Verbonden partijen

Inleiding

De gemeente is bestuurlijk en financieel betrokken bij vele partijen, de zogenaamde verbonden partijen. Onder verbonden partijen wordt verstaan Gemeenschappelijke regelingen (GR-en), stichtingen en deelnemingen in vennootschappen. In de meeste gevallen voeren deze partijen taken uit voor de gemeente.

Het begrip verbonden partij is vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is als volgt gedefinieerd:

“Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft”.

Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Deze paragraaf dient volgens het Besluit Begroting en Verantwoording ten minste te bevatten:

• de visie op de verbonden partij in relatie tot de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen en

• de beleidsvoornemens van de verbonden partij.

In deze paragraaf gaan we kort in op de Verbonden Partijen waarin de gemeente participeert. Het cijfermatig overzicht, zoals hieronder gepresenteerd, is gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekening 2023 van de betreffende gelieerde partij.

1. ¹ Bijdrage is excl. Jeugdhulpkosten
2. ² Betreft de Exploitatiebijdrage (dus niet de extra bijdrage, doorbet WSW, BUIG etc)

Gemeenschappelijke regelingen

De gemeenschappelijke regelingen voeren in de meeste gevallen een gemeentelijke taak uit, soms op het gebied van beleid, soms op het gebied van beheer en in een aantal gevallen zowel op het gebied van beleid en beheer. Er is dus sprake van verlengd lokaal bestuur. Het onderbrengen van gemeentelijke taken in een gemeenschappelijke regeling gebeurt meestal als de gemeente die taak niet alleen kan uitvoeren of als het niet doelmatig of doeltreffend is om deze taak alleen uit te voeren. In onderstaand geven we de gemeenschappelijke regelingen weer waarin Gemeente Middelburg participeert.

De betrokkenheid bij de regelingen varieert sterk. Middelburg heeft wel in alle bovengenoemde regelingen een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Bij een aantal regelingen is de Middelburgse vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur tevens lid van het Dagelijks Bestuur. De financiële betrokkenheid bij de gemeenschappelijke regelingen bestaat meestal uit een jaarlijkse bijdrage.

Deelname aan een gemeenschappelijke regeling brengt ook risico’s met zich mee. Behalve de in de begroting opgenomen jaarlijkse bijdrage is de gemeente naar rato verantwoordelijk voor eventuele tekorten. Het is daarom belangrijk om de gang van zaken bij een gemeenschappelijke regeling goed te volgen om zo nodig tijdig te kunnen anticiperen op ongewenste ontwikkelingen. Risico’s bij de gemeenschappelijke regelingen kunnen zich uiteindelijk vertalen naar (financiële) risico’s bij de deelnemende gemeenten. Vaak openbaren deze risico’s zich in financiële zin, namelijk in de vorm van een extra financiële bijdrage aan de betreffende GR, maar daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met politieke risico’s. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt op basis van de aanwezige informatie een vertaalslag gemaakt van deze risico’s.

Veiligheidsregio

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: het openbaar lichaam heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in het samenwerkingsgebied op de terreinen van (a) Brandweerzorg, (b) Geneeskundig hulpverlening bij ongevallen en rampen, (c) Rampenbestrijding en crisisbeheersing en (d) het beheer van een centrale gemeenschappelijke meldkamer voor politie, brandweer en ambulancezorg.

Programma: Veiligheid

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen:

‘Samen zorgen voor een veilig Zeeland’ is de missie van Veiligheidsregio Zeeland (VRZ). De VRZ maakt zich sterk voor de veiligheid van de Zeeuwse samenleving. In 2025 blijven ze inzetten op een toekomstbestendige brandweerzorg en voorbereide crisisorganisatie, zoals opgenomen in het meerjarenbeleidsplan 2022-2025. Ook zal veel aandacht en inzet uitgaan naar de samenwerking tussen GGD Zeeland en VRZ.

Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Daarmee is de focus verschoven van regelgericht adviseren naar risicogericht werken. Daarom wordt in 2025 verder gegaan met de in 2024 gestarte transitie van advisering naar meer voorlichting, controle en toezicht. Naast de vele preventieve activiteiten blijft incidentbestrijding een belangrijke kerntaak. Vrijwilligers vormen hierbij de basis bij repressieve brandweerzorg. De verbondenheid van deze brandweervrijwilligers daalt, net als in de rest van het land. Eén van de speerpunten in 2025 is daarom het meer betrekken van de vrijwilligers. Hiervoor is de Uitvoeringsagenda Vrijwilligheid opgesteld. Passend hierbij is het nieuwe dekkingsplan. Deze signaleert kwetsbaarheden in de brandweerzorg. Samen met de gemeenten wordt bekeken voor welke kwetsbaarheden maatregelen nodig zijn. In het verlengde hiervan wordt verder gewerkt aan het programma Toekomstbestendige brandweerzorg.

In 2023 is het realisatieplan ‘voorbereide crisisorganisatie' opgesteld om uitvoering te geven aan de doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan. In 2025 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van het realisatieplan ‘voorbereide crisisorganisatie’.

Verder is in 2025 de uitwerking van de “businesscase” van een samenvoeging van de bedrijfsvoering van GGD Zeeland en VRZ gereed. Hieraan zal mogelijk een vervolg moeten worden gegeven. Ditzelfde geldt voor een gezamenlijke huisvesting van GGD Zeeland en VRZ.

Risico's: Uit de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de begroting 2025 blijkt dat de beschikbare weerstandscapaciteit (reserves) ruim onvoldoende is om de impact van gesignaleerde risico's op te kunnen vangen. Dit impliceert dat de VRZ maar zeer beperkt in staat is om eventueel optredende risico's binnen de eigen financiële middelen af te kunnen dekken.

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland

Vestigingsplaats: Goes

Doel: De Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland voert taken uit conform bepalingen in de Wet publieke gezondheidszorg (WPG).

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: In 2023 voerde de GGD de programma's Publieke Gezondheid, Veilig Thuis en de Inkooporganisatie Jeugdhulp regulier uit. Om een toekomstbestendige Gemeenschappelijke Regeling (GR) te waarborgen, is in hetzelfde jaar het plan "Basis op orde" aangenomen. Dit plan richt zich op de primaire processen binnen Algemene Gezondheidszorg, de bedrijfsvoering en het leidinggevend kader. Het programma "Toekomst JGZ -samen voor een gezonde jeugd" wordt verder vormgegeven. Dit programma richt zich op het toekomstbestendig maken van de jeugdgezondheidszorg in Zeeland. Het plan wordt gefaseerd ingevoerd, met aandacht voor kansengelijkheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen. De verkenning naar samenwerking met de RUD en VRZ heeft geresulteerd in afspraken voor een verdere uitwerking van een samenwerkingsscenario. In juli 2024 is gestart met het verkennen van gezamenlijke directievoering tijdens een ‘verkenningsjaar’. Het advies over de governance bij een mogelijke samenvoeging van de bedrijfsvoering van GGD en VRZ wordt in 2025 verwacht. De Rijksoverheid zet met het Integraal Zorg Akkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) in op investeringen in de publieke gezondheid. De GGD werkt hierbij als kennispartner voor gemeenten, samen met zorgverzekeraars en zorgaanbieders, om de doelen te realiseren. In het programma Veilig Thuis is in 2023 een stijging waargenomen in meldingen, adviezen en vervolgdiensten, wat leidt tot langere wachtlijsten en problemen met wettelijke reactietermijnen. Om deze stijging aan te pakken, wordt in de eerste begrotingswijziging van 2025 extra budget vrijgemaakt voor personele capaciteit.

Risico’s: Door de toenemende personeelskosten, onder andere als gevolg van het plan "Basis op orde", zijn de uitgaven voor personeel sinds 2024 sterk gestegen. Dit heeft 2024 geleid tot een structurele verhoging van de gemeentelijke bijdrage, waarmee de VZG-richtlijn is overschreden. Deze stijging zet door in 2025. Bij het programma Veilig Thuis zijn de wachtlijsten verder toegenomen. Om deze terug te dringen, is in 2025 extra personeel nodig, waarvoor een aanvullende gemeentelijke bijdrage wordt gevraagd

De Zeeuwse muziekschool

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: de Gemeenschappelijke Regeling Zeeuwse Muziekschool heeft tot doel bestuurlijke en organisatorische samenwerking waarbinnen het geven van instrumentaal en vocaal muziekonderwijs en van muzikale vorming in de ruimste zin ten behoeve leerlingen woonachtig in de deelnemende gemeenten.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Alle Zeeuwse gemeenten met uitzondering van Sluis, Terneuzen en Vlissingen.

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Het jaar 2023 is afgesloten met een gering positief resultaat. Echter is in de loop van 2024 een begrotingswijziging aangeboden waarin een extra bijdrage van de gemeenten wordt gevraagd. Dit terwijl de muziekschool in 2023 een herstelplan heeft gemaakt en bezuinigingsmaatregelen heeft getroffen. Als gevolg van de financiële situatie heerst er onvrede onder de deelnemende gemeenten. De Gemeente Tholen heeft besloten om uit te treden. Vanuit de Gemeente Reimerswaal overweegt dit. Er is besloten een onderzoek uit te voeren naar de toekomst van het muziekonderwijs in Zeeland. Daarnaast zal er een geactualiseerd herstelplan moeten komen.

Risico’s: Het risico bestaat dat bovengenoemd herstelplan beslag legt op additionele incidentele en/of structurele gemeentelijke middelen.

Stadsgewestelijke Brandweer Vlissingen/Middelburg

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Het beheer, onderhoud en instandhouding van de brandweerkazernes binnen het stadsgewest.

Programma: Veiligheid

Partijen: Gemeente Vlissingen en Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Per 1 januari 2014 is de Stadsgewestelijke Brandweer (SGB) overgegaan naar de VRZ, inclusief alle personeel, voertuigen en materieel. Alleen het beheer en onderhoud van de gebouwen (kazernes) en brandkranen en de financiering van de FLO-regeling van de oud-medewerkers (nu VRZ) vallen nog onder de verantwoordelijkheid van de SGB. Vanuit de deelnemende gemeenten worden met betrekking tot de SGB de volgende taken uitgevoerd:

1. Financieel beheer (gemeente Middelburg),

2. Bestuursondersteuning (gemeente Middelburg),

3. Technisch beheer (gemeente Vlissingen) en

4. Archiefvoering (gemeente Vlissingen).

Risico's: De kostenontwikkeling rondom de afwikkeling van de FLO-regeling blijft een aandachtspunt. Aanpassingen aan wet- en regelgeving ten aanzien van deze regeling maakt het lastig om betrouwbare prognoses te kunnen maken voor wat betreft toekomstige kosten. Vooralsnog is de verwachting dat de aan de regeling gerelateerde kosten binnen de beschikbare middelen binnen de SGB kan worden opgevangen. Daarnaast zijn op dit moment binnen de SGB geen grote risico’s aanwezig waarvan wordt verwacht dat de impact uitstijgt boven de aanwezige reserves.

Zeeuws Archief

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Het Zeeuws Archief (ZA) beheert en bewaart belangrijke bronnen over de Zeeuwse geschiedenis in het algemeen en Middelburg in het bijzonder. Het ZA maakt dit cultureel erfgoed zichtbaar en toegankelijk voor iedereen die in het verleden van Zeeland en haar bewoners is geïnteresseerd. Onderdeel van het programma Sport, Cultuur en Recreatie van de programmabegroting is het vergroten van de aandacht voor het cultureel erfgoed en de historie van Middelburg. Het ZA speelt hierin een belangrijke rol.

Kerntaken: (1) Beheer en behoud: het op een geordende en toegankelijke manier bewaren en beheren van de collectie en (2) Beschikbaarstelling: het bevorderen van een zo groot mogelijk publieksbereik en een zo groot mogelijk gebruik van de collectie.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie.

Partijen: Rijk (min OCW), gemeenten Middelburg en Veere, Provincie (in de vorm van DVO)

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: De situatie ten aanzien van de uiteenlopende indexering van de rijksbijdragen en de indexering van de huur blijft onveranderd. Gelet op de in verhouding grote huurcomponent vormt dit een risico op uitputting van de reserve (egalisatiefonds). Het Rijk heeft tot nu toe het verschil aangevuld. Het Rijk heeft besloten tot een stelselherziening ten aanzien van de RHC’s. Dit leidt tot een voorgenomen uittreding van Rijk uit de GR per 1 januari 2025, echter is dit in alle waarschijnlijkheid uitgesteld naar 2026. Het Rijk heeft aangegeven dat dit geen financiële gevolgen heeft. Op dit moment zijn (potentiële) partners in gesprek over de ontwikkelingen. De blijvende (financiële) betrokkenheid is vastgelegd in een bestuursconvenant. Om de bestuurlijke basis de versterken, wordt met een aantal Zeeuwse overheden die nu een DVO hebben, de mogelijkheid tot toetreden in de GR onderzocht.

Risico's: Er zijn geen bijzondere risico's te benoemen. Inwerkingtreding van de vernieuwde Archiefwet en huisvestingsstelsel zijn benodigd voor de hierboven genoemde ontwikkelingen. De behandeling daarvan heeft bij het Rijk vertraging opgelopen.

Orionis

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Orionis Walcheren geeft uitvoering aan de Participatiewet (inclusief de Wsw-wetgeving). Daarnaast voert Orionis Walcheren ook bijzondere bijstand, minimabeleid en gemeentelijke schuldhulpverlening uit. Het uitvoering geven aan de Participatiewet betreft meer dan alleen het verstrekken van de bijstandsuitkering. Deelnemen aan de samenleving staat centraal. Zoveel mogelijk door een reguliere baan bij een werkgever. En als dit niet mogelijk is door maatschappelijke participatie.

Orionis Walcheren ondersteunt en start activiteiten op het gebied van scholing en werkervaring die leiden tot herintreding van mensen op de arbeidsmarkt dan wel het aanbieden van passend werk of passende activiteiten in het kader van de Participatiewet.

Uitgangspunt is dat werk boven inkomen gaat. Alle inspanningen zijn gericht op arbeidsinschakeling, waarbij iedereen naar vermogen participeert. Als inwoners niet zelf voldoende inkomsten genereren, wordt dit door Orionis Walcheren aangevuld met een inkomensvoorziening volgens de Participatiewet. Daarnaast voert Orionis Walcheren wettelijk verplichte taken voor de schuldhulpverlening integraal uit.

Aan verbonden partij zijn alle taken en bevoegdheden die bij of krachtens de wet – regelgeving van de WWB en de Wsw en de daarbij behorende/aanverwante algemeen verbindende voorschriften aan de raad, het college of de burgemeester zijn opgedragen inclusief het vaststellen van verordeningen aan de raden en colleges, voor zover bovengenoemde wetgeving toelaat, overgedragen aan Orionis Walcheren. Uitzondering hierop is het gemeentelijk armoedebeleid (inclusief individuele en categoriale bijzondere bijstand). De deelnemende gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het beleid, maar de uitvoering hiervan en kinderopvang is opgedragen aan Orionis Walcheren.

Programma: Sociaal Domein

Partijen: Gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Streven is om per 1 januari 2025 de hernieuwde gemeenschappelijke regeling in werking te laten treden. Daarnaast anticipeert Orionis zoveel mogelijk op maatschappelijke en (landelijke) politieke ontwikkelingen. Een belangrijke ontwikkeling is het toekomstbestendig maken van werkleerbedrijven. Orionis maakt hiervoor samen met de gemeenten een transformatieplan. De werkzaamheden voor de Oekraïners en de gedupeerden van de kinderopvangtoeslag lopen in 2025 door.

De lange termijn doelstellingen voor het Werkleerbedrijf op het gebied van rendementsverbetering en ontwikkeling zijn ongewijzigd en ook op het gebied van de klantenaantallen behoudt de nieuwe werkwijze “Werken naar Vermogen” dezelfde uitgangspunten om de klantenaantallen verder te verkleinen. We verwachten in 2025 de eerste resultaten van de extra investering in re-integratie.

Risico’s: Orionis beschikt niet over toereikende weerstandscapaciteit. Dat impliceert dat de financiële consequenties van bijvoorbeeld een ongunstigere cliëntenontwikkeling op Walcheren dan het landelijk gemiddelde of een tegenvallende productie- en/of detacheringsomzet direct voor rekening komen van de deelnemende gemeenten. Daarnaast moet het genoemde implementatieplan o.a. leiden tot een sterke verbetering van het rendement van het werkleerbedrijf en daarmee ook tot invulling van de door Middelburg en Vlissingen opgelegde taakstellingen. Indien de voorgestelde maatregelen niet het verwachte effect sorteren, zullen de bijdragen van de deelnemers niet naar het gewenste niveau dalen.

Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland (RUD)

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: Primair richt de RUD zich op het verlenen van milieuvergunningen en behandeling van meldingen in het kader van de Omgevingswet, de Wet milieubeheer en het activiteiten-besluit. Tevens worden vergunningen, meldingen en ontheffingen behandeld in het kader van Vuurwerkbesluit, de Wet luchtvaart, de Wet bodembescherming, de Ontgrondingen-wet en de Waterwet. Daarnaast is ook het toezicht op en de handhaving van alle andere binnen de RUD Zeeland ondergebrachte wetgevingen georganiseerd, zoals het toezicht op bodemsaneringen, grondstromen en ontgrondingen alsmede het toezicht op de natuurwetgeving, zwembaden en zwemplaatsen, luchtvaart, vuurwerktaken en op provinciale verordeningen.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Provincie Zeeland; alle 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: Op 1 juli 2017 is het Besluit tot wijziging van het Besluit omgevingsrecht (verbetering Vergunning/Toezicht/Handhaving) in werking getreden. Dit had onder andere tot gevolg dat Gedeputeerde Staten de Brzo-taken (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) per 1 oktober 2019 onder verantwoordelijkheid van de DCMR (Milieudienst Rijnmond) heeft moeten brengen. Dit heeft geleid tot onder andere tot onttrekking van 17 fte aan de RUD Zeeland en het ontstaan van incidentele en structurele frictiekosten: de schaalgrootte-nadelen bedraagt € 595.000. De provincie Zeeland betaalt gedurende 5 jaar een afbouwende vergoeding welke de RUD Zeeland in staat stelt zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Inmiddels is er voor circa 9 fte aan nieuwe en/of extra taken gerealiseerd.

Ook de komende jaren zijn er allerlei zaken die de RUD Zeeland in meer of mindere mate gaan beïnvloeden:

• het contract voor huisvesting en PIOFAC- taken kent een einddatum van 31 december 2023;

• Het AB zal een keuze moeten maken om het beleid (Zeeuwse kwaliteit) en de hiervoor benodigde middelen met elkaar in lijn te brengen. Dit heeft een wezenlijke invloed op de bijdrage van de deelnemers en het weerstandsvermogen van de RUD Zeeland;

• De komst van de Omgevingswet: dit vergt een substantiële inzet van de organisatie en zal de nodige veranderingen voor de organisatie met zich meebrengen;

• Een verkennend onderzoek naar de samenwerking GGD, VRZ en RUD Zeeland; in 2024 is er besloten tot een verkenning naar samenwerking, echter niet voor gezamenlijke huisvesting.

• Een verkennend onderzoek in opdracht van de provincie Zeeland naar de robuustheid van de RUD Zeeland. De verkenning heeft als doel om antwoord te krijgen op de vraag op welke wijze een goede, inhoudelijk robuuste en toekomstbestendige samenwerking bereikt en geborgd kan worden. Vooral voor de uitvoering van de milieutaken. Inmiddels is dit ingehaald door pijler 1 interbestuurlijk programma VTH (IBP VTH) en is er in september 2024 besloten tot uitvoering van het plan van aanpak naar een robuuste omgevingsdienst met een minimum omzet van 16,5 miljoen;

• Rapport commissie Van Aartsen in opdracht van ministerie IenW: kort samengevat stelt het rapport ‘Om de leefomgeving’ dat het de omgevingsdiensten ontbreekt aan kennis en doorzettingsmacht. Het IBP VTH is hier uit voort gekomen en bestaat uit 6 pijlers. In het 2^e en 3^e kwartaal is de verwachting dat de producten die uit het IBP VTH naar voren komt. De acties die hier uit voortvloeien gaat effect hebben op alle VTH partner, ook de gemeenten en de RUD Zeeland.

Risico’s: Er is een onbalans in taken: verschil tussen omvang en kwaliteit taken versus omvang en kwaliteit capaciteit dit in combinatie met een onevenwichtig personeelsbestand en/of krapte op de arbeidsmarkt. Het algemeen bestuur zal hier uiteindelijk een keuze in moeten maken. Daar is een eerste keuze in gemaakt door te besluiten op het plan van aanpak Robuuste omgevingsdienst. Gezien de bijzondere positie van Zeeland als risicogebied (risico vs aantal mensen), zal het de vraag zijn of de gestelde KPI voor omzet voldoende zal zijn.

Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland (OLAZ)

Vestigingsplaats: Kapelle

Doel: OLAZ heeft tot doel de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van de afvalstoffenverwijdering.

Ter uitvoering van het hierboven omschreven doel heeft het openbaar lichaam de volgende taken: (a) de zorg voor de verwijdering van afvalstoffen, (b) het desgevraagd adviseren van de deelnemers over het uitvoeren van relevante bepalingen van de Wet milieubeheer en de daaruit voortvloeiende voorschriften, (c) het vaststellen van de tarieven voor de verwijdering van afvalstoffen, (d) het uitvoeren of doen uitvoeren van andere taken op het gebied van de afvalstoffenverwijdering, zo het algemeen bestuur daartoe besluit, met dien verstande dat aldus aan deelnemers zonder hun instemming geen andere verplichtingen kunnen worden opgelegd dan die voort­ vloeien uit deze regeling, (e) het geven van voorlichting op het gebied van afvalpreventie en -verwijdering en (f) het op verzoek van een of meerdere deelnemers uitvoeren of doen uitvoeren van een andere taak op het gebied van afvalstoffenverwijdering.

Programma: Volksgezondheid en Milieu

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen: In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken moet nog onderzocht worden of het interessant is voor de gemeente Middelburg om dienstverleningsovereenkomsten met de ZRD te sluiten. Het college heeft op basis van de onderzoeken en de interactie hierover tussen gemeente en ZRD besloten om eerst het afvalbeleid in Middelburg volledig uit te rollen en dan pas de afweging tot het sluiten van een DVO te maken.

De VANG- doelstelling van 100 kilo per inwoner is voor vele Zeeuwse gemeenten nog niet bereikt. Een deel van deze opgave ligt bij de inzameling van het grofvuil en verbouwingsrestafval (27 kilo per inwoner). Ook is er de landelijke wens om afval als grondstof te zien en te verwerken in het kader van circulaire economie.

Er is sprake van invoering van toegangscontrole op de milieustraat om bedrijfsafval te weren en inwoners verder te stimuleren tot afvalscheiding. Daarnaast wordt verder gewerkt aan de toekomstbestendigheid van de milieustraten op het gebied van het huidige aantal en de huidige vorm in relatie tot voldoen aan wet- en regelgeving en het beheersbaar houden van de kosten. Ook wordt invulling gegeven aan waar en op welke wijze kringloop en/of demontage kan worden ingebed op de milieustraat, alsook mogelijkheden tot milieueducatie.

Risico's: Geen bijzondere risco's.

Vennootschappen

Hieronder volgen de deelnemingen in vennootschappen waarin de gemeente een bestuurlijk (of stemrecht) en financieel belang heeft. De aan de gemeente gelieerde BV’s/NV’s zijn:

BV Monumentenbeheer Middelburg

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Restauratie, onderhoud en beheer van monumenten of gebouwen die vanwege hun historie of architectuur belangrijk zijn of voor het stadsbeeld karakteristiek zijn. Speciale aandacht gaat uit naar gebouwen die verloren dreigen te gaan. Het werkgebied van de BV is de gemeente Middelburg.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang: Lid van de Raad van Commissarissen

Ontwikkelingen: De huidige omstandigheden op de onroerend goed markt zijn zodanig dat de BV Monumentenbeheer daar momenteel geen actieve rol in kan spelen. De activiteiten in 2025 zullen zich dan vooralsnog beperken tot de beheerstaken van het eigen onroerend goed. Doordat genoemde situatie zich al langere tijd voordoet zal gekeken worden naar de toekomst van de BV met een mogelijke herijking van de doelstellingen om daarmee de BV een waardevolle bijdrage te kunnen laten leveren aan de instandhouding en bescherming van het gebouwde erfgoed in de gemeente Middelburg.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

NV Economische Impuls Zeeland

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Economische Impuls Zeeland stimuleert en faciliteert (kennis)economische ontwikkelingen in de meest brede zin van het woord.

Programma: Economie

Partijen: Gemeente Middelburg, overige Zeeuwse gemeenten, provincie Zeeland en Stichting SER Zeeland

Bestuurlijk belang: Vertegenwoordiging in AVA.

Ontwikkelingen: De werkzaamheden richten zich met name op verkenning naar kansrijke ontwikkelingen, acquisitie activiteiten om bedrijven aan te trekken en zich te vestigen in Zeeland en zullen innovatieve startende en groeiende bedrijven begeleid en gefaciliteerd worden op het gebied van financiering.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

GBE-Aqua B.V

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: De vennootschap heeft ten doel het houden en beheren van aandelen in Evides en het uitoefenen van stemrecht daarop voor eigen rekening en risico, maar ten behoeve van de aandeelhouders van de vennootschap.

Programma: Bestuur en Ondersteuning.

Partijen: Alle 13 Zeeuwse gemeenten, Provincie Zeeland en de gemeenten Goeree-Overflakkee, Woensdrecht en Bergen op Zoom.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,785%).

Ontwikkelingen: Hoofdtaak van de B.V. is het beheer van de aandelen in Evides. De aandeelhouders hebben zich bij oprichting van de BV verplicht om ontvangen dividenduitkeringen vanuit PZEM via kapitaalstorting door te storten aan GBE-Aqua om versnelde aflossing van de lening te kunnen realiseren. In 2024 heeft de laatste kapitaalstorting plaatsgevonden en heeft GBE-Aqua vanuit deze middelen de volledige lening van € 370 miljoen afgelost. Als gevolg hiervan zijn de toekomstige dividenduitkeringen vanuit ZEH weer vrij besteedbaar binnen de gemeentelijke begroting.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed B.V.

Vestigingsplaats: Vlissingen

Doel: Het beheren en (doen) exploiteren van het stadsgewestelijk zwembad. Insteek is dat alle inwoners tegen betaalbare tarieven moeten kunnen deelnemen aan activiteiten in het zwembad. Fitness, verenigingen, schoolzwemmen en instructiezwemmen zijn de belangrijkste vormen van activiteiten die momenteel in het zwembad tot uitvoering worden gebracht. De gemeente ondersteunt op deze wijze het Middelburgs sportbeleid.

Programma: Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen: Gemeente Middelburg en Vlissingen beide voor 50% aandeelhouder, Sportfondsen Middelburg-Vlissingen BV (exploitant).

Bestuurlijk belang: Aandeelhouder, lid van directie

Ontwikkelingen: Met ingang van 1 januari 2024 is een huur- en exploitatieovereenkomst aangegaan met de nieuwe exploitant Sportfondsen Middelburg-Vlissingen BV (Feel Fit Center Middelburg-Vlissingen). In 2025 wordt samen met de exploitant een verduurzaamheidsplan opgesteld.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland B.V.

Vestigingsplaats: Terneuzen

Doel: De Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland (GVZ) voert de regie over de uitvoering van het doelgroepenvervoer dat onder verantwoording van de gemeente valt. Het doelgroepenvervoer bestaat uit: Wmo-vervoer, leerlingen- en jeugdzorgvervoer. De regie van het doelgroepenvervoer omvat het aannemen van ritten, het plannen van ritten, het toezicht op de uitvoering, de facturatie en het afhandelen van klachten.

Programma: Sociaal Domein / Onderwijs

Partijen: De gemeenten in de regio Zeeuws Vlaanderen, Oosterschelderegio, Walcheren en de Provincie Zeeland zijn aandeelhouder

Bestuurlijk belang: Iedere zes weken vindt een bestuurlijk overleg plaats. Hierin zijn de Walcherse gemeenten niet vertegenwoordigd. Er is sprake van een toezichthoudende rol.

Ontwikkelingen: In 2024 is de intentieverklaring door het college akkoord bevonden om de GVZ om te vormen naar de Mobiliteitscentrale Zeeland (MCZ), waarbij de GR Publiek Vervoer Zeeland 100% aandeelhouder is. Het is de bedoeling dat de MCZ de regie over het fijnmazig vervoer (genaamd flex) en doelgroepenvervoer gaat voeren. In 2025 zullen verdere stappen worden ondernomen om toe te gaan werken naar een GR Publiek Vervoer Zeeland en de MCZ.

Het Walcherse doelgroepenvervoer is in 2024 opnieuw aanbesteed. De huidige contracten lopen af op 31 juli 2025, waarna een nieuw contract ingaat op 1 augustus 2025.  Het is een Europese aanbesteding met een looptijd van 6 jaar, met de optie om twee keer met 1 jaar te verlengen. Ook de flex is meegenomen in deze aanbesteding. De GVZ voert regie op de uitvoering van het doelgroepenvervoer.

Risico's: Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij NV

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: ZEH (voormalig PZEM) is een houdstermaatschappij met belangen in een aantal deelnemingen en een aanzienlijke financiële positie. De organisatie van ZEH kenmerkt zich als een compacte beheerorganisatie. De grootste en belangrijkste deelneming is een aandelenbelang van 70% in de Elektriciteits Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ), waarin onder andere de kerncentrale Borssele is ondergebracht. ZEH draagt vanuit goed rentmeesterschap zorg voor de deelnemingen en de financiële positie om de huidige aandeelhouderswaarde te behouden.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Alle Zeeuwse gemeenten, gemeente Bergen op Zoom, Woensdrecht, Goeree-Overflakkee en de Provincies Zeeland, Noord Brabant en Zuid Holland.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,779%).

Ontwikkelingen: Na verkoop van de onderdelen Indaver, Delta Retail, Enduris (netwerkbedrijf), het aandelenbezit Evides en de Wholesaleactiviteiten blijft de gemeente aandeelhouder van de overblijvende activiteiten van voormalig PZEM, nu ZEH (Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij). Naast een paar kleinere deelnemingen betreft dit hoofdzakelijk het belang van 70% in EPZ. Op het gebied van kernenergie hebben de aandeelhouders van PZEM een brief vanuit het Ministerie van Economische Zaken ontvangen om medewerking te verlenen aan het onderzoek voor het realiseren van één of meerdere nieuwe kerncentrales in Nederland. Als gevolg van de herstructurering en verkoop van bedrijfsonderdelen heeft herijking van de aandeelhoudersstrategie ZEH plaatsgevonden.

Risico's: Geen.

Bank Nederlandse Gemeenten

Vestigingsplaats: Den Haag

Doel: BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is deze bank essentieel voor de publieke taak.

Kerntaak van de BNG is om tegen lage tarieven te voorzien in lange kredietverlening aan decentrale overheden en in kredietverlening onder garantie van overheden. BNG vertaalt haar missie in de volgende doelstellingen, (1) het behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en het semi-publieke domein en (2) het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Gemeenten en andere publiekrechtelijke lichamen in Nederland.

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (€ 0.1 miljoen)

Ontwikkelingen: Reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's: Geen.

Stedin Holding NV

Vestigingsplaats: Rotterdam

Doel: Stedin is de onafhankelijke netbeheerder binnen Stedin Groep. Stedin Groep beheert het deel van het elektriciteitsnetwerk en het gasnetwerk in haar verzorgingsgebied in de Randstad en de provincies Utrecht en Zeeland. Ook een deel van Noord-Holland en Friesland behoort tot het werkgebied.

Stedin is verantwoordelijk voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van deze transport- en distributienetten voor elektriciteit, gas en warmte. Het telt ruim 2 miljoen particuliere en zakelijke klanten. DNWG Groep beheert het energienet voor zo'n 200.000 Zeeuwse huishoudens en bedrijven. DNWG Infra legt netwerken aan en onderhoudt deze.

Programma: Bestuur en Ondersteuning

Partijen: Nederlandse Staat, diverse Provincies en diverse gemeenten (w.o. Gemeente Middelburg).

Bestuurlijk belang: De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (€ 0.5 miljoen)

Ontwikkelingen: Reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's: Geen.

Stichtingen

Hieronder de stichting waarmee de gemeente zowel bestuurlijk als financieel verbonden is.

Stichting Roosevelt Academy Fonds

Vestigingsplaats: Middelburg

Doel: Genereren van rendement op belegd vermogen ten behoeve van UCR.

Programma: Onderwijs

Partijen: Gemeente Middelburg / Provincie Zeeland / PZEM

Bestuurlijk belang: Ambtelijke vertegenwoordiging in stichtingsbestuur.

Ontwikkelingen: Beleggen en beheer hoofdsom met als doel het behaalde rendement aan te wenden voor de exploitatie UCR.

Risico's: Geen bijzondere risico's.