Onderwijs

Onderwijs draagt er aan bij dat jongeren zich kunnen ontwikkelen,weerbaar zijn en zelfstandig worden. Wij streven daarom naar een gevarieerd aanbod van onderwijs op verschillende niveaus. Een speerpunt is kansengelijkheid, dit is het belangrijkste onderdeel van het onderwijs achterstandenbeleid en we ontwikkelen daarnaast met scholen en instellingen een lokale educatieve agenda waarin de inzet op kansengelijkheid een prominente rol krijgt, waarover ook periodiek gerapporteerd gaat worden. Een ander speerpunt is het bestrijden van schoolverzuim. Het is belangrijk om schooluitval vroegtijdig aan te pakken. Jongeren zonder startkwalificatie hebben meer moeite om aansluiting te vinden op de arbeidsmarkt en lopen een groter risico om bij criminele activiteiten betrokken te raken. Mensen zonder een startkwalificatie hebben ook hogere zorgkosten. Het is dus niet alleen nadelig voor de jeugdige zelf, maar ook voor de samenleving. Hoe voorkomen we dat leerlingen zonder onderwijs thuis komen te zitten?

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039

• Lokaal Sportakkoord Middelburg

• Beleidsnotitie Nationaal Programma Onderwijs 2022-2025

• Kwaliteitsatlas Middelburg 2030

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect

Kinderen en jongeren groeien op tot meedenkende en meehelpende burgers en zijn voorbereid op deelname in een participatiemaatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op de samenredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.

Doelstellingen

1. Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

2. Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

3. Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd 

4. Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

5. Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

6. Steeds meer kinderen en jongeren volgen onderwijs. Als onderwijs niet passend is werken ze, of krijgen ze (jeugd)hulp.

7. Thuiszitters (Primair, Voortgezet en Speciaal Onderwijs) en voortijdig schoolverlaters (MBO) worden vaker toegeleid naar onderwijs of als onderwijs niet passend is- naar werk of hulpverlening.

8. Verzuimende leerlingen volgen na interventies van het RBL vaker de lessen

9. Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

10. Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

11. Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

Wat gaan we daarvoor doen?

Voorschoolse educatie

Er wordt geïnvesteerd in voldoende en verspreid aanbod voor voorschoolse educatie, door een combinatie aan plekken te subsidiëren voor de peuters met en zonder (taal) achterstand.

Onderwijsachterstanden

Het onderwijsachterstandenbeleid is de grootste investering in gelijke ontwikkelkansen. Het beleidsplan Onderwijskansen (2019-2022) is geëvalueerd en er is voor 2023-2026 een nieuw onderwijsachterstandenbeleidsplan opgesteld. Er is een stedelijke resultaatafspraak toegevoegd en wordt ingezet op goed beschrijven en meten van resultaten. In het nieuwe beleidsplan wordt de nadruk gelegd op gelijke kansen voor alle kinderen, dit wordt beoogd door: de meeste middelen in te zetten bij de grootste achterstanden; focus op 2 - 4 jaar (zo vroeg mogelijk), blijven inzetten en versterken van samenwerking tussen (VE) kinderopvang en school.

Lokale Educatieve Agenda

We ontwikkelen in 2024 met scholen en instellingen een lokale educatieve agenda. Met elkaar wordt besproken welke (succesvolle) programma’s en initiatieven er reeds aanwezig zijn en hoe deze doorgezet, versterkt en aangevuld kunnen worden. Waarbij de nadruk ligt op het bevorderen van de kansengelijkheid.

Nationaal Programma Onderwijs

In mei 2022 is de beleidsnotitie vastgesteld, welke faciliteert in een investering in de ondersteuningsstructuren in het onderwijs, middels een tijdelijke specifieke uitkering. Door dit te versterken worden verschillende uitkomsten beoogd. Allereerst is het doel om onderwijs- en ontwikkelingsvertragingen aan te pakken die door corona zijn ontstaan c.q. vergroot. Daarnaast betekent inzet en ondersteuning in het onderwijs dat problemen vroeg gesignaleerd worden en dat er laagdrempelig, toegankelijk, dichtbij en vooral preventief hulp wordt ingezet. Ook beoogd het een verbetering in de aansluiting van onderwijs en zorg. Deze extra inzet loopt tenminste t/m schooljaar 2023-2024.

Meer kinderen volgen onderwijs

Vanuit de ‘leerrecht’ visie is dit de belangrijkste en overkoepelende doelstelling van het RBL. We werken hiertoe nauw samen met scholen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, gemeenteambtenaren, de jeugdgezondheidszorg, buurtteams, sociale wijkteams en andere organisaties. Voor het behalen van deze doelstelling is namelijk een groot aantal partijen betrokkenen en verantwoordelijk. Onze toegevoegde waarde zit met name in de casuïstiek. Onze consulenten brengen sterke gespreksvaardigheden en een brede kennis van de regionale sociale kaart mee. Met het regionale VSV-programma, waarin de RMC-coördinator (RMC staat voor Regionale Meldfunctie en Coördinatie functie Vroegtijdig Schoolverlaten) van het RBL een spilfunctie vervult, en het beheer van de gemeentelijke VSV-projecten, werken we met gerichte maatregelen en trajecten aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Tot slot dragen wij middels registraties, data-analyse en signalen die we afgeven in beleid overleggen bij aan de ontwikkelingen profilering van het RBL Walcheren.

Thuiszitters

Dit is een verdieping van het eerdere doel, toegespitst op de directe rol en invloed van het RBL in het oplossen van thuiszitters- of vsv-casuïstiek. Het RBL is intern georganiseerd in een team dat het PO, VO en (V)SO) bedient (primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs) en een team dat het MBO bedient. In het PO, VO, (V)SO team is er een RBL consulent “thuiszitters”. In het “MBO” team hebben we ook een RBL consulent “kwetsbare jongeren”. M.b.t. deze doelgroep is een methodiek ontwikkelt waarbij sprake is van een sluitende aanpak (Onderwijs/ Werk en Inkomen/RBL).

Primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs

Bij verzuim van 16 uur in vier weken, of zorgwekkend verzuim, wordt het RBL op de hoogte gebracht door de school. De mate van actieve betrokkenheid van het RBL verschilt vervolgens per casus. Vrijwel altijd zijn naast school en ouder(s) ook andere partijen (Samenwerkingsverband Passend Onderwijs, JGZ, jeugdhulp, jeugdteam) betrokken. In ieder geval ziet het RBL erop toe dat er voortgang is in de casus, dat er goed samen wordt gewerkt en dat er regie wordt gevoerd. Bij stagnatie neemt het RBL zo nodig zelf de regie over het proces. Ons primaire doel is altijd om –samen met andere partners– kinderen die niet of nauwelijks naar school gaan, weer onderwijs te laten volgen. En wanneer dat écht niet mogelijk is –als secundaire doel– ervoor te zorgen dat het kind zich op andere manieren kan ontwikkelen. Wanneer leerplichtige kinderen geen schoolinschrijving hebben, is het RBL altijd procesregisseur. Ook als er geen leerplicht meer is, heeft het RBL de taak om periodiek te evalueren of en hoe een vorm van onderwijs mogelijk is. Regionaal streven we –vanuit leerrecht– naar een zo laag mogelijk aantal leerplichtvrijstellingen.

Middelbaar Beroepsonderwijs en VSV

Het RBL streeft ernaar om elke uitvaller vanuit het MBO zo snel mogelijk te spreken. Liefst nog voor uitval, in een exit-gesprek gezamenlijk met school. Anders zo snel mogelijk na uitval: telefonisch, of als het nodig is met een huisbezoek. Ook voortijdig schoolverlaters die al langer geleden zijn uitgestroomd en geen werk en/ of nauwelijks structureel inkomen hebben worden benaderd voor een gesprek. Met deze VSV-aanpak worden jongeren in beeld gebracht en wordt hen begeleiding geboden, terug naar school, werk of een combinatie daarvan (leerbanen/praktijkroutes). Voor sommige jongeren is het volgen van regulier onderwijs –zelfs met begeleiding of hulp– namelijk een te grote uitdaging. Werken is dan passender. Wij houden in die gevallen de regie, totdat we zeker weten dat een andere partij (bijvoorbeeld een jobcoach, of een gespecialiseerde jeugdhulpverlener) deze regierol over kan pakken. Hierin werken wij nauw samen met het lokale veld.

Verzuimende leerlingen

Het RBL heeft de wettelijke taak om ongeoorloofd verzuim van leerplichtige kinderen en minderjarige jongeren tegen te gaan. Ook verzuim van meerderjarigen pakken wij –volgens bovenregionale afspraken– op. Wij hebben met name invloed ná het eerste verzuim, immers dan kunnen wij met kind/ouder(s) in gesprek. Ons doel daarmee is dat kinderen na dit gesprek stoppen met verzuimen. In het gesprek doet de consulent onderzoek naar de oorzaak van het verzuim. Samen met kind, ouder(s) en(in afstemming met) school wordt gezocht naar het wegnemen van die oorzaak en worden afspraken gemaakt om het verzuim te stoppen. Handhaving kan bij minderjarigen aan de orde zijn, wanneer het verzuim terugkerend en verwijtbaar is. Vaker wordt een kind doorgeleid naar vrijwillige hulpverlening. Het RBL volgt hierin de landelijke richtlijn (Methodische Aanpak Schoolverzuim). De samenwerking met, en het tijdig en kwalitatief goed melden van, scholen is essentieel in de aanpak van verzuim. Het RBL investeert daartoe in de relatie met scholen, bijvoorbeeld door jaarlijkse schoolbezoeken, startgesprekken, werken op locatie en het geven van voorlichting.

Milieueducatie

Terra Maris voert NME uit in opdracht van de 3 Walcherse gemeenten. Voor 2024 staat op de planning om samen met de andere Zeeuwse NME-centra de leskisten te updaten. De onderwerpen zijn verdeeld binnen Zeeland en Terra Maris zal biodiversiteit & natuur nader uitwerken. Dit onderwerp is een mooie basis om positief gedrag op latere leeftijd te ontwikkelen. Het doel is “Groenverwondering bij elk kind”. Dat leidt namelijk tot verantwoordelijkheidsgevoel. Wat weer leidt tot bewust omgaan met grondstoffen, energie, bodem, groen, natuur, zee, etc..

Onderwijshuisvesting

De komende jaren investeren we, zoals in het Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039 (SHP) staat beschreven, in de onderwijsvoorzieningen in het primair-, speciaal- én voortgezet onderwijs. In 2024 worden de volgende activiteiten met betrekking tot onderwijsvoorzieningen verwacht:

• De mogelijkheden onderzoeken voor het vervangen van de tijdelijke onderwijshuisvestingsvoorziening voor een permanente onderwijshuisvestingsvoorziening t.b.v. kindcentrum Aventurijn.

• De mogelijkheden onderzoeken en voorbereidingen treffen ter vervanging van de tijdelijke onderwijshuisvestingsvoorziening voor een permanente onderwijshuisvestingsvoorziening t.b.v. de Franciscusschool.

• Voorbereidingen treffen ter vervanging schoolgebouwen t.b.v. OBS Element en CBS Wilgenhof in 2025.

• Voorbereidingen treffen voor de vervanging van het oude bouwdeel 1962 van locatie CSW van der Perre in 2026.

Middelbaar, Hoger en Academisch onderwijs

De onderwijsinstellingen, UCR, HZ en Scalda zijn belangrijk voor de stad. Middelburg als studentenstad voor het hoger onderwijs maakt een sterke ontwikkeling door. Eind 2023 wordt gestart met het opknappen van de buitenomgeving op de locatie Groene Woud van het Joint Research Centrum Zeeland. Op grond van recente prognoses van de UCR en de HZ wordt een toename van 500 (internationale) studenten in Middelburg verwacht die van huisvesting zoeken. Dit vraagt dan ook om aanvullende woonruimte voor studenten en een intensiever gebruik van de studentenvoorzieningen c.q. een uitbreiding daarvan. Hierbij wordt nu gekeken naar mogelijkheden op het voormalige PZEM-terrein. In de inmiddels vastgestelde Woonvisie wordt hier ook op ingegaan. Eind 2023 wordt gestart met het formuleren van een onderwijsvisie waarin wordt ingegaan op de vraag hoe we Middelburg als onderwijsstad verder willen ontwikkelen. Hierbij zal ook ingegaan worden op de verbinding met de gemeente Vlissingen en andere Zeeuwse gemeenten op het gebied van middelbaar en hoger onderwijs. Van belang voor de doorontwikkeling van Middelburg als campus voor het hoger onderwijs is ook het Delta Climate Center waar vanaf 2023 aangewerkt wordt vanuit het programma Wind in de Zeilen. Zowel voor de HZ als de UCR en daarmee ook voor de Zeeuwse arbeidsmarkt is de aanwezigheid van internationale studenten van groot belang. Afgelopen jaar is in de Tweede Kamer gesproken over eventuele vermindering van het aantal internationale studenten. Vooralsnog heeft dit geen gevolgen voor de UCR en de HZ waarbij afgewacht wordt wat het standpunt van het nieuw te vormen kabinet op dit punt zal zijn. In 2022 heeft de gemeente Middelburg met Scalda een Letter of Intent ondertekend samen met overheden en scholen in Portugal. Verwacht wordt dat in 2024 de eerste lichting Scalda studenten vanuit Middelburg gebruik zullen maken van de zogenaamde Erasmus beurs om in het buitenland een stage te gaan lopen. Omgekeerd worden volgend jaar MBO studenten uit Portugal bij Scalda en Zeeuwse bedrijven verwacht.

Invulling van financiële ruimte kadernota 2024-2027

1. ¹ Voor een toelichting op de mutaties 2023 - 2026 zie (meerjaren)begroting 2023 - 2026.

1. Verbeteren zwemvaardigheid

Als gemeente stimuleren wij kansengelijkheid onder kinderen o.a. door voor minima tot 130% van het minimum inkomen voor kinderen tot 18 jaar het lidmaatschap bij een sportvereniging, deelname aan culturele activiteiten en zwemlessen tot en met zwemdiploma B te vergoeden. Na het behalen van de zwemdiploma’s zijn de kinderen voldoende zwemvaardig. Maar doordat deze kinderen vervolgens om diverse redenen hierna zelden tot nooit meer gaan zwemmen, gaat de zwemvaardigheid van deze kinderen weer verloren. Door in het basisonderwijs natte gymlessen aan te bieden en in de vakanties laagdrempelig zwemactiviteiten aan te aanbieden, kunnen we de zwemvaardigheid van kinderen beter monitoren en is de zwemvaardigheid beter te waarborgen. Met het aannemen van amendement 6.a.2 heeft uw raad besloten dit in de concept (meerjaren)begroting 2024 – 2027 te verwerken.

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?