren is de verwachting dat in 2024/2025 de lening afgelost kan zijn.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed B.V.

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Het beheren en (doen) exploiteren van het Vrijburgbad (Stadsgewestelijk Zwembad). Insteek is dat alle inwoners tegen betaalbare tarieven moeten kunnen deelnemen aan activiteiten in het Stadsgewestelijk Zwembad. Fitness, verenigingen, schoolzwemmen en instructiezwemmen zijn de belangrijkste vormen van activiteiten die momenteel in het Vrijburgbad tot uitvoering worden gebracht. De gemeente ondersteunt op deze wijze het Middelburgs sportbeleid.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Gemeente Middelburg en Vlissingen beide voor 50% aandeelhouder, Optisport Exploitaties BV (exploitant).

Bestuurlijk belang: Aandeelhouder, lid van directie

Ontwikkelingen: De huidige huur-en exploitatieovereenkomst met exploitant Optisport loopt tot 1 januari 2024. De overeenkomst is medio 2022 formeel opgezegd om via een aanbestedingsproces te kunnen komen tot nieuwe huur-en explitatieafspraken voor de periode vanaf 1 januari 2024. Verder zullen de werkzaamheden in 2024 met name in het teken staan van de regievoering op het onderhouds- en investeringsplan 2024.

Risico's: De verruiming van de BTW-vrijstelling op sportactiviteiten kan mogelijk consequenties hebben voor de exploitatie van de BV. Dit betreft een landelijk spelend probleem. Zowel exploitant Optisport als de gemeente Middelburg zelf zijn hierover in gesprek met de Belastingdienst. Een termijn waarop duidelijkheid kan worden verwacht op dit dossier is niet in te schatten.

Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland B.V.

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: De Gemeentelijke Vervoerscentrale verzorgt de planning en regie van voertuigen voor doelgroepenvervoer dat onder verantwoording van de gemeente valt.

Programma: Sociaal Domein / Onderwijs

Partijen: De gemeenten in de regio Zeeuws Vlaanderen, Oosterschelderegio, Walcheren en de Provincie Zeeland zijn aandeelhouder

Bestuurlijk belang: Iedere zes weken vindt een bestuurlijk overleg plaats. Hierin zijn de Walcherse gemeenten niet vertegenwoordigd. Er is sprake van een toezichthoudende rol.

Ontwikkelingen: Er wordt gedacht over het omvormen van de GVZ naar een Mobiliteitscentrale. Dit is ingegven door het feit dat eind 2024 de huidige OV-concessie afloopt. Het is de bedoeling dat de centrale de regie over het fijnmazig vervoer (als gevolg van het vervallen van een aantal buslijnen) gaat voeren.

Risico's: Er zijn geen bijzondere risico's te benoemen.

Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij NV

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: ZEH (voormalig PZEM) is een houdstermaatschappij met belangen in een aantal deelnemingen en een aanzienlijke financiële positie. De organisatie van ZEH kenmerkt zich als een compacte beheerorganisatie. De grootste en belangrijkste deelneming is een aandelenbelang van 70% in de Elektriciteits Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ), waarin onder andere de kerncentrale Borssele is ondergebracht. ZEH draagt vanuit goed rentmeesterschap zorg voor de deelnemingen en de financiële positie om de huidige aandeelhouderswaarde te behouden.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Alle Zeeuwse gemeenten, gemeente Bergen op Zoom, Woensdrecht, Goeree-Overflakkee en de Provincies Zeeland, Noord Brabant en Zuid Holland.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,779%).

Ontwikkelingen: Na verkoop van de onderdelen Indaver, Delta Retail, Enduris (netwerkbedrijf), het aandelenbezit Evides en de Wholesaleactiviteiten blijft de gemeente aandeelhouder van de overblijvende activiteiten van voormalig PZEM, nu ZEH (Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij). Naast een paar kleinere deelnemningen betreft dit hoofdzakelijk het belang van 70% in EPZ. Op het gebied van kernenergie hebben de aandeelhouders van PZEM een brief vanuit het Ministerie van Economische Zaken ontvangen om medewerking te verlenen aan het onderzoek voor het realiseren van één of meerdere nieuwe kerncentrales in Nederland. Nu herstructurering en verkoop van bedrijfsonderdelen in grote lijnen is uitgevoerd wordt gewerkt aan een herijking van de aandeelhoudersstrategie ZEH. De verwachting is dat dit proces eind 2023 wordt afgerond.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Bank Nederlandse Gemeenten

Vestigingsplaats: Den Haag

Doel: BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is deze bank essentieel voor de publieke taak.

Kerntaak van de BNG is om tegen lage tarieven te voorzien in lange kredietverlening aan decentrale overheden en in kredietverlening onder garantie van overheden. BNG vertaalt haar missie in de volgende doelstellingen, (1) het behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en het semi-publieke domein en (2) het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Gemeenten en andere publiekrechtelijke lichamen in Nederland.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (0.1 miljoen)

Ontwikkelingen: Reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's: Geen.

Stichtingen

Hieronder de stichting waarmee de gemeente zowel bestuurlijk als financieel verbonden is.

Overzicht Stichtingen

Stichting Roosevelt Academy Fonds

Stichting Roosevelt Academy Fonds

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Genereren van rendement op belegd vermogen ten behoeve van UCR.

Programma: Onderwijs

Partijen: Gemeente Middelburg / Provincie Zeeland / PZEM

Bestuurlijk belang: Ambtelijke vertegenwoordiging in stichtingsbestuur.

Ontwikkelingen: Beleggen en beheer hoofdsom met als doel het behaalde rendement aan te wenden voor de exploitatie UCR.

Risico's: Geen bijzondere risico's.

Download pdf