Sport, cultuur en recreatie

Middelburg is een vitale en groene stad waarin het prettig wonen, werken, participeren en recreëren is. Een aantrekkelijke en bruisende stad die een aantrekkingskracht heeft die tot ver buiten de regio reikt en waarin sport, bewegen, kunst en cultuur erg waardevol zijn.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 - 2026

• Nota archeologische monumentenzorg Walcheren 2016 - 2022

• Groen Beleidsplan 2016 - 2026

• Plan van aanpak Brede SPUK 2023

• DNA Middelburg

Wat willen we bereiken?

Maatschappelijk effect

Sport, kunst en cultuur dienen voor iedere Middelburger bereikbaar en toegankelijk te zijn, ongeacht factoren als afkomst, sekse, gezondheid, financiële positie of opleidingsniveau. Daarnaast moet Middelburg ook een gastvrije en bruisende stad zijn, waar het aangenaam is om te verblijven en te wonen en waar ruimte is voor festivals en evenementen.

Middelburg is daarnaast een stad die een aantrekkingskracht heeft die tot ver buiten de regio reikt en kunst en cultuur zijn daarin erg waardevol. Ze helpen Middelburg een aantrekkelijke gemeente te zijn, kunnen helpen bij het vinden van antwoorden op maatschappelijke vragen en dragen vaak ook bij aan sociale doelen. Middelburg is het kloppend culturele hart van Zeeland en dat willen we verder hoorbaar, zichtbaar en voelbaar maken.

Doelstellingen

1. Versterken van de lokale culturele sector;

2. Bevorderen van de deelname aan en de kwaliteit van het sportieve en culturele aanbod in Middelburg;

3. Faciliteren van een onderscheidend evenementenaanbod, het hele jaar rond;

4. Investeren in vergroening en een ecologisch verantwoord groenbeheer in Middelburg;

Wat gaan we daarvoor doen?

Doelstelling 1. Versterken van de lokale culturele sector

Vernieuwing

Het genereren van vernieuwing en samenwerking vraagt, zeker in een aanloopperiode, extra capaciteit en middelen. Met het implementeren van onze eigen cultuurvisie ontstaat ruimte om te investeren in nieuwe, vernieuwende activiteiten, onder meer via de projectsubsidie ‘vernieuwende kunst’ en de op te stellen makersregeling. We blijven in 2025 daarnaast zorgen voor een stabiele basis. Zo ontvangt Middelburg sinds 2009 een decentralisatieuitkering Beeldende Kunst en Vormgeving, onder voorwaarde dat Middelburg ook minimaal € 150.000 uit eigen middelen bijdraagt aan hedendaagse beeldende kunst. Daarmee is dekking voor onze uitgaven op het gebied van eigentijdse beeldende kunst zoals bij SBKM/de Vleeshal, dat tussen 2025 en 2028 onderdeel is van de landelijke Basisinfrastructuur. De ZB voert de taken uit de Wet Stelsel Openbare Bibliotheken uit bij het vervullen van de maatschappelijke functie.

Haalbaarheidsonderzoek

We gaan onderzoeken of, en zo ja op welke wijze, het initiatief voor een museum over de Middelburgse geschiedenis levensvatbaar is.

Kunst in de openbare ruimte

Kunst kan verbindend werken in de openbare ruimte. Een toevallige ontmoeting met een kunstwerk kan iedereen overkomen. In 2025 vervolgen we de uitvoering van het aanbestedingsproces voor herstel van achterstallig onderhoud en structureel onderhoud van kunst in de openbare ruimte.

Samenwerking

Het Rijk heeft de provincie en Z4-gemeenten aangewezen als één van de stedelijke cultuurregio’s in Nederland. Twee Middelburgse instellingen (Zeeuws Museum en SBKM/Vleeshal) ontvangen bovendien t/m 2028 net als in de periode 2021-2024 extra landelijke financiering vanuit de landelijke Basisinfrastructuur (BIS). Daarnaast willen we waar mogelijk meer gaan samenwerken met de provincie en andere Zeeuwse gemeenten, bijvoorbeeld bij een eventuele kandidaatstelling voor Europese Culturele Hoofdstad vanuit samenwerking met de stad Gent, de Zeeuwse uitvoering van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2025-2028 en een Uitmarkt als opening van het culturele seizoen, die bij toerbeurt in een Z4-gemeente zal worden georganiseerd.

Cultureel erfgoed

Ons Cultureel erfgoed is er in vele vormen. Zo wordt het gebouwd erfgoed vertegenwoordigd door de vele monumenten die de gemeente rijk is. De historische scheepswerf in Arnemuiden biedt een haven voor ons varend erfgoed en de Magirus 1931 brandweerwagen, die tijdens de oorlogsjaren in Middelburg een belangrijke rol heeft vervuld, is een mooi voorbeeld van mobiel erfgoed. Ons roerend erfgoed bevindt zich vooral in het Zeeuws Museum en het Zeeuws Archief met topstukken als een zilveren eredegen uit 1659 en de beroemde wandtapijten uit diezelfde eeuw. Niet alleen tastbare zaken horen tot ons erfgoed, ook rituele en gebruiken zoals het ringrijden en het molenaarsambacht. Cultureel erfgoed ligt aan de basis van onze identiteit en om het door te geven aan toekomstige generaties moeten we het beschermen maar ook benutten en zorgen dat het beleefd kan worden.

In de vastgestelde omgevingsvisie van de gemeente Middelburg is het belang van ons Cultureel Erfgoed onderschreven. We gaan hiermee aan de slag door Erfgoedbeleid op te stellen waarin het beschermen, benutten en beleven van ons erfgoed centraal zal staan. De nieuw opgestelde kerkenvisie zal hierin eveneens een plaats krijgen. De uitbreiding van de formatie met een adviseur erfgoed is voor dit jaar al een goede aanzet.

Aan de zorg voor het gebouwd cultureel erfgoed zijn ook een aantal wettelijke taken verbonden. De mate waarin we in staat zijn deze goed uit te voeren blijft onverminderd zorgelijk. Dit jaar zal onderzocht worden of samenwerking met andere Zeeuwse gemeenten hierin verbetering kan brengen.

Archeologie

Conform de Omgevingswet hebben we de plicht om archeologie een goede plek in de ruimtelijk ontwikkeling te geven. Hiervoor zullen we een goed archeologiebeleid moeten verankeren in onze bestemmingsplannen die op hun beurt ook weer goed uitgevoerd moeten worden. In een samenwerkingsverband met de gemeenten Veere en Vlissingen houdt de gemeente Middelburg hiervoor de Walcherse Archeologische Dienst (WAD) in stand. De WAD heeft in 2024 het archeologiebeleid geactualiseerd inclusief de Archeologische waarden- en verwachtingskaart en de Archeologische beleidsadvieskaart Walcheren. Daarnaast is de WAD ook nauw betrokken bij het opstellen van de paragraaf archeologie in het omgevingsplan.

De WAD heeft voor 2025 versterking gekregen in de persoon van een tweede veldarcheoloog. Hierdoor zal de WAD nog meer onderzoeken zelf uitvoeren en daarmee de gemeenten de hoge kosten besparen voor de inhuur van externe onderzoeksbureaus. Met regelmaat zal de WAD ook het grote publiek op de hoogte houden van archeologische bevindingen door middel van presentaties, lezingen, lessen op scholen en artikels.

Doelstelling 2. Bevorderen van de deelname aan en de kwaliteit van het sportieve en culturele aanbod in Middelburg

Deelnemen aan cultuur, muziek, sporten en bewegen moet voor iedereen mogelijk zijn en moet daarnaast ook een plezierige en zinvolle vrijetijdsbesteding zijn. Middelburg bevordert daarom de deelname aan én de kwaliteit van het culturele en sportieve aanbod. Dit doen wij met een voorwaardenscheppend, activerend en ondersteunend beleid waarbij we cultuur, muziek, sporten en bewegen inzetten als middel om maatschappelijke doelen te realiseren. Denk aan het bevorderen van sociale samenhang in de wijken, gezondheid, integratie, schoolprestaties en het voorkomen van schooluitval.

Brede SPUK/ GALA

Het ministerie van VWS heeft samen met de VNG en VSG een manier gevonden om alle beschikbare middelen rondom preventie, sport en bewegen te bundelen en onder te brengen in 1 specifieke uitkering (SPUK). De intentie van deze brede SPUK is het bundelen van de middelen rondom programma's en interventies met overlappende doelstellingen, zonder afbreuk te doen aan bestedings- en verantwoordingseisen. Deze regeling richt zich op thema's en programma's die voor alle gemeenten ter beschikking komen zoals de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen, Lokaal Sportakkoord, terugdringen gezondheidsachterstanden, kansrijke start, aanpak overgewicht, aanpak valpreventie, preventie, mentale gezondheid, leefomgeving, alcoholpreventie, versterken sociale basis, mantelzorg, een tegen eenzaamheid en welzijn op recept. Voor Middelburg hebben we al deze thema's uitgewerkt in een Plan van aanpak Brede SPUK/GALA. In het programma Volksgezondheid en Milieu wordt ook op verschillende thema's uit het plan ingegaan.

Lokaal Sportakkoord Middelburg

In totaal zijn er twee thema's in het plan van aanpak sportgerelateerd, de eerste is het Lokaal Sportakkoord. Voor 2025 hebben we als gemeente opnieuw een uitvoeringsbudget beschikbaar van € 35.000,- om nieuwe gezonde en sportieve initiatieven in Middelburg financieel te ondersteunen. Hiermee zullen we opnieuw in samenwerking met een kerngroep lokale initiatieven ondersteunen die een bijdrage leveren aan onze ambities in het Lokaal Sportakkoord. De uitvraag zal hiervoor opnieuw gebeuren via het platform middelburgontmoet.nl.

Brede Impuls Combinatiefuncties

Het tweede sportieve thema dat is opgenomen in ons plan van aanpak is de Brede Impuls Combinatiefuncties waar Combinatiefunctionarissen en Buurtsportcoaches onderdeel van uitmaken. Deze impuls maakt het voor ons mogelijk om ook in 2025 weer maximaal 11,4 fte in te zetten in de uitvoering, begeleiding en coördinatie van ons beleid en thema's zoals deze in het plan van aanpak zijn omschreven. Deze fte's bieden de vereiste handen om onze doelen op het gebied van sport, gezondheid, preventie, bewegen, cultuur en welzijn te realiseren. Deze fte's zijn werkzaam bij de gemeente Middelburg (2,0 fte), Vizita (7,5 fte) en Cultuurpunt Walcheren (1,3 fte). Dit jaar zullen in overleg met de gemeente Vlissingen en de nieuwe exploitant van het stadsgewestelijke zwembad Feel Fit Center Middelburg - Vlissingen de laatste 0,6 fte worden ondergebracht bij het zwembad om zo verschillende initiatieven te organiseren om ook de zwemvaardigheid van alle Middelburgers te blijven stimuleren.

Jeugdfonds Sport en Cultuur

Dit jaar nemen we als gemeente ook weer deel aan het Jeugdfonds Sport en Cultuur. Hiermee kunnen kinderen en jongeren uit gezinnen met weinig geld (tot en met 130% van het minimum inkomen) toch aan sport, dans, muziek, beeldende kunst, theater of iets anders creatiefs deelnemen. Voor deze kinderen betalen we de contributie / het lesgeld en in bepaalde gevallen ook de benodigde attributen. Mede door het wegnemen van de eigen bijdrage voor gezinnen wiens kinderen via het fonds mogen gaan zwemmen is de verwachting dat het aantal kinderen dat gebruik zal maken van het fonds dit jaar hoger wordt dan het de afgelopen jaren is geweest. De ambitie is om dit jaar 425 kinderen te helpen aan een structureel sportief aanbod en 58 kinderen aan een cultureel aanbod.

Volwassenfonds Sport en Cultuur

Sinds vorig jaar nemen we als gemeente ook deel aan het volwassenfonds Sport & Cultuur. In aanvulling op het jeugdfonds Sport & Cultuur, wat uitsluitend bedoeld is voor kinderen tot en met 18 jaar, is het Volwassenfonds Sport & Cultuur voor Middelburgse inwoners vanaf 19 jaar. Het Volwassenenfonds Sport & Cultuur zorgt ervoor dat ook volwassenen met weinig geld (tot en met 130% van het sociaal minimum inkomen) lid kunnen worden van een sportvereniging of culturele instelling. Op deze manier maken we sport en culturele activiteiten als schilderen, theater, muziekles of beeldende kunst voor iedereen toegankelijk. Via het Volwassenenfonds vergoeden we een sportactiviteit ter waarde van een maximaal budget van € 300 per jaar of een cultuuractiviteit ter waarde van een maximaal budget van € 450 per jaar. Ook hier vindt de vergoeding van de contributie rechtstreeks plaats van het fonds aan de sport- of cultuuraanbieder. De ambitie is om dit jaar 252 volwassenen te helpen aan een structureel sportief of cultureel aanbod.

Sportaccommodaties

Naast regulier en groot onderhoud op alle sportparken staan er voor 2025 een aantal investeringen gepland. Na een geslaagde pilot bij Voetbalvereniging Arnemuiden met een robotmaaier, beginnen we in 2025 met de uitrol van robotmaaiers op andere sportparken. Voor het sportpark van Voetbalvereniging Nieuwland wordt een onderzoek uitgevoerd naar de toekomstbestendigheid van de vereniging op de huidige locatie en bij Korfbalvereniging TOP in Arnemuiden zal het complex worden uitgebreid met 2 extra kleedaccommodaties met douchevoorziening. De renovatie van de vier tennisbanen bij tennisvereniging in Dauwendaele vraagt om aandacht.

Doelstelling 3. Faciliteren van een onderscheidend evenementenaanbod, het hele jaar rond

Actualisatie evenementenbeleid Middelburg

In 2024 zijn de eerste voorbereidingen getroffen voor het actualiseren van het evenementenbeleid in Middelburg. Voor 2025 staat de vaststelling hiervan door de gemeenteraad gepland. Met het geactualiseerde evenementenbeleid willen we inzetten op een onderscheidend evenementenaanbod, een jaar rond. Tegelijkertijd beogen we ook bij te dragen aan andere beleidsdoelstellingen zoals o.a. het versterken van de lokale culturele sector, het bevorderen van de deelname en de kwaliteit van het sportieve en culturele aanbod, het versterken van Middelburg als een aantrekkelijke woon-, werk-, en verblijfsgemeente, meer sfeer in de binnenstad en seizoensverlening.

Coördinatie van evenementen

We hebben dit jaar ook de ambitie om een sterkere link te leggen tussen het Middelburgs profiel en het evenementenaanbod. We zetten daarom in op evenementen binnen de thema’s cultuur(historie), eten & drinken, en sport. Als mensenrechtenstad blijven we activiteiten rondom de Four Freedoms Award, 80 jaar bevrijding en realisatie van een Internationaal Kennisinstituut Slavernijverleden ondersteunen en organiseren. We blijven er zorg voor dragen dat er voor alle inwoners van de gemeente Middelburg aanbod is én dat evenementen toegankelijk zijn of worden voor al onze inwoners. Bovendien waarborgen we een passende en kwalitatief goede dienstverlening vanuit de gemeente. In aanvulling op de inzet van traditionele instrumenten, zoals subsidies en facilitaire ondersteuning, wordt in 2025 op basis van de actualisatie van het evenementenbeleid bezien of een evenementencoördinator aangesteld kan worden, om zo één aanspreekpunt voor inwoners en organisatoren beschikbaar te stellen.

Doelstelling 4. Investeren in vergroening en een ecologisch verantwoord groenbeheer in Middelburg

De gemeente Middelburg wil een ecologische en klimaat adaptieve openbare ruimte. Dit is terug te zien in de woonomgeving doordat steeds meer steen wordt vervangen door groen. Bij de inrichting wordt afwisseling tussen gras, kruidenrijk grasland en bosplantsoen gestimuleerd. De variatie zorgt voor een verhoogde biodiversiteit en een hogere vegetatie houdt meer water vast. Daarbij zorgt verdamping via planten voor verkoeling op warme dagen. We voeren in 2025 de volgende zaken uit:

• Het aanleggen van Kwetterbosjes;

• De ontwikkeling van kruidenrijk grasland en bermen;

• Het toevoegen van takkenrails en dood hout in de plantsoenen;

• Het implementeren van het gefaseerd uitvoeren van beheersmaatregelen;

• De focus verleggen van cultuurgewassen naar inheemse soorten;

• Het actualiseren en implementeren van maatregelpakketten voor groenbeheer.

Invulling van financiële ruimte kadernota 2025-2028

1. ¹ Voor een toelichting op de mutaties 2024 - 2027 zie begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027.

1. SPUK Stimulering Sport 2024–2025      

De SPUK Stimulering Sport 2024–2025 beoogt net als haar voorganger gemeenten te compenseren voor het nadeel dat is ontstaan door de verruiming van de btw-sportvrijstelling (vervallen van de btw-aftrek) en tegelijkertijd de ontwikkeling en instandhouding van sportaccommodaties te stimuleren. Het Rijk zal onderzoeken hoe deze compensatie in de periode vanaf 2026 vorm gegeven kan worden, en heeft aangegeven dat de gereserveerde financiële middelen behouden blijven. De regeling Specifieke uitkering stimulering sport 2019 – 2024 (voorgaande regeling), heeft de afgelopen 5 jaar een gemiddelde jaarlijkse bijdrage (compensatie vervallen BTW-aftrek) van € 350.000 opgeleverd. op basis hiervan kan de raming hierop worden aangepast.

2. Financiële ondersteuning van TV Dauwendaele, renovatie 4 tennisbanen

Tennisvereniging Dauwendaele heeft 4 tennisbanen waarvan de toplaag in 2025 gerenoveerd moet worden. Als dit niet gebeurt worden de banen afgekeurd en kan daar niet meer getennist worden. Sportverenigingen die gebruik maken van een gemeentelijke accommodatie betalen hiervoor een gereduceerd tarief. Verenigingen met een eigen accommodatie, zoals TV Dauwendaele, hebben dit voordeel niet. Om hen toch in staat te stellen een kwalitatief goede accommodatie en een volwaardig sportaanbod te realiseren, is het noodzakelijk om hen bij grote investeringen eenmalig financieel te ondersteunen. Dit hebben we in het verleden ook gedaan bij tennisvereniging MLTC in Middelburg.

Bij de kadernota 2023 - 2026 is besloten deze aanmelding aan te houden. De gemeente Middelburg heeft Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) opdracht gegeven onderzoek te doen naar de financiële draagkracht van TV Dauwendaele. Tevens is gevraagd om vanuit haar ervaringen uit het werkveld advies te geven, opmerkingen te plaatsen en aanbevelingen te doen met betrekking tot de noodzakelijke renovatie van de tennisbanen. Het onderzoeksrapport is uitgebracht. Conclusie van SWS is dat de businesscase zoals deze door TV Dauwendaele is opgesteld voor de renovatie van de tennisbanen voldoende haalbaar is waarbij de continuïteit van de tennisclub voldoende lijkt gewaarborgd. Tevens zijn in het rapport ook externe subsidies (€ 16.700) en eigen liquide middelen van de vereniging (€ 14.940) opgenomen waardoor een aanzienlijk deel van de totale kosten (€ 101.640) worden gedekt. Hetgeen dat resteert bedraagt het verzoek voor de kadernota (€ 60.000).

3. Kunstgrasveld vv Nieuwland

Vervanging van het hoofdveld natuurgras door kunstgras. Goede sportaccommodaties dragen bij aan het aantrekkelijk maken en houden van sporten. De rol van de gemeente hierin is van faciliterende en ondersteunende aard. Het realiseren, beheren en onderhouden van de sportcomplexen dragen bij aan kwalitatief goede en veilige sportaccommodaties. Door deze aanpassing wordt het aantal beschikbare speeluren verhoogd binnen de grenzen van het huidige sportpark. Kunstgras biedt hiervoor een uitkomst omdat dit in tegenstelling tot natuurgras niet hoeft te herstellen na gebruik en nagenoeg niet wordt beïnvloed door het weer. In 2025 wordt een doorkijk gemaakt voor het sportcomplex van voetbalvereniging Nieuwland. Hierin wordt onder andere gekeken of naar de verwachte ontwikkelingen op het gebied van leden in de toekomst past op de huidige locatie. Als hieruit blijkt dat de huidige locatie toekomst bestendig is wordt in 2026 het bestaande natuurgrasveld (hoofdveld) omgevormd tot kunstgrasveld.

4. Bijdrage Internationale jongerenconferentie / Bijdrage 80 jaar bevrijding

We geven een financiële bijdrage voor een internationale jongerenconferentie op 2 en 3 mei 2025. Deze vindt plaats in het kader 80 jaar Vrijheid Zeeland. Tijdens de Vrijheidsconferentie zullen 200 Nederlandse en buitenlandse jongeren met verschillende achtergronden en van diverse culturen elkaar ontmoeten, ideeën uitwisselen en zich inzetten voor een betere wereld en een vreedzame toekomst.

Deze werkconferentie, waarvoor ook diverse regeringsleiders worden uitgenodigd, moet uitmonden in het ‘Verdrag van Middelburg’ met daarin voorstellen voor de invullingen van de Four Freedoms en een oproep/statement aan alle regeringsleiders en de internationale gemeenschap om alles in het werk te stellen om vrijheid in de toekomst te waarborgen. 2025 herdenken en vieren we 80 jaar vrijheid. We vinden het belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan de herdenking en viering van 80 jaar bevrijding. Om alle activiteiten in het lustrumjaar richting te geven willen wij hiervoor middelen reserveren.

5. Jaarlijkse subsidie kunst en cultuur

De aanvragen voor jaarlijkse subsidie kunst en cultuur 2024 zijn beoordeeld aan de hand van beoordelingscriteria zoals opgenomen in de ‘Nadere regels subsidie kunst en cultuur gemeente Middelburg 2023-2026’. Toetsing van de aanvragen op basis van deze criteria leverde een overvraging op van het budget voor jaarlijkse subsidie van € 82.000. In 2024 is deze overvraging aangevuld uit het resterende budget coronamiddelen cultuur. Die middelen waren eenmalig verkregen.

In 2024 is een onafhankelijke externe adviescommissie kunst en cultuur gevormd worden. De commissie zal over de aanvragen voor jaarlijkse subsidie adviezen aan het college uitbrengen bij het beoordelingscriterium ‘artistiek-inhoudelijke kwaliteit’ (wegingsfactor 45%). We willen de adviescommissie in deze opstartfase in staat stellen hun adviezen op inhoudelijke basis uit te brengen en niet laten starten met een bezuinigingsopdracht. Daarvoor verhogen we in 2025 het beschikbare bedrag voor jaarlijkse subsidies voor één jaar met een bedrag van € 84.665. Na voltooiing van het proces jaarlijkse subsidiëring 2025 zal meer duidelijkheid zijn over inhoudelijk passende budgetten vanaf 2026 en wordt een voorstel voor vervolg gedaan. Ook in het geval van beëindiging van een subsidierelatie zal een passende periode van afbouw benodigd zijn.

6. Projectsubsidie Makersregeling

Met een makersregeling ondersteunt de gemeente professionele Middelburgse kunstenaars en makers die op zzp-basis werken. De regeling draagt bij aan een goed productieklimaat en aan de artistieke ontwikkeling van kunstenaars. Zo kunnen zij ervoor zorgen dat cultuur in de gemeente alle inwoners bereikt. Met projectsubsidies zoals een makersregeling en de subsidieregeling vernieuwende kunst kunnen we -beter dan in de cyclus voor jaarlijkse subsidie- reageren op actuele initiatieven en dynamiek in de stad. In 2022 en 2023 konden Middelburgse kunstenaars gebruik maken van een makersregeling. Die tijdelijke regeling was gericht op de inzet van coronamiddelen om zzp’ers te ondersteunen in de periode en nasleep van de coronamaatregelen. In de regeling stond niet het eindproduct centraal (zoals bij de projectsubsidie vernieuwende kunst), maar het ondersteunen van de kunstenaar als professional: de artistieke ontwikkeling, het eigen proces en vaardigheden. Dat betekent niet dat de eindproducten niet waardevol kunnen zijn voor de stad: in 2024 wordt het succes van de eerdere makersregeling zichtbaar. Dat leidt tot een gewenste herstart. De eerdere regeling kan dienen als basis voor een geactualiseerde makersregeling 2025. Het budget wordt vooralsnog voor één jaar aangevraagd. Bij succes kan de geactualiseerde regeling voortgezet worden. In dat geval wordt voor financiën een vervolgaanvraag ingediend.

7. Projectsubsidie vernieuwende kunst

Door voortzetting van de projectsubsidie ‘vernieuwende kunst’ geven we ruimte aan het onverwachte: ruimte voor vernieuwing, innovatie en experiment. Initiatiefnemers worden met de subsidie ‘vernieuwende kunst’ gefaciliteerd om bij te dragen aan een kwalitatief hoogwaardig en pluriform aanbod van kunst en cultuur in Middelburg en het opbouwen en bereiken van een publiek daarvoor. In de ‘Nadere regels subsidie kunst en cultuur gemeente Middelburg 2023-2026’ zijn criteria opgenomen voor eenmalige subsidie t.b.v. innovatieprojecten: nieuwe, experimentele initiatieven die bijdragen aan de uitvoering van de cultuurvisie. De regeling is al actief en beschikbaar voor zowel culturele organisaties als zzp’ers en privépersonen. Het belangrijkste verschil met de makersregeling is dat bij de regeling ´vernieuwende kunst´ de culturele activiteit het hoofddoel is, waar bij de makersregeling de eigen artistieke ontwikkeling van de maker centraal staat.

8. Matching Cultuureducatie met Kwaliteit

De landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) richt zich op de duurzame inbedding van cultuureducatie op school (po, vo, mbo, so) waarin de culturele ontwikkeling leerlingen centraal staat en die kansengelijkheid vergroot. Dat gebeurt door intensieve samenwerking tussen het onderwijs en de lokale cultuursector, het ontwikkelen van een onderwijskundige visie op cultuureducatie en deskundigheidsbevordering van zowel leerkrachten als culturele partners. CmK is een matchingsregeling: Cultuurkwadraat vraagt bij het Fonds Cultuurparticipatie subsidie aan bij het Rijk. Deze rijksbijdrage is beschikbaar onder de voorwaarde dat dit bedrag op basis van het 50/50-principe met een zelfde bijdrage wordt gematcht in de regio Zeeland. In de eerste drie uitvoeringsperiodes is dat regionale matchingsbedrag in Zeeland verdeeld tussen provincie en gemeenten. Met de relatief kleine matchingsbijdrage (1/3e deel van het regionale matchingsdeel van € 0,85 per inwoner per jaar) is een veel groter bedrag beschikbaar voor het uitvoeren van CmK 4. In OZO-verband is bestuurlijk afgestemd dat de gemeenten ook dit keer een positieve houding aannemen ten opzichte van onderverdeling van de financiën tussen provincie en gemeenten. Op basis daarvan heeft de provincie een intentieverklaring aan het Rijk afgegeven. De provincie heeft onze gemeente formeel verzocht aan de matching bij te dragen. Dat is een voortzetting van de gezamenlijke financiële verantwoordelijkheid die de provincie en gemeenten in de afgelopen 12 jaar hebben genomen. De gemeenten dragen aan CmK 4 in totaal € 443.000 bij, de provincie € 887.000. De beschikbare Rijksbijdrage voor Zeeland is € 1.330.000. Op basis van de verdeelsleutel is de Middelburgse bijdrage jaarlijks € 14.154 (totaal: € 56.616) in de periode 2025-2028.

9. De Opening

De Opening ‘van het culturele seizoen’ is een landelijk concept dat de start van het culturele seizoen viert en één weekend per jaar het diverse aanbod van kunst en cultuur presenteert. Het creëert daarmee een moment om de waarde en het belang van kunst en cultuur te belichten. De Opening geeft een vooruitblik op het nieuwe seizoen, inspireert mensen, stimuleert de kaartverkoop bij culturele organisaties en presenteert nieuw talent. In de actualisering van het Middelburgse evenementenbeleid kan de Opening een rol spelen. Vanwege de benodigde voorbereidingstijd i.r.t. het tijdspad voor besluitvorming over het evenementenbeleid (voorzien in november 2024) wordt nu een budgetaanvraag gedaan. Het landelijke concept van De Opening (voorheen: Uitmarkt) omvat een tweedaags evenement (eind augustus) met een gaststad en circa 25 participatiesteden. Met deze aanmelding kadernota worden middelen gereserveerd om in 2025 als participatiestad aan de opening deel te nemen.

10. Herstel en onderhoud kunst in de openbare ruimte

Door de Middelburgse openbare kunstcollectie schoon en heel te houden, blijft de openbare ruimte veilig. De kunstwerken dragen dan bij aan de leefbaarheid in de gemeente en blijven ze interessant voor publiek, zowel inwoners als cultuurgeïnteresseerde bezoekers van de gemeente. Achterstallig onderhoud kan daarnaast een risico vormen, bijvoorbeeld wanneer onderdelen van een werk afbreken. Kunstwacht heeft in 2022 en 2023 een nulmeting gedaan waarin achterstallig onderhoud in kaart is gebracht en een jaarlijkse onderhoudsplanning is opgesteld. De Kunstwacht is een gespecialiseerde organisatie die beheer en onderhoud van kunstwerken in de openbare ruimte reeds uitvoert voor zo’n 100 gemeenten in Nederland. Per 2024 zijn eenmalige en structurele middelen gereserveerd voor achterstallig en jaarlijks onderhoud. Helaas blijkt uit de gepresenteerde nulmeting dat de staat van de Middelburgse kunstwerken slechter is dan gedacht.

11. Poppodium de Spot

Poppodium de Spot is nu onderdeel van Vizita en zorgt met een eigentijdse muziekprogrammering voor een ontmoetingsplek, inspiratie en verbinding voor alle lagen van de bevolking en is een broedplaats voor nieuw (muzikaal) talent, regionaal en (inter-)nationaal. Doel is dat de Spot een toekomstbestendig poppodium is dat bijdraagt aan het culturele leven van Middelburg met een bedrijfsvoering die past bij de huidige activiteiten. In 2022 heeft de raad besloten om een onderzoek uit te laten voeren naar governance-scenario’s om poppodium de Spot op een verantwoorde wijze als onafhankelijk poppodium voort te zetten. In september 2023 is het onderzoek opgeleverd. Het onderzoek stelt de gemeente en de betrokken partijen nog voor enkele vragen die in de eerste helft van 2024 nadere uitwerking behoeven. Vanwege de vervlechting van Stichting Welzijn Middelburg en Maatschappelijk Werk Walcheren in Vizita lukt het op dit moment nog niet om de exacte financiële consequenties van de gedeeltelijke (financiële) ontvlechting van De Spot en Vizita volledig in kaart te brengen.

Voor de continuïteit in de dienstverlening zijn in de tussenliggende periode extra middelen benodigd. Gezien de samenhang van de onderwerpen, hebben we ervoor gekozen twee besluitpunten in één kadernotaaanmelding te combineren. We vragen u een besluit te nemen over incidentele en over structurele middelen.

Overheadkosten (incidenteel):

Vizita en de Spot geven aan dat in het voorgestelde scenario 1 (‘losse entiteit onder een welzijnsorganisatie’) de Spot jaarlijks een extra bedrag nodig heeft voor het inkopen van overhead bij Vizita. Bij de keuze voor dit scenario, kunnen de extra benodigde kosten uit het bestaande subsidiebudget van Vizita worden verkregen. Zij leveren de diensten immers al aan de Spot. Deze toekenning zou als gevolg behoren te hebben dat het subsidiebedrag aan Vizita met eenzelfde bedrag wordt verminderd. Uit onderhandeling moet blijken of dit realiseerbaar is. Om een financieringstekort te voorkomen, worden nu voor één jaar middelen aangevraagd om de overheadkosten te vergoeden. Wanneer gekozen wordt voor scenario 3 (‘geheel zelfstandige stichting’) zal ook de inkoop van overheadkosten bij een externe marktpartij moeten worden betaald.

Personele bezetting (structureel):

In afwachting van dit onderzoek heeft de raad eveneens besloten tot eind 2023 de subsidie van de Spot met € 77.168 te verhogen. De Spot heeft deze verhoging ook in 2024 ontvangen om de activiteiten op het huidig niveau te kunnen voortzetten. In het onderzoek naar toekomstscenario’s voor de Spot is een benchmark opgenomen met soortgelijke poppodia in Nederland. Op basis van die benchmark past de tijdelijke extra capaciteit (0,67 fte) voor de Spot bij de huidige bezoekersaantallen van de organisatie en ambitie. In de concept-subsidieaanvraag voor 2025 heeft de Spot de hogere inzet aan fte’s opgenomen. Geconcludeerd kan worden dat - onafhankelijk van de te kiezen governancestructuur - deze formatie structureel benodigd is voor de huidige dienstverlening. Op termijn kan de personele uitbreiding zich deels kan terugbetalen in de vorm van fondsen, verhuur, sponsoring en de begeleiding van vrijwilligers. Dat inverdieneffect is echter nu nog niet te kwantificeren. In het raadsvoorstel 2022 is uitgegaan van 0,67 fte op hbo-niveau. In de cao Sociaal Werk bedragen de kosten per fte in schaal 8 in 2024 € 51.908. Dit is echter een lager bedrag dan in 2024 voor 0,67 fte beschikbaar gesteld is (€ 75.000). In een deel van de onderzochte scenario’s is een overstap naar de cao poppodia geadviseerd. Wanneer daarvoor in het vervolgproces gekozen wordt, zal het jaarlijks benodigde bedrag afwijken.

Aanpassingen gebouw:

Voor een toekomstbestendig poppodium met een zaal voor maximaal 400 bezoekers geeft het adviesrapport aan dat het noodzakelijk is om het huidige pand op een aantal punten te verbeteren Deze aanpassingen zijn volgens het rapport sowieso noodzakelijk; ze staan los van de verkende scenario's. Een deel van de geadviseerde verbeteringen wordt opgenomen in het raadsvoorstel met de routekaart voor verduurzaming gemeentelijk vastgoed. Over de overige geadviseerde aanpassingen bestaan op dit moment nog enkele onduidelijkheden. Een benodigd budget voor gebouwaanpassingen kan daarom nog niet opgenomen worden in dit voorstel.

12. Coördinatie op evenementen

In Middelburg worden veel evenementen georganiseerd. De organisatoren van evenementen missen een herkenbare gesprekspartner namens de gemeente. De wens is dat deze gesprekspartner niet alleen adviseert bij de aanvraag van een evenementensubsidie of –vergunning, maar ook inhoudelijk meedenkt bij de organisatie van een evenement. Het college denkt dat een dergelijke rol goed ingevuld kan worden door een zogenaamde evenementencoördinator. Bij het vaststellen van het geactualiseerde evenementenbeleid kan gesproken worden over het al dan niet definitief aanstellen van een evenementencoördinator. De financiële dekking voor die functie is vooruitlopend op een besluit hierover al gereserveerd.

13. Haalbaarheidsonderzoek Museum Middelburg

Het idee voor een museum waarin de geschiedenis van Middelburg zichtbaar gemaakt wordt, bevindt zich in een verkenningsfase. Met een extern haalbaarheidsonderzoek wordt in kaart gebracht of, en op welke wijze, een museum over geschiedenis van Middelburg levensvatbaar is. Uit het haalbaarheidsonderzoek moet richtinggevend zijn op onder meer onderstaande elementen:

• Museaal profiel en kernfuncties;

• Positionering t.o.v. bestaand culturele landschap;

• Doelgroepen, publieksbereik;

• Collectie: wat is er te zien en te doen?;

• Organisatiestructuur;

• Financiën en exploitatie (investeringen en structureel);

• Huisvestingsscenario’s.

Als het onderzoek een positief advies oplevert, is de verwachting dat bij een vervolg de gemeente eenmalige en structurele financiën beschikbaar moet stellen. In deze fase is nog niet duidelijk aan welke orde van grootte gedacht moet worden. Advies is dit onderzoek alleen te starten wanneer de bereidheid er is voor het vervolg financiële middelen in te zetten.

14. Onderzoek restauratie en reconstructie molenromp Sint Laurens

Deze onderzoeksfase is de eerste stap naar de mogelijkheden van restauratie en reconstructie met een concreet restauratieplan. In de onderzoeksfase zal met de Provincie Zeeland en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed uitgangspunten en randvoorwaarden worden opgesteld om te komen tot het opstellen van een restauratieplan. Tevens zal onderzocht worden wat de mogelijkheden zijn voor instandhoudings- en restauratie subsidie. Op basis van de uitkomsten zal de raad gevraagd worden om voor de uitvoering van het plan krediet beschikbaar te stellen voor de voorbereiding en uitvoering van de restauratie van de molenromp met bijgebouw. Bij de kadernota 2023 - 2026 zijn structurele middelen beschikbaar gesteld t.b.v. een financiële bijdrage in restauratie van het rijksmonument molen de Hoop Sint Laurens. Onlangs heeft uw raad een motie aangenomen waarin college wordt verzocht een onderzoek te starten voor actualisatie en concretisering van de restauratieplannen van de molen de Hoop. De kosten daarvan te dekken middels resultaatbestemming uit het positieve resultaat van de jaarrekening 2023. Een voorstel voor het beschikbaar stellen van middelen voor restauratie te doen pas na- en naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek. Omdat dit onderzoek nu al in 2024 wordt opgepakt zijn op basis van deze uitgangspunten geen aanvullende middelen noodzakelijk in 2025, daarom is deze post met P.M. aangeduid.

15. Brandveiligheidsinstallatie Abdijtoren

Vervangen/aanbrengen van branddetectie en -repressie installatie in samenhang met aanwezige installatie in twee kerken.

16. Beheer en onderhoud Veerse Meer in 2023

De Gemeente Middelburg neemt deel aan het Convenant Veerse Meer. In 2019 heeft het college besloten om het convenant te verlengen met 2 jaar en samen met de partners te komen tot herziening van het convenant voor een periode van 10 jaar. In de vergadering van het Bestuurlijk Platform Veerse Meer van 13 juli 2023 zijn concrete afspraken gemaakt ten aanzien van het nieuwe convenant Veerse Meer 2024- 2033. Naar aanleiding hiervan wordt het aangepaste convenant Veerse Meer 2024-2033 en de meerjarenbegroting aangeboden. Het betreft een convenant voor de samenwerking tussen Rijkswaterstaat Zee en Delta, Staatsbosbeheer, de provincie Zeeland, het waterschap Scheldestromen en de gemeenten Goes, Noord-Beveland, Veere en Middelburg voor het beheer en onderhoud van de recreatievoorzieningen in en om het Veerse Meer.

17. Uitbreiding van het budget voor groenonderhoud

College en raad (zie motie 5-7-23 Orionis jaarstukken 2022 doelstellingen SROI en SW en BsW banen) gaan meer inzetten op SROI. Uitbreiding van het budget voor groenonderhoud in de gemeente Middelburg vanwege marktconforme tarieven vanuit Orionis en meer inzet op SROI. SROI is een aanpak om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeente past SROI toe om ervoor te zorgen dat investeringen naast het ‘gewone’ rendement ook concrete sociale winst opleveren, hiermee zet de gemeente in om deze mensen perspectief te bieden op werk, inkomen én participatie in de samenleving. De inzet via SROI is binnen de verschillende programma's opgenomen. Naast het genoemde bedrag is ook nog € 80.000 bij groenonderhoud op de begraafplaats(en) voorzien en € 40.000 ten behoeve van regionale samenwerking Walcheren.

18. Formatie beleidsmedewerker erfgoed

Er is formatie uitbreiding benodigd ten behoeve van het duurzaam behoud rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten.

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten?