Onderwijs

Onderwijs draagt er aan bij dat jongeren zich kunnen ontwikkelen,weerbaar zijn en zelfstandig worden. Wij streven daarom naar een gevarieerd aanbod van onderwijs op verschillende niveaus. Een speerpunt is kansengelijkheid, dit is het belangrijkste onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid en heeft een prominente rol in de lokale educatieve agenda. Een ander speerpunt is het bestrijden van schoolverzuim. Het is belangrijk om schooluitval vroegtijdig aan te pakken. In eerste instantie zetten we maximaal in om de jongeren een startkwalificatie te laten halen. Mocht dit alsnog niet lukken dan zetten we ons netwerk in om jongeren aan werk te helpen of in beeld te brengen bij een andere vorm van dagbesteding. Voorop staat dat de jongeren “participeren”.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039

• Omgevingsvisie Middelburg 2050

• Beleidsnotitie Nationaal Programma Onderwijs 2022-2025

• Onderwijsachterstandenbeleid 2023-2026

• Beleidsnota studentenhuisvesting 2023-2028

• Lokale educatieve agenda

• Manifest Kansengelijkheid

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect

Kinderen en jongeren groeien op tot meedenkende en meehelpende burgers en zijn voorbereid op deelname in een participatiemaatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op de samenredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.

Doelstellingen

1. Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

2. Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

3. Vroegsignaleren van problemen bij kinderen en jeugd

4. Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

5. Zoveel mogelijk jongeren met een startkwalificatie op de arbeidsmarkt brengen. Het voorkomen van het vroegtijdig schoolverlaten staat hierbij voorop.

6. Thuiszitters (Primair, Voortgezet en Speciaal Onderwijs) en voortijdig schoolverlaters (MBO) worden vaker toegeleid naar onderwijs of als onderwijs niet passend is- naar werk of hulpverlening.

7. Verzuimende leerlingen volgen na interventies van het RBL vaker de lessen

8. Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

9. Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

10. Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

Wat gaan we daarvoor doen?

Kansengelijkheid

Het onderwijsachterstandenbeleid is de grootste investering in gelijke ontwikkelkansen. Er is voor de huidige beleidsperiode gekozen om vooral te investeren in de grootste achterstanden, ongelijk verdelen voor gelijke ontwikkelkansen. De scholen met de grootste populatie aan 'doelgroepkinderen' ontvangen de meeste middelen om samen met de kinderopvang waar voorschoolse educatie geboden wordt, in te zetten voor het inlopen van achterstanden.

In 2025 wordt er een vervolg gegeven aan de uitvoering van de Lokale Educatieve Agenda. Er wordt bestuurlijk overlegd met het onderwijs over de onderwerpen passende ondersteuning bij het leren en ontwikkelen en inclusie en gelijke kansen. Ook is er voor de scholen in het primair onderwijs weer een mogelijkheid om aanspraak te maken op het 'Gelijke Kansen' budget om gelijke kansen voor de Middelburgse leerlingen te vergroten.

Voorschoolse educatie

Er wordt geïnvesteerd in voldoende en verspreid aanbod van voorschoolse educatie, door een combinatie aan plekken te subsidiëren voor de peuters met en zonder (taal) achterstand.

De peuterconsulenten die in 2024 gestart zijn, zetten zich ook in 2025 in om goed samen te werken met de betrokken organisaties. Die samenwerking is er op gericht om het non-bereik van doelgroeppeuters terug te brengen, vroeg te signaleren om kansen op inhalen achterstanden te vergroten. Maar ook om ouders te ondersteunen naar passende zorg en ondersteuning om hun kinderen goed op de basisschool te laten starten.

Vroegsignalering en ondersteuningsstructuren onderwijs

In 2023 en 2024 is er geïnvesteerd in het versterken van de ondersteuningstructuren in het onderwijs, destijds grotendeels vanuit de specifieke uitkering om achterstanden opgelopen in coronaperiode in te halen. De inzet is een versterking van begeleiding en interventies op de scholen, door schoolmaatschappelijk werk, jongerenwerk en samenwerking van de partijen rondom de leerlingen. Door de inzet ook in 2025 voort te zetten kunnen problemen vroeg gesignaleerd worden en wordt er laagdrempelig, toegankelijk, dichtbij en vooral preventief hulp ingezet. Ook beoogd het een verbetering in de aansluiting van onderwijs en zorg, de inzet van de intermediairs onderwijs en jeugd draagt daar ook aan bij.

Meer kinderen volgen onderwijs

De belangrijkste en overkoepelende doelstelling van het Regionaal Bureau Leerlingzaken (RBL) is het volgen van onderwijs door kinderen in onze gemeente. We werken hiertoe nauw samen met scholen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, de collega's van de toegangen, de jeugdgezondheidszorg, buurtteams, sociale wijkteams en andere organisaties. Voor het behalen van deze doelstelling is namelijk een groot aantal partijen betrokkenen en verantwoordelijk. Onze consulenten brengen sterke gespreksvaardigheden en een brede kennis van de regionale sociale kaart mee. Door de inzet van het regionale VSV-programma en gemeentelijke VSV projecten, werken we met gerichte maatregelen en trajecten aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten.

De invoering van de wet van “school naar duurzaam werk” en de ophoging van de leeftijd van het Doorstroompunt (begeleiding jongeren van 18 tot 23 jaar) naar 27 jaar is uitgesteld. De Zeeuwse projectgroep heeft echter afgesproken om de in 2024 gestarte voorbereiding hiervoor wel zoveel mogelijk door te laten lopen. De huidige VSV plannen lopen vooralsnog door en er wordt ingezet om in 2025 nieuwe plannen op te stellen voor het beperken van het vroegtijdig schoolverlaten in de aankomende jaren. Deze plannen moeten tot stand komen door een samenwerking van de arbeidsmarktregio, het onderwijs en de gemeenten (lees het RBL).

Thuiszitters

Dit is een verdieping van het eerdere doel, toegespitst op de directe rol en invloed van het RBL in het oplossen van thuiszitters vsv-casuïstiek. Het RBL is intern georganiseerd in een team dat het PO, VO en (V)SO) bedient (primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs) en een team dat het MBO bedient. In het PO, VO, (V)SO team is er een RBL consulent “thuiszitters”. In het “MBO” team hebben we ook een RBL consulent “kwetsbare jongeren”. M.b.t. deze doelgroep is een methodiek ontwikkeld waarbij sprake is van een sluitende aanpak (Onderwijs/ Werk en Inkomen/RBL).

Er draait nu pilot (voor het tweede jaar) waaruit geëvalueerd is dat voortzetting van deze aandacht dringend nodig is. Als gevolg van de toename van de problematiek onder de jongeren, de lange wachtlijsten in de zorg en de personeel krapte, neemt het aantal thuiszitters alleen maar toe. Ten opzichte van 2023 is er in 2024 sprake van een verdubbeling (van 35 naar 76). Door deze aantallen is er wel geconstateerd dat er blijvende aandacht nodig is. Per 01-01-2025 is de functie van rbl consulent/thuiszittersconsulent derhalve ook opgenomen in de kadernota.

Verzuimende leerlingen

Het RBL heeft de wettelijke taak om ongeoorloofd verzuim van leerplichtige kinderen en minderjarige jongeren tegen te gaan. Ook verzuim van meerderjarigen pakken wij –volgens bovenregionale afspraken– op. Wij hebben met name invloed ná het eerste verzuim, immers dan kunnen wij met kind/ouder(s) in gesprek. Ons doel daarmee is dat kinderen na dit gesprek stoppen met verzuimen. In het gesprek doet de consulent onderzoek naar de oorzaak van het verzuim. Samen met kind, ouder(s) en(in afstemming met) school wordt gezocht naar het wegnemen van die oorzaak en worden afspraken gemaakt om het verzuim te stoppen. Handhaving kan bij minderjarigen aan de orde zijn, wanneer het verzuim terugkerend en verwijtbaar is. Vaker wordt een kind doorgeleid naar vrijwillige hulpverlening. Het RBL volgt hierin de landelijke richtlijn (Methodische Aanpak Schoolverzuim). De samenwerking met, en het tijdig en kwalitatief goed melden van, scholen is essentieel in de aanpak van verzuim. Het RBL investeert daartoe in de relatie met scholen, bijvoorbeeld door jaarlijkse schoolbezoeken, startgesprekken, werken op locatie en het geven van voorlichting.

Milieueducatie

Terra Maris voert NME uit in opdracht van de 3 Walcherse gemeenten. Vanaf april 2025 wordt de wisselexpositie Poepgoed in Terra Maris getoond. Een aansprekend startpunt voor verschillende, leuke en verrassende biodiversiteit-verhalen. Naast de gebruikelijk speurtocht, wordt voor scholen een extra educatief programma ontwikkeld.

Ook in 2025 wordt samen met de andere Zeeuwse NME-centra een aantal leskisten geüpdatet. De onderwerpen zijn verdeeld binnen Zeeland en Terra Maris zal biodiversiteit & natuur nader uitwerken. Dit onderwerp is een mooie basis om positief gedrag op latere leeftijd te ontwikkelen. Het doel is “Groenverwondering bij elk kind”. Dat leidt namelijk tot verantwoordelijkheidsgevoel. Wat weer leidt tot bewust omgaan met grondstoffen, energie, bodem, groen, natuur, zee, etc… Het project de Duurzame school voor de Toekomst (werktitel) is een samenwerking van NME Zeeland (5 Zeeuwse NME centra)  met IVN. Hiervoor wordt ook lesmateriaal ontwikkeld.

Onderwijshuisvesting

De komende jaren investeren we, zoals in het Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039 (SHP) staat beschreven, in de onderwijsvoorzieningen in het primair-, speciaal- én voortgezet onderwijs. In 2025 worden de volgende activiteiten met betrekking tot onderwijsvoorzieningen verwacht:

• Verder onderzoek uitvoeren naar de mogelijkheden voor het vervangen van de tijdelijke onderwijshuisvestingsvoorziening voor een permanente onderwijshuisvestingsvoorziening t.b.v. kindcentrum Aventurijn. Ook zal onderzoek plaatsvinden naar de huisvestingssituatie bij de Franciscusschool.

• Uitwerken van de plannen ter vervanging schoolgebouwen t.b.v. OBS Element en CBS Wilgenhof in een brede scholencomplex 'Hart van Dauwendaele'.

• Uitwerken van de plannen voor de vervanging van het oude bouwdeel 1962 van locatie CSW van der Perre en nieuwbouw CSW Toorop in 2026.

Vervolgonderwijs

De onderwijsinstellingen, UCR, HZ en Scalda zijn belangrijk voor de kennisinfrastructuur, de economie en de leefbaarheid van de stad. Voor het hoger onderwijs is het op dit moment niet duidelijk wat het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer gaan doen met betrekking tot het aantal internationale studenten en bezuinigingen op het hoger onderwijs. Deze zaken zijn van groot belang voor de toekomst van de UCR en HZ. De eerder beoogde realisatie van nieuwe studentenwoningen op het voormalige PZEM-terrein is sterk naar beneden bijgesteld. Op dit moment wordt dan ook naar een andere lokatie gezocht om nieuwe studentenwoningen te realiseren zoals in de beleidsnota studentenhuisvesting is aangegeven.

Eind 2024 wordt gestart met het formuleren van een vervolgonderwijsvisie waarin wordt ingegaan op de vraag hoe we Middelburg als onderwijsstad verder willen ontwikkelen. Van belang voor de doorontwikkeling van Middelburg als campus voor het hoger onderwijs is ook de samenwerking met Vlissingen waar de niet technische opleidingen van de HZ en het Delta Climate Center is gevestigd.

Invulling van financiële ruimte kadernota 2025-2028

1. ¹ Voor een toelichting op de mutaties 2024 - 2027 zie begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027.

1. Tijdelijke voorziening Aventurijn

De Aventurijn heeft een grote aantrekkingskracht en groeit. Het hoofdgebouw en de dislocatie aan de Griffioenstraat 34 met daarbij de eerder geplaatste tijdelijke voorziening zitten vol. Na de zomervakantie start er een extra lesgroep en in de dislocatie zit een lesgroep in de centrale hal. Deze groepen verdienen eigen lokalen. Voor een permanente oplossing is er een concept herstructureringsplan “Hart van Griffioen”. In een eerder aangeboden raadsvoorstel is aangegeven dat kosten voor deze tijdelijke uitbreiding in de kadernota worden verwerkt.

2. Renovatie dislocatie Algemene Basisschool Middelburg (Molenwater 4a)

In 2028 is renovatie van de dislocatie Algemene Basisschool Middelburg aan het Molenwater 4a voorzien.

3. Herijking Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs (SHP)

Bij de vaststelling van het SHP is afgesproken het SHP 2020-2039 na 5 jaar te herijken. Binnen de herijking krijgt verduurzaming van schoolgebouwen ook een plek. De intentie is om de herijking samen met de gemeente Vlissingen op te pakken.

4. Vervanging van de dakbedekking gymzaal (de Stroming)

Vervanging van de dakbedekking appartementengebouw Keetenstraat/Oosterscheldestraat/Mosselkreekstraat in de Stroming waar de gemeentelijke gymzaal een onderdeel van is.

5. Nieuwbouw CSW loc. Toorop en vern-/nieuwbouw locatie Van de Perre

Momenteel wordt er studie naar gedaan om de Toorop locatie te verlaten en nieuw te bouwen op de locatie Van de Perre en tevens het oude bouwdeel op de locatie v.d. Perre te ver-/nieuwbouwen. De mogelijkheid voor doordecentralisatie wordt tevens onderzocht. De wens is om deze locaties tegelijkertijd aan te pakken en de locatie Toorop aan te bieden voor ontwikkeling. De realisatie kan in 2026 worden ingezet.

6. Strategische ondersteuning op onderwijshuisvesting

De komende jaren spelen er veel vraagstukken die het onderwijs, en dan met name onderwijshuisvesting, raken. We volgen het strategisch huisvestingsplan, maar er doen zich ook nieuwe inzichten en ontwikkelingen voor. Om integraal en adequaat te kunnen overleggen hierover is er dringende behoefte aan deze ondersteuning. De huidige formatie 0,5 fte adviseur II onderwijshuisvesting is momenteel niet toereikend om hier invulling aan te geven. Het voorstel is om extra capaciteit vrij te maken, daarna te evalueren en te bezien of het nodig is dit structureel te borgen in de organisatie.

7. Verlenging ondersteuningsstructuur in het onderwijs (NPO)

Door middel van de NPO middelen is er geïnvesteerd in extra ondersteuning in het onderwijs. Het plan is om dit voort te zetten in 2025 om continuïteit te borgen en in 2024 met een breder plan (jeugdbeleid) te komen voor het vervolg. Het doel is (extra) inzet voor capaciteit dmv subsidies bij de partners (intensivering schoolmaatschappelijk werk, jongerenwerk, preventie GGZ/verslavingszorg, groepsinterventies en versterken samenwerking) en het vervolgen van de functie intermediair bij Toegang in Middelburg. Voor het vervolg na 2025 zal in 2024 een voorstel gedaan worden.

N.B. Alle gemeenten in Nederland kregen in de schooljaren 2021-2022 en 2022-2023 geld voor het inhalen van corona gerelateerde onderwijsvertragingen bij kinderen en jongeren. Deze regeling is gestopt.

8. Formatie peuterconsulent

Er is formatie nodig voor het uitvoeren van de beleidsdoelstellingen vanuit OAB. Denk dan aan peuters met geïndiceerde taalachterstand, doorgaande ontwikkelingslijn kinderen, gezamenlijke zorgstructuur kinderopvang en aansluiting onderwijs op gemeentelijke zorgstructuur.

9. Formatie RBL Walcheren (thuiszitters)

Voor 2025 is extra capaciteit nodig voor aandacht voor de groep thuiszitters. Deze inzet wordt samen met gemeente Vlissingen en Veere binnen RBL opgepakt. Continuering voor de jaren 2026 en verder is nog onderwerp van gesprek. Hier zal in de kadernota 2026 – 2029 op geanticipeerd worden.

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?